به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، سمسار در سخنراني خود با عنوان «تاريخچه كاغذ ابري در ايران» گفت: كاغذهاي ابري در زمان صفويه در ايران رايج شد و هنرمندان اين دوره توانستند نقش مورد نظر خود را با رنگ‌هاي متنوع و با اشكال و نقش‌هاي پرمايه بر كاغذ ترسيم كنند، اما كيفيت اين هنر در دوره قاجار نزول كرد.

عضو هيات علمي دايره‌المعارف بزرگ اسلامي با بيان اين‌كه نخستين كاغذهاي ابري حداقل 400 سال پيش ساخته شدند، افزود: اين هنر از ايران به هند رفت و در آنجا رواج و تعالي پيدا كرد. همچنين از هند به ژاپن راه يافت و هنرمندان آن سرزمين هم با هنرنمايي روي اين كاغذها،‌ آن را ارتقا بخشيدند. ابري‌سازي همچنين از غرب ايران به عثماني و سپس اروپا راه يافت.

سمسار ادامه داد: نام بيشتر مواد مورد استفاده در ساخت كاغذ ابري فارسي است. بنابراين، خميرمايه و اساس ابري‌سازي ايراني است، اما در دوره قاجار، نمونه‌هاي چاپي كاغذ ابري از اروپا به ايران وارد شد و به وفور مورد استفاده قرار گرفت كه اين موضوع احتمالاً به دليل شيفتگي بعضي  به فرهنگ‌هاي بيگانه بوده است.

وي از مسوولان فرهنگ و هنر كشور درخواست كرد براي حفظ هنرهاي ايراني تلاش بيشتري كنند تا نسل‌هاي آينده دريغ گذشته پرافتخار خود را نخورند.

شهريار پيروزرام، پژوهشگر هنرهاي سنتي و كتاب‌آرايي نيز در سخناني با موضوع مواد و مصالح تشكيل‌دهنده كاغذ ابري در نسخه‌هاي خطي و متون ايراني گفت: ابري‌سازي هنري ايراني است كه بيش از ايرانيان، غالباً بيگانگان را بهره‌مند كرده است.

وي افزود: اين هنر همواره هاله‌اي رازآميز و ابهام‌آلود پيرامون خود داشته است. دليل اين موضوع شايد نگراني هنرمندان اين رشته از فاش شدن اسرار كارشان بوده است.

پيروزرام سپس درباره متوني كه در آن‌ها درباره مواد و مصالح تشكيل‌دهنده كاغذ ابري اشاراتي شده است، سخن گفت.

«چند نكته درباره كاغذ ابري ايراني» موضوع سخنراني يوشيفوسا سه‌كي، پژوهشگر ژاپني در حوزه موسيقي ايراني و كتاب‌آرايي بود.

او با بيان اين‌كه ابري‌سازي را ايرانيان اختراع كردند، گفت: در قرن 17 ميلادي، جهانگردان اروپايي در بازگشت از ايران و عثماني، كاغذ ابري را به اروپاييان معرفي كردند. البته آن‌ها اين هنر را به عثماني‌ها منسوب كردند كه شايد نزديكي تركيه به اروپا دليل اين موضوع باشد.

سه‌كي افزود: با اين‌كه در كتابخانه‌هاي معتبر اروپا وجود كارگاه ابري‌سازي مرسوم شده، اما در ايران اين فن در حال فراموشي است، گرچه به‌تازگي تلاش‌هايي براي احياي آن ديده مي‌شود.

در ادامه اين نشست، نرگس پدرام، مترجم و پژوهشگر در حوزه مرمت نسخ خطي، كاغذشناسي و سندشناسي، با موضوع «كاغذهاي ابري در كتاب‌هاي چاپي بازمانده از دوره قاجار تا دهه بيست شمسي» سخنراني كرد. همچنين، فرانك بحرالعلومي و رويا بهادري به بررسي الياف و مواد به كار رفته در كاغذهاي ابري بازمانده از صفويه تا قاجاريه با روش‌هاي آزمايشگاهي پرداختند.

فرانك بحرالعلومي، مدير لابراتوار نسخه‌شناسي «نامه بهارستان» نيز درباره تحقيقات انجام‌شده در اين لابراتوار گزارشي ارایه كرد.

ميزگرد پيروزرام، سه‌كي، بحرالعلومي و نورالله فرجي و پرسش و پاسخ حاضران با اين كارشناسان، بخش پاياني اين نشست بود. همزمان با اين مراسم، نمايشگاه «چهار قرن هنر ابري‌سازي در ايران: از صفويه تا قاجاريه» برگزار شد. در اين نمايشگاه، كاغذهاي ابري موجود در گنجينه كتابخانه و موزه ملي ملك به نمايش گذاشته شد.