به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، هر سال به مناسبت برگزاری جشنواره‌های فرهنگی مختلف در کشور کتاب‌های متفاوتی در حوزه‌های گوناگون با در نظر گرفته‌شدن شاخص‌ها و معیارهای تعریف‌شده از سوی شورای داوران و ناظران انتخاب و معرفی می‌شوند. در سال 1392 نیز مشابه سال‌های پیش، برخی کتاب‌های حوزه علوم اجتماعی وسیاسی با دارا بودن این شرایط و ضوابط به عنوان کتاب‌های درخور، انتخاب و معرفی شدند که در این گزارش به آنها پرداخته شده است.
الف. جوایز سي و يكمين دوره كتاب سال جمهوري اسلامي ايران
1. نخستين روايت متفكران شيعه از دين و دموكراسی
كتاب «فقه و سياست در ايران معاصر»، نوشته «داود فيرحي» در سي و يكمين دوره كتاب سال جمهوري اسلامي ايران به عنوان كتاب شايسته تقدير انتخاب شد. اين كتاب در دو بخش تنظيم شده است. بخش نخست و نظري آن مربوط به مبحث دانش «فقه سياسي» و واكاوي آن است و بخش دوم درباره «فقه مشروطه» و تحولات آن از انقلاب مشروطه تا 1320 است كه به بررسي آن به عنوان يكي از نخستين دستگاه‌هاي فقهي مدرن شيعه پرداخته و امكانات و چالش‌هاي آن را مورد بررسي قرار مي‌دهد. این كتاب مساله قانون و ارتباطش با فقه سیاسی را واکاوی و سرنوشت این گفت‌وگو را در یک‌صد سال اخیر بازگو مي‌کند. كتاب «فقه و سياست در ايران معاصر» همچنین «شايسته تقدير كتاب فصل پاییز 1391» و كتاب «برگزيده سال حوزه علميه» شد.
2. تصویری از سال 2050 میلادی در یک کتاب
كتاب «جهان در 2050» نوشته «لارنس اسميت» با ترجمه مشترك منصور اميدي و ناصر زرين‌پنجه به عنوان اثر «شايسته تقدير» در سي و يكمين دوره كتاب سال جمهوري اسلامي ایران انتخاب شد. موضوع كتاب حاضر، بررسي تحولات و رويدادهاي بشري در جهان تا سال 2050 ميلادي است. محور اصلي مباحث كتاب، تحولات اقليم‌شناسي و زيست محيطي است كه در سه بخش تنظيم شده است: «فشار»، «كشش» و «سرانجام‌هاي جايگزين». ارایه روند احتمالي سير بشر به سوي آينده‌اي نزديك و البته پر از تحول، هدف كلي نويسنده است. ويژگي شاخص اثر، تازه بودن موضوع پژوهش و نگاه تحليلي مولف است. این اثر به روشنی بیان می‌کند که در بازه زمانی 35 سال دیگر، چه بر اقلیم خواهد آمد و اقلیم جهان چه مسیری را در حال طی كردن است.
3. ناگفته‌هایی از انتفاضه شعبانیه برای نخستین‌بار در یک کتاب
كتاب «انتفاضه شعبانيه» به قلم صفاءالدين تبراييان به عنوان «شايسته تقدير» در سي و يكمين دوره كتاب سال جمهوري اسلامي ایران انتخاب شد. این کتاب همچنین جزو آثار «شایسته تقدیر» در ششمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد معرفی شد. موضوع کتاب حاضر، شرح چگونگي شکل‌گيري انتفاضه شعبانيه در عراق و تلاش قيام‌گران و در نهايت سرکوب آن است. انتفاضه شعبانيه، رويدادي مهم در تاريخ معاصر اين کشور است که رژيم صدام را در هم شکست. اثر مصور حاضر، روايت مقاومت اسلامي ملت عراق در راستاي احقاق حقوق مشروع خويش است. ابعاد اين واقعه با گذشت دو دهه، همچنان ناگفته باقي مانده و اثر حاضر، اهميت ويژه‌اي در اين باره دارد.
ب.جوایز پانزدهمین همایش کتاب سال حوزه
1. حکم حکومتی و رابطه آن با فقه و سنت
كتاب «احکام حکومتی: چرایی، چیستی، چگونگی» به قلم اسماعيل پرور در پانزدهمین همایش کتاب سال حوزه به عنوان كتاب «تحسين‌شده» انتخاب شد. این کتاب شرحي بر مساله احكام حكومتي از منظر انديشه‌هاي «سيدمنيرالدين حسيني‌شيرازي» است. در اين كتاب، احكام حكومتي، قوانين و مقررات دولتي و رابطه آنها با فقه و سنت مطرح می‌شود و با بيان ويژگي‌هاي حكومت ديني از منظر بزرگان و صاحب‌نظران این حوزه، نظر «سيد منيرالدين حسيني شيرازي» به عنوان نظر برگزيده و برتر در كنار آنها مطرح مي‌شود.
بررسي چرايي احكام حكومتي از سه بعد فقهي، كلامي و سياسي، ضرورت دستیابي به اين احكام، لزوم حضور دين در عرصه حكومت و مديريت اجتماعي، بررسي چيستي احكام حکومتی و چگونگي دستیابي به اين احكام، از دیگر مباحث محوری این کتاب هستند.
2. نقد پارادایم‌های موجود در علوم انسانی
كتاب «پارادايم‌هاي تحقيق در علوم انساني» به قلم «نورمن بليكي» با ترجمه سيدحميدرضا حسني، محمدتقي ايمان و سيد مسعود ماجدي در پانزدهمین همایش کتاب سال حوزه به عنوان كتاب «شایسته تقدیر» انتخاب شد. اين كتاب كه به عنوان منبع درسي درباره مبحث پارادايم‌هاي تحقيق در علوم انساني برای دانشجويان مقاطع مختلف تحصيلي به ويژه در اين علوم تدوين شده است، ابتدا تعريفي از فلسفه، تحقيق، علوم اجتماعي و ابزارهاي علوم انساني ارايه شده و پس از آن فرايند تحقيق و پژوهش در اين قبيل از علوم مورد شرح و بررسي قرار گرفته است. در همين راستا نگارنده عناصر اصلي در تحقيق مانند روش‌ها، روش‌شناسي، پارادايم يا ديدگاه فكري، معرفت‌شناسي، هستي‌شناسي و درك مفاهيم بنيادي در تحقيق مورد نظر را بررسي کرده و آن‌گاه با توجه به ماهيت علوم اجتماعي و انساني به نقد و ارزيابي پارادايم‌هاي موجود در اين زمينه پرداخته است.
ج. جوایز کتاب فصل
1. طرحی جامع در مطالعات امنیت اجتماعی
كتاب «امنيت اجتماعي‌شده: رويكرد اسلامي» تاليف اصغر افتخاري به عنوان کتاب «شایسته تقدیر» در کتاب فصل تابستان 1392 انتخاب شد. کتاب حاضر يکي از دستاوردهاي منظومه تحقيقاتي «طرح جامع مطالعات امنيت اجتماعي» است. اين طرح با تاکيد بر امنيت اجتماعي که حلقه واسط ميان امنيت فردي و امنيت ملي است، تلاش می‌کند تا با يک نگاه جامع‌نگر، يکپارچگي و انسجام لازم ميان امنيت مردم و کشور را فراهم کند. اين اثر با هدف شناخت مفاهيم امنيت اجتماعي در چارچوب گفتمان اسلام و پيشنهاد اصول عملياتي براي تقويت و تحکيم امنيت اجتماعي در جامعه اسلامي نوشته شده است. نگارنده تلاش کرده تا يک نمونه نظري را براي يک مبحث اجتماعي در فضاي ديني و توحيدي طراحي کند./
نظر شما