به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، به نقل از ستاد خبری سرای اهل قلم بیست و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، نشست تخصصي «نقش ترجمه در پيشرفت و ترقي علمي بلاد اسلامي»با حضور دكتر سيد طه مرقاتي قائم مقام سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني (سمت)، دكتر سيدعباس حسيني‌نيك مدير مسوول انتشارات مجد و دكتر ابوالفضل احمدزاده، پژوهشگر برگزار شد. 

در ابتدای نشست احمدزاده با اشاره به اینکه ترجمه در دنیای اسلام تاثیرات شگرفی داشته، گفت: ضرورت ترجمه در گذشته وجود داشته و امروز هم این ضرورت وجود دارد البته با رعایت استانداردهای ترجمه. 

مرقاتی در این‌باره گفت: به دلیل حضور در دنیای نشر در حوزه ترجمه نیز تجربه‌هایی کسب کردم. ترجمه در کشورهایی رشد پیدا کرده که نیاز به ارتباطات در آنجا بیشتر بوده است. 

وی افزود: اگر ملتی دارای فکر و اندیشه باشد دیگر ملت‌ها برای دریافت یافته‌های آن‌ها از ابزار ترجمه استفاده می‌کنند.

قائم مقام انتشارات سمت با اشاره به این‌که در ایران از زمان هخامنشی ترجمه صورت می‌گرفته، افزود: از زبان پهلوی به زبان‌های دیگر و برعکس متون‌هایی ترجمه شده اند. موضوع ترجمه از سه هزار سال پیش به صورت مکتوب وجود داشته است. 

وی اضافه کرد: ترجمه،بین مللی که یافته‌ای در اختیار دارند یک موضوع ضروری است. البته ترجمه مسیری دو طرفه است و فقط نباید ترجمه از زبان‌های دیگر صورت بگیرد. 

این محقق در ادامه اظهار کرد: اگر یک کشور پویا و زنده باشد، هرگز نمی‌تواند به موضوع ترجمه بی‌تفاوت باشد. 

در ادامه نشست، حسینی‌نیک با اشاره به این‌که ترجمه جز مقدمات مهم انتقال دانش است، گفت: ترجمه در همه جوامع و تمدن‌های بشری وجود داشته و در جوامع اسلامی نیز به ترجمه اهمیت داده شده و این جوامع نقش مهمی در ترجمه ایفا کرده اند و بین کشورهای اروپایی و اسلامی از این طریق تبادل صورت گرفته است. 

این حقوقدان با اشاره به وضعيت ترجمه در ایران گفت: اکنون به دلیل برداشت‌های اشتباه از ترجمه در این حوزه، وضعیت بدی حاکم شده و  پرداختن به موضوع ترجمه نیازي ضروری است. 

احمد زاده با اشاره به این‌که دین اسلام به دنبال کسب علم است، گفت: مسلمانان برای کسب علم وارد حوزه ترجمه شدند و مقالات زیادی در این باره نگارش یافته است. 

در ادامه، مرقاتی با اشاره به این‌که ایران از دو ویژگی ایرانی بودن و اسلامی بودن برخوردار است، عنوان کرد: دین اسلام یکی از ادیان تبشیری است و علاقه‌مند به جذب دیگران است. به همین دلیل از همان صدر اسلام ترجمه صورت گرفته که بیشتر از آثار یونانی به عربی است و اوج نهضت ترجمه در دوره خلافت عباسیات رخ داده است. 

این فعال حوزه نشر با تاکید بر این‌که «بیت‌الحکمه» در زمان مامون عباسی فعال شد، گفت: این مرکز مکانی برای جذب عالمان و محققان بوده و نشان دهنده دیدگاه حاکم بر کشورهای اسلامی بر دریافت علوم و انتقال آن به سایر کشورهاست. این رویکرد سبب شد دانشمندان اسلامی در کوتاه زمان نام‌آور شوند. در گذشته منعی در حیطه ترجمه وجود نداشته است. 

مرقاتی با اشاره به این‌که در چند سال اخیر به دلیل تفسیرهای نادرستی که از نظر مقام معظم رهبری درباره ترجمه صورت گرفته، گفت: به دلیل متخصص نبودن برخی از افراد، منظور ایشان به درستی درک نشده است. رهبری برای توسعه علم مخالفتی با ترجمه ندارند.  کشوری که ادعای تولید علم دارد باید درهای کشور خود را روی سایر کشورها باز کند و ترجمه باید دوسویه باشد. 

حسینی‌نیک با اشاره به این‌که برخی مترجمان را به دلیل این که نمی‌توانند مفهوم مورد نظر نویسنده را منتقل کنند، خائن می‌نامند عنوان کرد: البته این تفسیر مربوط به ترجمه متونی مانند شعر به دلیل منتقل نشدن احساس است. 

این فعال نشر درباره کارکردهای ترجمه گفت: کارکرد ترجمه انتقال مطالب علمی ملموسی است که مورد نظر پدیدآورنده است. 

وی گفت: آنچه در زمان ما و جامعه حاضر باید مورد توجه واقع شود این است که باید اصل امانت که از حقوق معنوی پدیدآورنده است، رعایت شود. 

مدیر مسوول انتشارات مجد با اشاره به نقش ترجمه برای پیشرفت جامعه، افزود: باید به دنبال جا انداختن نهاد ترجمه در جامعه باشیم. 

در بخش دیگری از این نشست، مرقاتی با تاکید بر این‌که مترجم خوب بودن ذوق می‌خواهد، عنوان کرد: توجه به ترجمه ضرورت دارد اما باید ابزارهای آن فراهم شود. 

وی در پایان گفت: ترجمه در جوامعی رونق پیدا می‌کند که به ارتباط با دیگر ملت‌ها علاقه دارند. ترجمه موجب توسعه علمی یک جامعه و وسیله‌ای برای گسترش علوم ملتی بین ملل دیگر است. اگر ترجمه رونق یابد زبان ما نیز قوی تر خواهد شد.