انوشه به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره فیلم‌ها و سریال‌های تاریخی اظهار کرد: فرصتی برای دیدن تلویزیون ندارم و زمانی برای پیگیری آن‌ها نمی‌گذارم چرا که معمولا این سریال‌ها در پی جذب مخاطب هستند تا طرح مسایل تاریخی، اما گاهی که اتفاقی سریال‌های تاریخی را دیده‌ام، اشتباهات واضح تاریخی دارند و هیچ مشخص نیست فیلمنامه‌نویس و کارگردان بر چه اساسی چنین مسایلی را به‌تصویر کشیده است. 

این پژوهشگر تاریخ با اشاره به آثار علی حاتمی گفت: وی در کارهایش برداشت شخصی که از تاریخ داشت، ارایه می‌کرد اما از سوی دیگر سریالی مانند «دایی‌جان ناپلئون» نیز ساخته شد که کارگردانش، ناصر تقوایی به محتوای کتاب ایرج پزشکزاد پایبند ماند؛ به همین دلیل تصویر این فیلم همچنان در ذهن ایرانیان است. کارگردان و فیلمنامه‌نویس باید عین واقعیت را بر اساس منابع تاریخی به‌تصویر بکشد و امانتداری مهم‌ترین اصل در ساخت فیلم‌ها و سریال‌های تاریخی به‌شمار می‌رود. 

وی به اشتباه‌های تاریخی برخی سریال‌ها اشاره کرد و افزود: اشتباه‌های تاریخی در برخی سریال‌ها مسایل ساده‌ای هستند که حتی به منبع تاریخی نیز ارتباط ندارد. به‌طور مثال در سریالی که درباره مدرس ساخته شده بود، هنگامی که در کاخ با احمدشاه قدم می‌زدند، شاه پشت سر سید حسن مدرس حرکت می‌کرد، در حالی‌که همه می‌دانیم هیچ فردی نمی‌توانست جلوتر از شاه گام بردارد یا در برنامه‌ای که با حضور کارگردان فیلم مختارنامه پخش می‌شد، وی مختار را شیعه دوازده‌امامی اعلام کرد اما مختار در سال 67 هجری‌قمری به شهادت رسید که همزمان با امامت امام سجاد(ع) بود. در این زمینه می‌توان به سریال کلاه پهلوی نیز اشاره کرد که هیچ ارزش تاریخی ندارد. بروز چنین اشتباه‌هایی مسایل جبران‌ناپذیری را ایجاد کرده و نمایش چنین مسایلی بسیار دور از ذهن است.

مترجم کتاب «ایران در سپیده‌دم تاریخ» در ادامه گفت: مختار، شخصیت تاریخی ارزشمندی در تاریخ اسلام و تشیع است و اگر فردی، مخاطب چنین سریال‌هایی را از اشتباه‌های آن‌ها آگاه کند باعث بی‌اعتمادی مردم به رسانه ملی خواهد شد. نویسنده فیلمنامه این سریال‌ها یا فیلم‌ها باید واقعیت را فراتر از دلخواه خود یا افراد دیگر تدوین کند.

انوشه با اشاره به اهمیت درک فضا از سوی کارگردان در ساخت فیلم، اظهار کرد: کارگردانی که قصد ساخت فیلم تاریخی را دارد، ابتدا باید به مطالعه منابع بپردازد و بدون آگاهی و شناخت دست به تولید اثری تاریخی نزند. آن‌چه یک کارگردان در اثرش ارایه می‌دهد باید بر اساس مطالعات و آگاهی از تاریخ باشد و اگر نمی‌خواهد در چارچوب واقعیت فیلمی بسازد، تاریخ را به‌صورت جعل و دروغ به مخاطب ارایه ندهد.

این پژوهشگر تاریخ و ادبیات در پاسخ به این سوال که چه پیشنهادی برای بهبود این وضعیت در صنعت سینما دارد، بیان کرد: متاسفانه گوش کسی به این حرف‌ها بدهکار نیست و پژوهشگران تاریخ هر چه نسبت به این مساله بیشتر صحبت می‌کنند، کمتر نتیجه می‌گیرند. به همین دلیل مردم به‌جای دیدن سریال‌های ایرانی به سراغ ماهواره و جذابیت‌های آن می‌روند. همین امر باعث شده تا پس از گذشت سال‌ها هنوز سریالی مانند «دایی‌جان ناپلئون» در ذهن مردم نقش ببندد اما سریال‌های دیگر به فراموشی سپرده شوند.

حسن انوشه، متولد 1323 در بابل، پژوهشگر تاریخ، زبان و ادبیات فارسی، سرپرست گروه مولفان «دانشنامه ادب فارسی» و عضو هیات امنای بنیاد فردوسی است. وی علاوه‌بر ترجمه چهار جلد از مجموعه «تاریخ ایران کمبریج»، کتاب‌هایی چون «ایران و تمدن ایرانی»، «تاریخ سیستان»، «تاریخ غزنویان» در دو جلد، «ایران در سپیده‌دم تاریخ» و «تاریخ تمدن» را نیز به فارسی برگردانده است.