به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مهدی محسنیان‌راد در مراسم اختتامیه بیستمین جشنواره مطبوعات، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی که امروز (17 اسفندماه) در تالار وحدت برگزار شد، اظهار کرد: 177 سال از انتشار نخستین روزنامه در ایران می‌گذرد. فصل بهار سال 1216 خورشیدی «کاغذ اخبار» منتشر شد که پیامدها و خصلت‌هایی از آن دوره شکل گرفته است. روزنامه بسیار دیر به ایران آمد و تا آن دوره، 240 سال غربی‌ها روزنامه می‌خواندند و به کمک روزنامه‌ها جامعه و منابع قدرت را دیده‌بانی می‌کردند. در اعلامیه محمدشاه قاجار هدف انتشار کاغذ اخبار به صراحت تربیت مردم اعلام شده بود، در حالی که اروپاییان دو قرن بود که می‌دانستند کار روزنامه تربیت مردم نیست بلکه دیده‌بانی قدرت است.
این استاد علوم ارتباطات اجتماعی افزود: براساس پژوهش‌هایی که انجام شده در طول 35 سالی که از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد 6 تئوری هنجاری در این سال‌ها در روزنامه‌ها و مطبوعات مطرح شده‌اند که تئوری مسوولیت اجتماعی، تئوری مسلکی و تئوری آزادی براساس اینکه دولت دست چه فردی است، دیده می‌شود. این مساله روزنامه‌نگاران را دچار سردرگمی ماندگار کرده و به توسعه مقطعی خودسانسوری و احساس دایمی عدم امنیت شغلی که برای دیده‌بانی بسیار اهمیت دارد، منجر شده است.
تنها 6 درصد از فارغ‌التحصیلان روزنامه‌نگاری در روزنامه‌ها قلم می‌زنند
این پژوهشگر حوزه ارتباطات بیان کرد: از سویی دیگر تحقیقی تلخ نشان می‌دهد تنها 6 درصد از فارغ‌التحصیلان حوزه روزنامه‌نگاری در روزنامه‌ها قلم می‌زنند. در ایران مرگ زودرس مطبوعات داریم و میانگین عمر آنها بسیار کوتاه است. آگهی‌دهندگان پشت مطبوعات را خالی کرده‌اند و متاسفانه اقلیتی از روزنامه‌نگاران که احساس ناامنی شغلی و مسایلی از این دست دارند به جای فکر کردن به گلیم مردم در فکر بیرون آوردن گلیم خودشان هستند. فروش ستون‌های آگهی در خفا باعث بی‌خبرگذاشتن و سخن نادرست در جامعه می‌شود و این هشداری است که باید برای آن فکری کرد.
محسنیان‌راد در ادامه گفت: اکنون میزان شمارگان روزنامه‌ها بسیار پایین است و 90 درصد روزنامه‌های ایران، در تهران منتشر می‌شوند و تنها 10 درصد به دیگر استان‌ها اختصاص دارد. این حوزه در انحصار مطبوعات دولتی بوده و نگاه جامعه‌شناختی به قوانین مطبوعات اشکالات بسیاری را نشان می‌دهد. در این 177 سال عملا دوره‌های تکثر، کوتاه بوده و روزنامه‌نگار نیز نمی‌داند در شرایط تکثر و آزادی چه باید بنویسید.
خرازی گفته بود به جای درشت‌نویسی، درست بنویسید
سیدمحمود دعایی نیز در این مراسم اظهار کرد: در 33 سالی که در حوزه مطبوعات فعالیت می‌کنم هیچ‌گاه کارم به دادگاه مطبوعات کشیده نشد و تنها در سال 1376 در رقابت انتخاباتی علی‌اکبر ناطق‌نوری و محمد خاتمی بود که علی‌رغم تلاش برای بی‌طرفی و عدالت، ناگزیر از چاپ مطلبی شدم که در تعریف و تجلیل از محمد خاتمی بود. این امر باعث شد که ستاد انتخاباتی طرف مقابل آن را نشانه‌ای برای رعایت نکردن بی‌طرفی بداند و از روزنامه ما شکایت کند که این امر با دخالت مستقیم ناطق‌نوری و جوانمردی وی و پس گرفتن شکایت به پایان رسید.
سرپرست موسسه اطلاعات در ادامه گفت: مساله دیگر این است که مطبوعات باید کمترین پوزش‌خواهی را در برابر آن‌چه منتشر می‌کند داشته باشد. یکی دیگر از افتخارات دوران فعالیتم مربوط به انتشار «اطلاعات جبهه» بود. در دوران جنگ ،صدام نشریه ویژه‌ای به نام «القادسیه» منتشر می‌کرد تا برای روحیه‌دهی به ارتش و سربازانش از آن استفاده کند به همین منظور روزنامه اطلاعات با فرستادن افرادی چون جلال رفیعی، سیداحمد سام، احمد ستاری، عبدالعلی رضایی، محمدرضا زاهدی، علی‌اصغر شیرزادی به جبهه‌ها و گفت‌وگو با رزمندگان این نشریه را به چاپ می‌رساند.
وی افزود: در یکی از این ملاقات‌ها، حاج حسین خرازی اظهار کرده بود: «آن‌چه در تهران و در روزنامه‌ها درباره جنگ می‌نویسید، درشت‌نویسی است و نه درست‌نویسی. حقیقت را بنویسید و مطالب را درست به اطلاع مردم برسانید تا نتیجه‌بخش باشد» از دیگر ویژگی‌های موسسه اطلاعات انتشار همزمان روزنامه در خارج از کشور است. متاسفانه ایران از کشورهایی است که بیشترین حجم مهاجر را دارد و این مساله باعث تداوم ارتباط با ایرانیان مقیم خارج از کشور است.
حضور پرشور در این جشنواره نیازمند پاسخی شایسته است
فرید قاسمی نیز در این مراسم اظهار کرد: این جشنواره سه ویژگی اساسی دارد که برای نخستین‌بار اجرا شده‌اند. نخست اینکه اثرفرستی و داوری به صورت الکترونیک و بدون نیاز به پست و کاغذ انجام شد. همچنین در این دوره با نگارش و اجرای آیین‌نامه، سلیقه‌زدایی کردیم و در نهایت با ایجاد گروه برای گونه‌های آثار مطبوعاتی که بیشتر نادیده گرفته شده‌اند مانند جدول و سرگرمی، شهدای مطبوعات، پیشکسوتان و پاکیزه‌نویسی زبان فارسی در نظر گرفتیم.
دبیر بیستمین جشنواره مطبوعات، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی افزود: معیار توفیق همه جشنواره‌ها میزان شرکت‌کنندگان در آن است. در 19 دوره پیش، بالاترین تعداد شرکت‌کننده دو هزار نفر بود که این آمار در این جشنواره به 4 هزار و 552 نفر از 31 استان کشور رسیده که برای برگزارکنندگان آن جای شگفتی داشت. این جشنواره در چهار بخش ویژه، در مجموع 35 نفر را شایسته تجلیل دانست. این حضور پرشور نیازمند پاسخی شایسته است که باعث بهتر شدن وضعیت مطبوعات با سرانگشت تدبیر انجام خواهد گرفت./
نظر شما