خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- گاندی موهندس (مهاتما)، رهبر و پیشوای سیاسی و اخلاقی هند در سال 1869.م در خانواده‌ای متوسط از طبقه بازرگانان متولد شد. پدرش نخست وزیر حکومت محلی و مادرش بانویی متدین بود و همین سجیه در اخلاق فرزندش اثر فراوان داشت. او تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش شروع کرد و سپس همراه خانواده به راجکوت رفته و در آنجا به ادامه تحصیل پرداخت. 

پس از درگذشت پدر، مادر متعصبش را راضی کرد که برای تحصیل حقوق، به لندن برود و مادر پس از گرفتن قول از فرزند مبنی بر این‌که هرگز به زن، شراب و گوشت دست نزند، با رفتن او موافقت کرد. ماه‌های اول اقامت در آن شهر، تغییرات بزرگی در اخلاق و روحیه وی به وجود آورد، چنان‌که به آموختن ویولن، آیین سخنوری و... پرداخت، سپس به دنبال آشنایی با طرفداران گیاه‌خواری و به ویژه آشنایی با دو برادر متصوف، روشی ساده در پیش گرفت و کوشید هر چه بیشتر زندگی را ساده و ارزان بگذراند. 

وی به هنگام اقامت در لندن، آثار بزرگان دین خود را به زبان انگلیسی خواند و آن‌گاه به مطالعه دیگر ادیان، به ویژه اسلام و مسیحیت پرداخت. فصل مربوط به پیغمبر اسلام، از کتاب «نور آسیا» تالیف ادوین آرنولد، اثر عمیقی در وی گذاشت و  همچنین کتاب «قهرمانان» اثر کارلایل او را با روحیات پیامبر اسلام آشنا ساخت. خواندن «زندگانی محمد و جانشینان او» اثر واشنگتن ایروینگ نیز او را شیفته محمد(ص) کرد و رد پای زهد و شجاعت او از همین آشنایی‌ها آغاز شد. همچنین آیین «آهیمسا» (آزار ندادن موجودات زنده) یا تز عدم خشونت را به عنوان مدلی برای مبارزه به کار برد اما زمانی که قرائت انجیل را به پایان رسانید، تحولات بزرگ اخلاقی وی شروع شد.
 
گاندی پس از فوت مادرش به آفریقای جنوبی رفت و در طول اقامت در آنجا، چند بار از طرف مأموران دولتی و غیردولتی مضروب شده و به زندان افتاد. وی پس از سه سال اقامت در آفریقای جنوبی و مسافرت به نقاط مختلف آن، به هندوستان بازگشت و برآن شد که ملت هند را از بی عدالتی‌هایی که به هموطنانشان در آفریقای جنوبی می‌شود، آگاه سازد. چند جزوه انتشار داد که یکی از آنها سبب شد به هنگام بازگشت مجدد به آفریقا مورد شتم و لعن اروپاییان قرار گیرد.
 
وی همچنین تصمیم گرفت در سراسر کشور هند به وسیله قطار درجه سه مسافرت کند تا هم با روحیه مردم و وضع زندگی آنها در نواحی مختلف آشنا شود و هم طی مسافرت‌های طولانی، از نزدیک ببیند که طبقه سوم چگونه زندگی می‌کنند، به چه چیز احتیاج دارند و چه عواملی برای پیشرفت آنها لازم است. وی برای تربیت نفس خویش، تلاش فراوان انجام داد. نخستین تصمیم او، به اصطلاح هندی «تجردی در عین تأهل» و  تصمیم دوم وی « عدم تملک» بود؛ این تصمیم را با اهدای همه دارایی خود، حتی جواهرات همسرش، به کنگره هندوان مقیم آفریقای جنوبی آغاز کرد. گاندی به هم‌میهنان خود می‌گفت: «در راه راستی مبارزه کنید، اما هرگز به اعمال زور و تشدد نپردازید تا موفق شوید.»
 
وی در مدت 29 سال، وضع کلی سیاست هند را تغییر داد اما خودش تغییری نکرد و بر اصول اخلاقی خویش پایبند بود. او با مشاهده علاقه عمومی مردم برای آزادی و استقلال، در هر موعظه‌ای که می‌کرد یا در مقالاتی که هر دو هفته با نام خویش، موسوم به «هند جوان» و  «نوجوان» می‌نوشت، مردم را به آرامش تشویق می‌کرد. مهاتما برای رفع اختلافات پیروان ادیان مختلف به ویژه هندو و مسلمان همت گماشت و علیه استعمار مبارزه کرد. او دائما از شهرهای مختلف دیدار می‌کرد و اغلب پیاده به شهرها می‌رفت.
 
در نهایت، دشمنان وجود چنین مرد انقلابی را تحمل نکرده و نقشه مرگ او را طراحی کردند. نخستین بار یک بمب دستی به طرف اطاقی که گاندی در آن نشسته بود، پرتاب شد اما به وی اصابت نکرد اما روز بعد در 30 ژانویه 1948 ساعت نه و نیم صبح‌، هنگامی‌که از عبادتگاه «بیرلاهاوس» خارج می‌شد تا برای اجرای فریضه دینی به خانقه برود، یک هندوی متعصب به نام «رامینات» به او نزدیک شد و در حالی‌که تظاهر به ادای احترام به وی می‌کرد به وسیله طپانچه کوچکی سه تیر به سمت قلب وی شلیک کرد. گاندی که روزهای آخر بیش از پیش ضعیف شده بود بر زمین افتاد و پس از ادای دو کلمه «هه رام» (خداوندا) در گذشت.
 
وی تالیفات بسیاری دارد، برخی از این کتاب‌ها عبارتند از «تجربیات من با راستی» یا «سرگذشت مهاتما گاندی به‌قلم خود او»، «نامه‌های من به (میرا)»، «صددرصد ساخت هند»، «وحدت جماعات و فرق»، «برنامه خلاقه مفهوم و محل آن»، «خاطرات دهلی»، «رژیم غذائی و اصلاحات آن»، «کمبود خواربار و مسالهٔ کشاورزی»، «برای صلح دوستان»، «از زندان مندیر»، «مکاتبات من با دولت»، «خودمختاری داخلی هند»، «قانون کار هندو»، «خوشه‌هائی که در پای گاندی چیده شد»، «کلید بهداشت»، «عدم تشدد در صلح و جنگ»(دو جلد)، «رام نامه»، «ساتیاگ راها»، «ساتیاگ راها در افریقای جنوبی»، «منتخب نامه‌ها (دسته اول)»، «منتخباتی از باپو»، «کف نفس»، «صدای ملتم»، «بانوان و ظلم اجتماعی که به ایشان روا می‌شود»، «میسیون‌های مسیحی و موقعیت ایشان در هند»، «اقتصاد و پارچه ساخت هند» و «مساله استان‌های هند».

در ایران نیز کتاب‌ها و اندیشه‌های گاندی به صورت مکرر منتشر شده است و هر ساله نویسندگان جدیدی به بررسی و تاثیر اندیشه‌های وی می‌پردازند. در کتابشناسی زیر که برپایه اطلاعات موسسه خانه کتاب گردآوری شده است به  کتاب‌هایی پرداخته شده که به گاندی، اندیشه‌ها، سخنانش اختصاص دارند.    

•365 روز با گاندي (چه هستم؟)
مهاتما گاندي؛ مترجم:گلي حكيمي‌شاهرودي - ترانه - 120 صفحه - رقعي (شوميز) - چاپ 1 سال 1390 - 2000 نسخه - 28000 ريال

•اراده‌اي به نام گاندي
گردآورنده:آرزو خسروپور - طاهريان - 120 صفحه - رقعي (شوميز) - چاپ 1 سال 1392 - 2100 نسخه - 50000 ريال

•انديشه‌هاي مهاتما گاندي
گردآورنده:مصطفي مراديان؛ گردآورنده:مجتبي عبدلي؛ ويراستار:ليلي اميري‌شايسته - ليوسا،بديهه - 322 صفحه - خشتي (شوميز) - چاپ 1 سال 1391 - 1100 نسخه - 85000 ريال 

•پيام‌هاي سياسي، تاريخي و اجتماعي مهاتما گاندي
- اميد فردا - 98 صفحه - بياضي (شوميز) - چاپ 1 سال 1388 - 5000 نسخه - 10000 ريال 

•جملاتي زيبا از گاندي
به‌اهتمام:علي تيموري - تيموري - 104 صفحه - بياضي (شوميز) - چاپ 1 سال 1391 - 3000 نسخه - 15000 ريال

•راه عشق: داستان تحول روحي مهاتما گاندي
اكنات ايسواران؛ مترجم:شهرام نقش‌تبريزي - ققنوس - 192 صفحه - رقعي (شوميز) - چاپ 7 سال 1388 - 1500 نسخه - 27000 ريال

•ريگاي ئه وين: به سه‌رهاتي توانه‌وه‌ي روحي مه‌هاتما گاندي
ايسوران ايكنات؛ مترجم:كمال پاك‌نهاد؛ مترجم:علاءالدين حسني - آنا - 148 صفحه - رقعي (شوميز) - چاپ 1 سال 1389 - 20000 ريال

•زندگينامه مهاتما گاندي
رجينالد رنلدز؛ مترجم:محمدحسين آريا؛ ويراستار:ناصر موفقيان - شركت انتشارات علمي و فرهنگي - 168 صفحه - رقعي (شوميز) - چاپ 4 سال 1388 - 2000 نسخه - 22000 ريال
 
•ساتيا و من
موهنداس‌كارمچاند گاندي؛ مترجم:هومن بابك؛ ويراستار:حامد هاتف - ليوسا - 480 صفحه - رقعي (گالينگور) - چاپ 1 سال 1392 - 1500 نسخه - 250000 ريال
 
•سرگذشت گاندي
تايا زينكين؛ مترجم:علي شريفي - موسسه‌ انتشارات‌ اميركبير - 172 صفحه - وزيري (شوميز) - چاپ 4 سال 1389 - 3000 نسخه - 26000 ريال
 
•فرزند تبعيض، پدر آزادي: زندگي و مبارزات مهاتما گاندي
اف.سي. فريتاس؛ مترجم:محمدامين باباربيع - ذكر،كتابهاي ‌قاصدك - 96 صفحه - رقعي (شوميز) - چاپ 1 سال 1393 - 2000 نسخه - 38000 ريال
 
•كلام گاندي
موهنداس‌كارمچاند گاندي؛ مترجم:نازلي سيدگرگاني؛ ويراستار:پيرايه كلهر - نسل نوانديش - 224 صفحه - رقعي (شوميز) - چاپ 1 سال 1388 - 2000 نسخه - 43000 ريال
 
•گاندي
حبيبه جعفريان - سروش - 48 صفحه - پالتويي (شوميز) - چاپ 3 سال 1388 - 8000 نسخه - 4000 ريال
 
•گاندي
دمي؛ مترجم:شهرام اقبال‌زاده؛ مترجم:پگاه اقبال‌زاده - كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان - 36 صفحه - خشتي (شوميز) - چاپ 1 سال 1388 - 5000 نسخه - 12000 ريال 

•گاندي
ميچل پراتيما؛ مترجم:الناز يزدان‌پناه؛ تصويرگر:راينال ميترا - مكتب تهران - 32 صفحه - رقعي (شوميز) - چاپ 1 سال 1390 - 2000 نسخه - 34000 ريال

•گاندي كه بود و چگونه مي‌انديشيد؟
فاطمه رادان - رادان - 118 صفحه - وزيري (شوميز) - چاپ 1 سال 1391 - 500 نسخه - 40000 ريال
 
•گزيده سخنان ماهاتما گاندي
گردآورنده:ليلا پورنعمتي - غيوري - 96 صفحه - بياضي (شوميز) - چاپ 3 سال 1390 - 2000 نسخه - 20000 ريال
 
•گزينه گفتارهاي گاندي
موهنداس‌كارمچاند گاندي؛ مترجم:مهشيد ميرمعزي - نشر ثالث - 204 صفحه - جيبي (گالينگور) - چاپ 4 سال 1392 - 1100 نسخه - 80000 ريال
 
•ماهاتما گاندي
آن شرافت؛ مترجم:علي معيني؛ ويراستار:مرتضي خبازيان‌زاده - گل‌پر،ني‌نگار - 86 صفحه - پالتويي (شوميز) - چاپ 1 سال 1390 - 1500 نسخه - 15000 ريال

•مهاتما گاندي
گردآورنده:پوريا شيرمحمدي - راستي نو - 24 صفحه - وزيري (شوميز) - چاپ 1 سال 1391 - 1500 نسخه - 20000 ريال
 
•مهاتما گاندي
سوسميتا آرپ؛ مترجم:مريم ايزديان؛ ويراستار:فريبا روشنفكر - بنگاه ترجمه و نشر كتاب پارسه - 144 صفحه - رقعي (شوميز) - چاپ 1 سال 1392 - 1100 نسخه - 69000 ريال
 
•مهاتما گاندي
مترجم:مرضيه جراحي - تبسم - 138 صفحه - بياضي (شوميز) - چاپ 1 سال 1392 - 500 نسخه - 30000 ريال
 
•همه مردم برادرند
موهنداس‌كارمچاند گاندي؛ مترجم:محمود تفضلي - موسسه‌ انتشارات‌ اميركبير - 336 صفحه - رقعي (شوميز) - چاپ 12 سال 1390 - 5000 نسخه - 35000 ريال
 
•سرگذشت من
مهاتما گاندي؛ مترجم:مسعود برزين - بهجت - 562 صفحه - وزيري - چاپ 6 سال 1366 - 3000 نسخه - 1300 ريال
 
•روياروئي باحقيقت
مهاتما گاندي؛ مترجم:ليلا شاپوريان - شركت توسعه كتابخانه‌هاي ايران - 502 صفحه - چاپ 1 سال 1368 - 2000 نسخه - 2000 ريال
 
•مكاتبات و خاطرات
رومن رولان؛ مهاتما گاندي؛ مترجم:حسن تقي‌زاده‌ميلاني - عصر جديد - 392 صفحه - رقعي - چاپ 2 سال 1368 - 3000 نسخه - 800 ريال 

•همه مردم برادرند
مهاتما گاندي؛ مترجم:محمود تفضلي - موسسه‌ انتشارات‌ اميركبير - 336 صفحه - رقعي - چاپ 8 سال 1367 - 5500 نسخه - 850 ريال