به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) چاپ سوم کتاب «رویارویی صحنه‌ها و چهره‌ها در قرآن» نوشته حمید محمدقاسمی به همت دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر شده است.

در بخشی از مقدمه این کتاب می‌خوانیم: «هنگامی که کتاب جهان هستی را در پیش روی خود می‌گشاییم و به فصل‌ها و صفحات چشم‌نواز آن می‌نگریم خود را با انواع گوناگون پدیده‌ها و ترکیب بدیعی از اضداد مواجه می‌بینیم که هر کدام در کنار هم صحنه‌هایی جذاب و خیره‌کننده را رقم زده‌اند و به زندگی روح و طراوت بخشیده‌اند.
آنچه به روز، زیبایی بخشیده همراهی آن با شب است و آنچه به آسمان، شکوه ارزانی نموده همراهی‌اش با زمین است و آنچه به زمین حاصل‌خیز، ارزش بخشیده کویر خشک است و آنچه به دریاها، جلوه‌ای زیبا داده همراهی آن با بیابان‌های لم‌یزرع است و....

آری، شب و روز، آسمان و زمین، کوه و دشت، بر و بحر، خشکی و حاصل‌خیزی، پستی و بلندی، زبری و نرمی، همه و همه در کنار یکدیگر مجموعه‌ای از اضداد را در جهان هستی پدید آورده‌اند و دست در دست هم نمایشگاهی دیدنی را آفریده‌اند که چشم‌ها را خیره جمال خود می‌سازند و عقل‌ها را متحیر عظمت خود می‌گردانند.
اما همان خالق چیره‌دستی که با قلم صنعش این همه شگفتی‌ها را در کتاب تکوین رقم زد،‌ با الفاظ و کلماتی چند، عالم دیگری را در کتاب تدوین خلق نمود و جلوه‌ای از جمالش را در کلام بی‌بدیلش متجلی ساخت.
آن‌گاه که قرآن را در پیش روی خود می‌گشاییم و به گلستان مصفای آن وارد می‌شویم خود را با صحنه‌های گوناگونی مواجه می‌بینیم که همچون جلوه‌های طبیعت متنوع و روح‌پرورند و روح و اندیشه آدمی را مسخر خود می‌سازند.»

به گفته نویسنده کتاب حاضر، در صفحات قرآن، شاهد صحنه‌های بسیاری از رویارویی ایمان و کفر، توحید و شرک،‌ دنیا و آخرت، خیر و شر، پرهیزکاری و گناه،‌ هدایت و ضلالت، حلال و حرام، امید و یأس، عشق الهی و عشق حیوانی، وفای به پیمان و پیمان‌شکنی، انفاق و بخل، اصلاح و افساد،‌ اتحاد و تفرقه، جهاد و راحت‌طلبی، دوستی و دشمنی، اطاعت و تخلف، هجرت و رکود، حمیت دینی و بی‌تفاوتی، عدالت و ظلم و بالاخره حق و باطل هستیم که در کنار هم میدان گسترده‌ای از جبهه‌آرایی دو لشکر عظیم در پهن دشتی به وسعت همه هستی را رقم می‌زنند.

وی معتقد است، در جای جای قرآن می‌توان شاهد رویارویی دو گروه از انسان‌ها در برابر یکدیگر بود که در اصل، این رویارویی‌ها را باید جبهه‌آرایی دو دیدگاه فکری و اعتقادی در مقابل هم دانست و نه مواجهه اشخاص و پیکر انسان‌ها در برابر هم. قرآن مالامال از صحنه‌های مواجهه مؤمن و کافر،‌ صالح و طالح، موافق و منافق،‌ دوست و دشمن، خودمدار و خدامدار، دنیاطلب و آخرت‌گرا،‌ مصلح و مفسد،‌سست عنصر و ثابت قدم،‌پرهیزکار و گنه‌پیشه،‌ مستکبر و مستضعف،‌ راهبر و راهزن، مرحومین و در نهایت خوش عاقبت‌ها و بدعاقبت‌هاست که گروهی در قوس صعود و به اوج قله کمال و تقرب الهی نایل شده‌اند و گروهی در قوس نزول به دره‌های هولناک حیوانیت فرو غلتیده‌اند و قرآن در حکایت‌های بیدارگری از حال و وضع این دو گروه آشکارا پرده برداشته و سیمای آنان را به روشنی به نمایش درآورده است.

محمدقاسمی تاکید می‌کند که از آنچه گفته شد معلوم می‌شود که روش «مقابله» در قرآن از دامنه‌ای بسیار گسترده و وسیع برخوردار است و این شیوه، آنچنان نیست که به گونه‌ای حاشیه‌ای و یا اجمالی در قرآن به کار رفته باشد،‌ بلکه شاید بتوان گفت هیچ صفحه‌ای از صفحات نورانی قرآن را نمی‌توان سراغ گرفت مگر آن‌که جلوه‌ای از این موضوعه در آن نمایان است و تابلویی از جبهه‌آرایی مظاهر حق و باطل در برابر هم در آن به تصویر درآمده است.

وی در مقدمه این اثر می‌افزاید: «قرآن از این شیوه بدیع، تنها به‌عنوان یک صنهعت ادبی برای جذابیت بخشیدن به سخن بهره نجسته، بلکه آن را به‌ عنوان ابزاری برای انتقال مفاهیمی معنوی و هدایت و تربیت آدمی به کار گرفته است و به همین دلیل است که در بسیاری از موارد قرآن برای اثبات معارف الهی و جهان‌بینی توحیدی خود از روش مقابله بهره می‌جوید و از این طریق، دریچه‌ای نو به روی ذهن انسان‌ها می‌گشاید و مرغ اندیشه را در آفاق گسترده‌ای به پرواز درمی‌آورد.
به هر جهت،‌ قرآن را از جنبه مقابله‌های نغز و جذابش می‌توان به نمایشگاه عظیم و با شکوهی تشبیه نمود که در آن، شاهد انواع تابلوهای بی‌نظیر از صحنه‌های رویارویی حقایق مادی و معنوی می‌باشیم که هریک از تابلوهای آن می‌تواند عالمی از معنا را در برابر انسان‌ها به نمایش درآورد و درسی از توحید و معنویت به آدمی بیاموزد.
تاسف‌انگیز است اگر می‌بینیم چنین موضوعی با وجود ابعاد گسترده و درس‌های آموزنده‌اش هنوز به صورت جدی و محققانه مورد بررسی و مداقه علمی قرار نگرفته و چندان به زوایا و حکمت‌ها و پیام‌های مقابله‌های قرآنی توجهی در خور صورت نپذیرفته است.»

البته نگارنده این اثر مدعی نیست که در تحقیق خود به همه ابعاد و زوایای این موضوع پرداخته و کاری در خور ارائه داشته است. مولف چندین بار قرآن را از ابتدا تا انتها، ‌صفحه به صفحه و آیه به آیه مورد مداقه قرار داده و با استخراج پیام‌ها و فواید گوناگون ادبی، علمی و معرفتی، اخلاقی و تربیتی، اجتماعی و سیاسی و دیگر جنبه‌های مقابله‌های قرآنی،‌ نمونه‌های فراوان و متعددی را از رویارویی موضوعات در حوزه‌های اعتقادی، اخلاقی، عبادی، اجتماعی و سیاسی،‌ روان‌شناسی و طبیعت‌شناسی گردآوری کرده و در قالب طرحی نو و قابل استفاده برای بیشتر مخاطبان عرضه داشته است.

مولف یادآور می‌شود که هدف از این تحقیق، استقصای کامل تمامی مقابله‌های قرآنی و بررسی جامع ظرایف و لطایفی که در چنین مقابله‌هایی نهفته شده نیست که این خود مجالی وسیع و کاری جمعی و محققانه می‌طلبد، اما آنچه در این اثر به دنبال آن است ارائه یک طرح کلی و سازمان‌یافته برای این موضوع است تا زمینه‌های ورود به این عرصه مهم را برای دیگر محققان قرآنی فراهم آورد.

کتاب حاضر در سه بخش کلی با عناوین کلیات، آثار و فواید مقابله در قرآن و نمونه‌هایی از مقابله و رویارویی صحنه‌ها و چهره‌ها در قرآن سامان یافته است.

چاپ سوم کتاب «رویارویی صحنه‌ها و چهره‌ها در قرآن» نوشته حمید محمدقاسمی با شمارگان دو هزار نسخه در 432 صفحه به بهای 16 هزار تومان از سوی دفتر نشر فرهنگ اسلامی در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.