دکتر رسول خیراندیش، عضو هیات علمی دانشکده تاریخ دانشگاه شیراز به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، گفت: کتاب‌های تاریخی در ضوابط معینی تالیف می‌شود زیرا تاریخ یک علم استنادی است و بدون استناد هیچ کتاب تاریخی را نمی‌توان نوشت.
وی ادامه داد: با همین معیار به سادگی می‌توان کتاب‌هایی را که در حوزه تاریخ چاپ می‌شود سنجید. اما در یک سطوحی دیگر کتاب‌های تاریخی برای گسترش دانش احتیاج به تکثیر دارند و همه کتاب‌های تاریخی لزوما نباید مانند کتاب‌های تحقیقی نوع نخست دارای ابتکار و اکتشاف علمی باشند و لزومی هم ندارد که از این ویژگی بهره ببرند.
این پژوهشگر و کتابشناس افزود: به عنوان مثال یک کتاب تحقیقی درباره یک دوره تاریخی نوشته شده نمونه‌های ساده‌تری از آن برای سنین پائین‌تر یا گروه‌های مختلفی از مردم تولید می‌شود زیرا لازم است که همه افراد جامعه سطحی از دانش تاریخی را داشته باشند یا با استفاده از منابع تحقیقی تاریخی کتاب‌هایی به شکل رمان‌های تاریخی نوشته شود این هم به باور من برای عموم لازم است.
خیراندیش ادامه داد: اما در گام نخست تاریخ، علمی است مستند با تکیه بر اسناد و آن چه به لحاظ تاریخ‌نگاری معتبر دانسته می‌شود کتاب‌هایی است که دارای منابع و مراجع تحقیقی دست اول باشد. این مرزبندی خودبه‌خود باعث می‌شود کتاب‌هایی که این چارچوب را دارند از اهمیت کمتری برخوردار باشند؛ به عبارتی باوجود این که آمار کتاب‌های چاپ شده تاریخی تعداد بالایی را دربرمی‌گیرد، تعداد کتاب‌های تحقیقی مبتنی بر ابتکار، نوآوری و نظریه‌پردازی بسیار انگشت‌شمار است.
وی افزود: در رشته تاریخ نیز کتابسازی صورت می‌گیرد اما نه به صورتی که نتوان این کتابسازی‌ها را تشخیص داد و نقادی کرد. از طرفی همین کتاب‌های تحقیقی تاریخی نیز با یک مشکل کمیت‌گرایی مواجه است که در نظام علمی ما متاسفانه این مشکل وجود دارد زیرا توسعه بسیار سریع تحصیلات تکمیلی و ضرورت نوشتن پایان‌نامه یا مقاله توسط دانشجویانی که در این مقاطع هستند موجب شده نظارت اندکی در این زمینه وجود داشته باشد در نتیجه عنوان‌های تکراری و تکرار در مطالب افزایش یافته است.
این عضو هیات علمی دانشکده تاریخ دانشگاه شیراز راهکاری در این زمینه ارائه داد و گفت: به باور من راهکار معضل کتابسازی این است که شبکه‌های اطلاع‌رسانی دانشگاهی باید به اندازه‌ای قوی شود که در ابتدا از عنوان‌های تکراری جلوگیری کند و در ثانی راه برای هر نوع کپی‌رایت، سرقت ادبی و کتابسازی گرفته شود.
* در این باره بخوانید:
رضا مرادی غیاث‌آبادی: تمایلات فاشیستی و آریاگرایی در کتابسازی‌های تاریخ باستان مشهود است
شروین وکیلی: کتابسازی‌های تاریخ باستان بخشی از شارلاتانیسمِ دوران ماست
عسکر بهرامی: پژوهش صورت گیرد کتابسازی رنگ می‌بازد/ هزار باده ناخورده در رگ تاک است
داریوش احمدی: بیشترین شمار کتابسازی‌ها به تاریخ ایران باستان اختصاص دارد
کلثوم غضنفری: بزرگنمایی یا تخریب شخصیت‌های تاریخ باستانی ایران به کتابسازی منجر می‌شود
اصغر محمودآبادی: تاریخ محل داستان‌سرایی و کتابسازی نیست/ اغلب نویسندگان غربی از منابع تاریخی نادرست سیراب می‌شوند
محمدتقی ایمان‌پور: اعمال دیدگاه‌های سیاسی از دلایل کتابسازی و تاریخ‌نگاری غیر علمی است
محمود جعفری‌دهقی: «کتابسازی» نوعی بیماری فرهنگی است/ بزرگنمایی پادشاهان باستان مختص به ایران نیست
بهمن نامورمطلق: نقد، نقش مهمی در پالایش کتاب دارد/ آمیخته شدن مطالعات اسطوره‌ای با کتابسازی
مهرداد ملک‌زاده: بازار کتاب تاریخ باستان جولانگاه کتابسازها شده است/ کتابسازهای نسل جدید مثل میکروب‌ها خود را ارتقا داده‌اند!
ناصر صدقی: کتابسازی در تاریخ میانه ایران نیز رواج داشت/ نفرینی که گذشتگان برای انتحال آثارشان می‌کردند
علی عادلفر: هیچ دوره تاریخی مصون از کتابسازی نیست/ آتش سردی که به فرهنگ حمله‌ور می‌شود
بنفشه حجازی: سرقت محتوا بیشتر از کتابسازی ما را تهدید می‌کند/ 30 سال کتابسازی کرده‌ام!
سید صادق سجادی: دانشگاه‌ها از بزرگترین مقصران کتابسازی هستند/ کتابسازها و اشتباهات تاریخی
کتابسازی؛ ظاهری گول‌زنک و باطنی معیوب/ یادداشت مهرداد ملک‌زاده
اکبر ایرانی: نقد جدی، موثرترین راهکار کنترل کتابسازی است/ در دولت نهم و دهم کتابسازی گسترش یافت
محمود دلفانی: «نبود روش‌شناسی» در تاریخ‌نگاری ریشه کتابسازی است/ اندیشه‌سوزی با کتابسازی
قاسم تبریزی: نویسندگان بازاری جاعلان تاریخند/ جعل خاطرات خاندان پهلوی از مصادیق فعل حرام است
کتابسازان و توهم فضل و دانش/ یادداشت حبیب‌اله اسماعیلی
علیرضا کمری: زنگ خطر حراج علم چه موقع به گوش می‌رسد؟/ ناشران کاسب‌کار و نویسنده‌های دنبال نان و آب
رضا دهقانی: قهرمان‌پروری و روایت حوادث تاریخی بزرگترین آفت علم تاریخ است/ کتابسازی و ثبت لحظات شیرین تاریخی
جواد منصوری: کتابسازی از دوران رضاشاه شروع شد/ ضعف تاریخ‌نویسی معاصر در نبود ویراستاران علمی
فواد پورآرین: کتابسازی با لعاب سیاست آمیخته شده است/ ناسیونالیسم رضاخانی در لوای کتابسازی
شهرام یوسفی‌فر: کتابسازی مانند بساز و بفروشی در بازار مسکن است/کتاب‌های رنگارنگ تاریخی به دانش مخاطب نمی‌افزاید
صفاءالدین تبرائیان: کتابسازی موجب رشد تاریخ پفکی شده است!/ تاریخ، حیاط خلوت کسی نیست
انتشار خاطرات بی‌شناسنامه و سواری کتابسازان بر این موج/ یادداشت هدایت‌‌الله بهبودی
یکشنبه ۳ آبان ۱۳۹۴ - ۰۸:۵۷
نظر شما