به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، در سخن نخست این شماره از ماهنامه، مطلبي با عنوان «سازماندهي اطلاعات» به قلم داریوش مطلبی جلب توجه مي‌كند.
وي در اين يادداشت با اشاره به ضرورت سازماندهي اطلاعات بيان مي‌كند كه تحولات دنياي كنوني و شكل‌گيري عصر اطلاعات و در نتيجه نياز روز افزودن به اطلاعات، سازماندهي اطلاعات را به ضرورتي اجتناب‌ناپذير تبديل كرده و كارشناسان را به تكاپو وا داشته است.
مطلبي ادامه مي‌دهد: «روش‌هاي مختلفي در گذر زمان و بسته به نيازهاي هر دوره و منابع اطلاعاتي رايج شكل گرفتند، مانند قواعد توصيف كتابشناختي، سرعنوان‌هاي موضوعي، طرح‌هاي رده‌بندي مختلف(نظير رده‌بندي دهدهي ديويي، دهدهي جهاني، كولن، بليس، و ...)»
بخش «پرونده ويژه» اين شماره از ماهنامه نيز به موضوع «نظام‌هاي نوين سازماندهي اطلاعات» اختصاص دارد. در اين بخش مطالب متعددي به قلم صاحب‌نظران اين عرصه نوشته شده است.
سيدمهدي طاهري در گفت‌وگوي خود با رحمت‌الله فتاحي تحت عنوان «سازماندهي اطلاعات يا دانش» مي‌نويسد: «دسترسي اطلاعات در هر محيط اطلاعاتي نيازمند سازماندهي است. حوزه سازماندهي اطلاعات همواره در طول تاريخ به موازات تحولات حوزه‌هاي دانش بشري و محيط‌ها و رسانه‌هاي ارايه دانش، ماهيتي پويا داشته است. اين پويايي در راستاي پاسخ‌گويي به نياز پژوهشگران و كاربران اطلاعاتي در رويارويي با محيط‌ها و رسانه‌هاي اطلاعاتي جديد بوده است.»
افشين موسوي چلك نيز در مطلب ديگري با عنوان «انگلو - امريكن تا آر. دي. اي: مروري بر نظام‌هاي نوين سازماندهي دانش» بيان مي‌كند كه در اين مقاله در ابتدا به تاريخچه قواعد فهرست‌نويسي از قرن 19 پرداخته و سپس به نقاط ضعف و قوت انگلو امريكن در محيط جديد اشاره كرده است.
در ادامه نيز الگوهاي مفهومي از قبيل ملزومات كاركردي ركوردهاي كتابشناختي(اف.آر.بي.آر)، ملزومات كاركردي ركوردهاي مستند(فراد)، ملزومات كاركردي براي داده‌هاي مستند موضوعي(فرساد) و بيانيه اصول بين‌المللي فهرست‌نويسي مورد بحث قرار گرفته‌اند.
طاهري در بخش ديگري از اين پرونده در مقاله خود «تحولات حوزه سازماندهي دانش و محيط‌هاي دانش و محيط‌هاي اطلاعاتي ايران: فرصت‌ها و تهديدها» مي‌نويسد: «پيدايش محيط و رسانه‌هاي اطلاعاتي جديد با قابليت منحصر به‌فرد نسبت به محيط و رسانه‌هاي سنتي، ناشي از پيشرفت‌هاي حوزه فناوري‌هاي اطلاعاتي موجب تحول در رويكردها و پاراديم‌ها در حوزه سازماندهي اطلاعات شده است.»
وي ادامه مي‌دهد: اين تحولات كه در راستاي مديريت كارآمد اطلاعات محيط و رسانه‌هاي جديد بوده بر توليد دانش به جاي اطلاعات در نظام‌هاي اطلاعاتي(رويكرد دانش‌مدار) تاكيد مي‌كند، به نحوي كه بر نام حوزه نيز تاثير گذارده و به حوزه «سازماندهي دانش» تغيير كرده است.
مقاله «مسير دستيابي به همكاري مشترك در فهرست‌نويسي» نيز به قلم ايانا تلكوف و با ترجمه سيدجواد زرقاني در يك‌صدوهفتادوپنجمين شماره كتاب ماه كليات آمده است. اين مقاله به بررسي اقدامات رايجي مي‌پردازد كه در راستاي اهداف همكاري مشترك جهاني شكل گرفته شده است.
شعله ارسطوپور در مطلبي با عنوان «افق‌هاي تازه در سازماندهي اطلاعات: حركت به سمت نظام دانشي» به صورت مختصر به بحث در مورد نظام‌هاي ساماندهي اطلاعات، بستر نظري و فلسفي پشتيبان سازماندهي و نيز تحول تاريخي صورت گرفته در اين نظام‌ها مي‌پردازد.
بخش پاياني نوشتار حاضر شامل برخي وي‍ژگي‌هاي خاص در نظام‌هاي كنوني اطلاعاتي است كه در نهايت منجر به خلق دانش در ذهن كاربران خود مي‌شود. رويكردي كه به نظر مي‌رسيد گشاينده افق‌هاي نويني فراروي بحث سازماندهي اطلاعات و بازيابي بهينه اطلاعات باشد.
در بخش «نقد و بررسي كتاب‌هاي فارسي» اين شماره از ماهنامه نيز نقدهاي متعددي براي كتاب‌هاي اين عرصه منتشر شده است. يزدان منصوريان در مطلب خود كتاب «مباني پژوهش كيفي: فنون و مراحل توليد نظريه زمينه‌اي» را نقد و بررسي كرده است.
وي در اين مطلب معتقد است كه در يك ارزيابي كلي از كتاب حاضر ميتوان گفت كه اين كتاب يكي از معروف‌ترين و موفق‌ترين عناوين در اين عرصه است و خوشبختانه اكنون به همت ابراهيم افشار ترجمه دقيقي از آن در اختيار جامعه دانشگاهي قرار گرفته است.
صالح طباطبايي نيز در مطلب ديگري با عنوان «مناره بلند بر دامنه الوند» به معرفي كتاب «دانشنامه دانش‌گستر» پرداخته است.
وي مي‌گويد: «كاستي‌هاي موجود در اين كتاب را با وجود گوناگوني آنها ميتوان در دو دسته اصلي جاي داد: شكلي(صوري) و محتوايي. اما در هر يك از اين دو دسته به اقسام مختلفي از مشكلات بر مي‌خوريم.»
طباطبايي در بخش پاياني اين مقاله شيوه‌‌هاي عملي براي اصلاح عمده كاستي‌هاي موجود در كتاب ارايه مي‌كند.
علي‌حسين قاسمي نيز در اين بخش از ماهنامه كتاب «سواد اطلاعاتي» را معرفي كرده است. مريم اسدي نيز به بررسي كتاب «كتاب‌شناسي نظريه اجتماعي: فهرست آثار صاحب‌نظران كلاسيك و معاصر علوم اجتماعي» پرداخته است.
در بخش «مقاله» این شماره از نشریه نيز مقاله «اصول پست مدرنيسم در مديريت كتابخانه‌ها» نوشته ناهيد سليماني و احمد شعباني جلب توجه مي‌كند.
در چكيده اين مقاله مي‌خوانيم: «در چند دهه اخير ديدگاه فلسفي و اجتماعي نويني در آثار متفكران ارايه شده است كه از آن به پست مدرنيسم ياد كرده‌اند و ظهور آن اغلب پيش فرض‌هايي كه افكار و انديشه‌هاي علمي مدرن را شكل داده بود زير سوال برده، بنابراين در عصر حاضر بايد در جايگزين ساختن اصول تازه‌اي براي تحليل مسايل بود. با ورود پست مدرن به كتابخانه‌هاي و مراكز اطلاع‌رساني ماهيت كار اعضاي كتابخانه‌ها، محيط كار، ساختار كتابخانه‌ها و در نتيجه نحوه تفكر مديران كتابخانه‌ها دستخوش تحول و تغيير شده است.»
«وضعيت كنوني و ارتقاي مديريت دانش در كتابخانه ديجيتال» مقاله ديگري است كه اسماعيل جعفرپور آن را نگاشته است. مقاله حاضر با تحليل ساختار كتابخانه ديجيتال به تشريح نظريه مديريت دانش در اين نوع كتابخانه‌ها مي‌پردازد و راهبردهاي مورد استفاده كتابخانه ديجيتال را مورد بررسي قرار مي‌دهد.
«بيست‌و‌پنجمين دوره نمايشگاه بين‌المللي كتاب» و «گزارش مكتوب يازدهمين مجمع عمومي انجمن كتابداري و اطلاع‌رساني ايران» نيز عناوين مطالب بخش گزارش و خبر ماهنامه‌اند.
كتاب ماه کلیات، ماهنامه‌اي است كه با هـدف اطلاع‌رسانـي و نقد و بررسي كتاب‌هاي منتشـر شده در كـشـور، از سوی خانه کتاب منتشـر مي‌شـود و شامل نقد و بررسی و درج مشخصات کامل کتاب‌های منتشر شده با موضوع کلیات مشتمل بر کتابشناسیها، علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی، رسانه‌های خبری، روزنامه‌نگاری، نشر، نسخ خطی و غیره است.
چهارشنبه ۷ تیر ۱۳۹۱ - ۱۵:۵۷
نظر شما