یکشنبه ۸ تیر ۱۳۹۳ - ۰۲:۰۰
پيوند تاريخي يك قصه با مخاطب

اغلب قصه ها و مثل هايي كه سينه به سينه از دير باز به ما رسيده اند داراي ريشه هايي اخلاقي و پند آموز هستند كه در هر دوره و زمانه اي به كار مي آيند. «بز زنگوله به‌پا» از نمونه‌های چنین قصه‌هایی هستند که کارکردی بیش از قصه‌گویی دارد.

خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)- رسول آباديان: يكي از اتفاقات فرخنده در حوزه كودك و نوجوان اين است كه امروزه نويسندگاني با خوي و خصلت و حس پژوهشگري به نوشتن قصه براي كودكان مي پردازند؛ يعني تلاش دارند با پيوند نگاه امروز و ديروز، اثری خلق كنند كه پيش از اين كمترسابقه داشته است.
 
شايد بتوان گفت حجم كثيري از قصه ها در روند تاريخ، موضوعيت خود را از دست داده و به فراموشي سپرده شده اند اما حجم قابل ملاحظه اي نيز تعلقی به زماني خاص را نپذيرفته و همچنان ذات روايتي و پيام هاي اخلاقي خود را حفظ كرده اند كه قصه «بز زنگوله پا» از آن جمله است. 

گرچه اين قصه كه تاريخ مشخصي هم از زمان نوشته شدنش براي اولين بار در دست نيست، بارها و بارها از نظر ساختار دچار دگرگوني شده اما تاثير گذاري اش را هرگز از دست نداده و نويسندگاني مختلف همواره آن را به عنوان پايه اي مستحكم در نوشتن آثاری ديگر مورد استفاده قرار داده اند. 

وجود طنزهاي مختلف و گاه امروزي مانند ديدن گرگ توسط بزغاله ها ازطريق آيفون تصويري نشان دهنده اين واقعيت بسيار مهم است كه روح اين اثردر دوران مدرن هم توانايي خلق لبخند و ايجاد فهم عاميانه را داراست، همانگونه كه بي شك در دوران پيش از ما هم چنين كاركردي را داشته است. 

اين كاركرد عالي و راز ماندگاري را بيش از هر مورد ديگر بايد در لابه لاي محتواي اين اثر جستجو كرد؛ محتوايي كه روح اصلي اش را نه در گذشته بلكه بايد در زندگي شهري امروز جستجو كرد. 

علي اصغر سيد آبادي در مجموعه «قصه هاي بززنگوله پا» سعي كرده با استفاده از اين قصه، چند قصه آشناي ديگر را هم با استفاده از شخصيت هاي سنتي پديد بياورد. همان‌گونه كه اشاره شد مانايي و تاثيرگذاري اين كارهيچ گاه مجالي در اختيار نويسندگان ديگر نگذاشته كه حتي به فكر تعويض نامش بيفتند و اگر كاري در اين رابطه انجام شده حكايت همان بز، همان زگوله، همان گرگ و همان قلوه سنگ هاست كه بدون اين عناصر اصولا قصه اي باقي نمي ماند. 

قصه بززنگوله پا هميشه سهمي براي خواننده اش دارد، حالا اين سهم مي تواند خلق كاري ديگر بر پايه آن باشد يا ساخت لطيفه يا چرخشي در ذات زبان عاميانه. 

در مجموعه قصه هاي بززنگوله پا آنچه بيشتر به ذهن متبادر مي شود، اهمیت اين قصه نسبت به قصص ديگر است و همين اهمیت است كه بدون شك نويسنده را به سوي خود كشانده. سيد آبادي در اين كار سهم خود را اين‌گونه ازقصه مذبورگرفته كه با دستكاري نسبتا خوب، شمه اي ازذات روايت را ازآن خود كرده اما اين از آن خود كردن باز هم نشاني ازحقانيت اين قصه دارد چون ديگر قصه ها بر اساس روح كلي آن پي ريزي شده اند و نه بالعكس. 

شايد به راحتي بتوان قصه اي چون «خانه خاله پيرزن» و« گرگ ساده لوح» را دردل قصه اي چون بززنگوله پا گنجاند اما عكس اين ماجرا كمي كار را براي نويسنده سخت مي كند. نكته جالب در اين است كه سيد آبادي در گرفتن سهم خود از اين قصه هرگز باعث افت و ريزش چارچوب هاي حرفه اي نشده بلكه موفق شده است يكبار ديگر با حفظ همه ارزش ها بر ماندگاري و زنگار ناپذيري اش صحه بگذارد. 

سيدآبادي در اين كار موفق شده كه يكبار ديگر وجود چنين قصه بزرگي را به نسل امروز و با توجه به نيازها يادآوري كند وحامل اين پيام باشد كه نگهداري از قصه اي كه حتي نمي توان نام يكي از شخصيت هايش را تغيير داد تا چه اندازه كاري سخت و نفسگير است. 

يكي ديگر ازمواردي كه بايد درباره اين كار مورد اشاره قرار گيرد وجود طنزي ملايم در لابه لاي روايت است؛ طنزي كه بازهم نشان‌دهنده تاثير اين قصه بر مخاطب است. زماني كه مامان بزي قصه گرگ را براي بزغاله ها تعريف مي كند، وجه باور پذيري باعث مي شود كه در بازگشت به خانه از سوي بچه هايش به رسميت شناخته نشود و او به ناگزيرپشت در مي ماند و مجبور مي شود سري به «خانه خاله پيرزن» بزند و در اتاقي پر از حيوان هاي ديگرشب را به صبح برساند يا در موقعيتي ديگر در همان پشت در با گرگ ساده لوح روبه‌رو مي شود و به عنوان بازيگر نقشي دراين قصه ظاهر مي شود. 

مجموعه قصه هاي بززنگوله پا با شمارگان  دو هزار نسخه و قيمت چهار هزار و 500 تومان براي هرجلد از سوي انتشارات ماهك عرضه شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها