به گزارش خبرگزاری کتاب(ایبنا)، نشست نقد و بررسی کتاب «اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)» با حضور دکتر ابراهیم برزگر، دکتر نورالله قیصری، دکتر عباسعلی رهبر و خدیجه معصومی عصر (یکشنبه 21 خرداد) در سرای اهل قلم موسسه خانه كتاب برگزار شد. 

نورالله قیصری، استاد دانشگاه و پژوهشگر گفت: نویسنده این کتاب سال‌هاست که در کارهای پژوهشی به خصوص در زمینه اندیشه سیاسی امام فعالیت می‌کند. این اثر با زبان امروز نوشته شده و یک کار پژوهشی است. ما در شرایطی هستیم که باید به سمت بومی شدن برویم و اندیشه‌های امام به معنی تلاش برای سیاست و سیاست‌ورزی بومی است. 

وی ادامه داد: نوشتن کتابی در 430 صفحه بر محور یک موضوع، نشان‌دهنده تسلط نویسنده بر موضوع است. محقق تلاش کرده است که با یک چارچوب مشخص که در علم قابل قبول است اثر خود را به رشته تحرير درآورد. 

قیصری بیان کرد: صراط مربوط به اندیشه‌های غایت‌انگارانه است. طی کردن مسیر و رسیدن به غایت نیاز به الزامات دارد. راه‌های مختلفی برای رسیدن به غایت وجود دارد و بسیاری از این صراط‌‌‌ها با انحرافات روبه‌روست. ما نیاز به یک فهم معتبر داریم تا صراط‌ها را بشناسیم و منحرف نشویم. نویسنده باید این صراط‌ها را در اندیشه امام مشخص می‌کرد. 

قیصری افزود: نویسنده از هرمنوتیک شلایرماخر استفاده می‌کند. در این هرمنوتیک باید شرایطی که مولف در آن قرار داشته بازآفرینی شود اما نویسنده این کتاب شرایطی را که امام درآن قرار داشته  مد نظر قرار نداده ‌است. وقتی صحبت از صراط می‌کنیم و آن هم براساس مدل شلایرماخر، مستلزم ساختن چارچوبی هستیم که شرایط مولف را تبیین کنیم. 

این استاد دانشگاه بيان كرد: امام افزون بر عارف بودنش، به عنوان فقیه سیاسی نیز شناخته می‌شود در حالی که در این کتاب، نویسنده بیشتر به جنبه عرفان امام اشاره می‌کند. همچنین امام از همه فنون در گفتار استفاده می‌کرد و با کمک استعاره، به تنهایی نمی‌توانیم همه اندیشه امام را تبیین کنیم.

عباسعلی رهبر، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در ادامه این نشست گفت: هر ساله کتا‌ب‌ها و مقالات مختلفی درباره امام منتشر می‌شود اما هر لحظه می‌بینیم که زاویه جدیدی از اندیشه ايشان مطرح می‌شود. 

وي افزود: این کتاب نشان‌دهنده نگاه جامع محقق نسبت به علم سیاست است. نویسنده توانسته است فضای علم سیاست را به یک فضای چند رشته‌ای تبدیل کند. در جامعه ما دیدگاه‌های مختلفی نسبت به امام وجود دارد و نویسنده هم یک فهم جدید از امام ارايه کرده است. 

وی فهرست‌بندی کتاب را خسته‌کننده دانست و بیان کرد: فهرست‌بندی کتاب در وهله نخست خسته کننده است و باید این فهرست‌بندی منظم‌تر می‌شد. همچنین در این کتاب از آیه‌های مختلف قرآن استفاده شده اما این آیه‌ها اعراب‌گذاری نشده‌اند. 

رهبر افزود: چارچوب مفهومی کتاب خوب است اما چارچوب نظری آن در حد متوسط است. در این کتاب تعریف مفهومی از ایدئولوژی وجود ندارد و مفهوم صراط خیلی گسترده و عام تعریف شده است، در حالی که اگر این مفهوم خاص‌تر تعریف می‌شد بهتر بود.

ابراهیم برزگر، نویسنده کتاب «اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)» نیز در این نشست گفت: سعی کرده‌ام که یک پژوهش عمیق درباره اندیشه امام انجام بدهم. البته این کتاب،‌ یک کتاب کامل نیست و ضعف‌هایی نیز دارد. اصولا هر تئوری و چارچوب نظری ضمن این‌که مجهولی را به معلوم درمی‌آورد قسمتی از معلوم را به مجهول تبدیل می‌کند. 

وی ادامه داد: انسان در ادبیات امام یا غافل است، یا سالک و یا واصل. صراط مستقیم و استعاره صراط مستقیم در گفتار امام وجود دارد. اندیشه امام براساس یک نظم است و این نظم هم براساس صراط است. کل این کتاب را در یک واژه می‌توان خلاصه کرد و آن هم سیاست به مثابه صراط است. هر کدام از مکاتب مختلف مانند پوزیتیویسم و مارکسیسم تعاریف متفاوتی از سیاست دارند. در اسلام و اندیشه امام هم سیاست براساس مفهوم صراط و راه تعریف می‌شود. 

برزگر بيان كرد: در قرآن کلماتی مانند حق و صراط همیشه به صورت مفرد به کار رفته‌اند. نظم قرآن براساس صراط است و استعاره صراط در خود قرآن وجود دارد. البته استعاره ممکن است که نتواند بخشی از بحث را مشخص کند و عده‌ای معتقدند که نگاه استعاره‌ای نمی‌تواند اندیشه امام را مشخص کند اما باید گفت که قرآن هم از استعاره استفاده کرده است و به نظر من صراط توانسته است اندیشه امام را تبیین کند. 

وي اندیشه امام را براساس مفهوم صراط دانست و گفت: امام بیشتر به عنوان یک شخصیت عرفانی مطرح است و اندیشه امام را می‌توان براساس اندیشه صراط شناخت.

نویسنده کتاب «اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)» افزود: شاید عده‌ای معتقد باشند که امام بیشتر به عنوان یک فقیه سیاسی مطرح است اما به نظر من امام بیشتر به عنوان یک شخصیت عرفانی مطرح است. در این کتاب من از چارچوب نظری استفاده نکرده‌ام بلکه از چارچوب مفهومی بهره گرفته‌ام. 

خدیجه معصومی، دبير این نشست نيز در ابتدای جلسه به معرفي كتاب پرداخت و گفت: امام براساس اندیشه صراط، معتقد به ارتباط بین سیاست و دین بود. وی نماینده خوبی برای جریان شیعه در حرکت‌های اسلامی به شمار مي‌رود.

وي ادامه داد: این کتاب حاصل یک دهه کار نویسنده است و وی در این مدت 25 هزار فیش تحقیق گردآوری کرده است.

كتاب «اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)» از سوي سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاه‌ها (سمت)، متولي تأليف و تهيه كتاب‌هاي علوم انساني دانشگاه‌ها در ايران منتشر شده است.