به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، در اين نشست مصطفي خرامان، شهرام شفيعي و علي‌اصغر عزتي پاك حضور داشتند و علي‌الله سليمي دبيري اين نشست را بر عهده داشت.

در ابتداي اين نشست، «خرامان» گفت: انقلاب، رويداد بزرگي است كه بخشي از تاريخ كشور ما به‌شمار مي‌آيد، نسل‌هاي بعد از انقلاب براي اين‌كه درباره تاريخ قضاوت كنند به سراغ كتاب‌هاي تاريخي مي‌روند و كتاب‌هاي ادبيات، ملاكي براي قضاوت به‌شمار نمي‌آيند اما اگر انقلاب و اتفاق‌هاي آن را وارد ادبيات كنيم ماندگار مي‌شود. 
موضوع مهمي كه در اين زمينه وجود دارد اين است كه در سال‌هاي ابتدايي انقلاب در اين زمينه كارهاي نازلي به لحاظ تعداد انجام شد و بعدها به دليل وقوع جنگ وقفه‌اي در آن پديد آمد.

وي افزود: بعد از جنگ ديگر توجهي به حوزه كتاب‌هاي انقلابي نشد و دست‌اندركاراني كه براي نگارش كتاب سفارش مي‌دادند نيز بيشتر به جنگ گرايش داشتند. حتي آن‌هايي كه نگاه انتقادي به انقلاب داشتند هم چيزي در اين زمينه ننوشتند. واقعيت اين است كه وقتي انقلاب شد تعداد مولفان زياد نبود اما بعد از انقلاب جرياني راه افتاد كه عده‌اي وارد حوزه نويسندگي شدند و آن‌ها هم نياز به زمان داشتند تا در اين زمينه تجربه كسب كنند به همين دليل كارهايي كه آن زمان انجام مي‌شد بسيار شعارگونه بود و همه مي‌خواستند به‌گونه‌اي دين خود را به انقلاب ادا كنند. به همين دليل در دهه 70 نگارش كتاب‌هايي با موضوع انقلاب اسلامي بسيار كمرنگ شد.

اين نويسنده حوزه كودك و نوجوان با بيان اين‌كه شرايط زندگي نويسندگان و تجربه‌هاي آن‌ها در آثارشان نمايان مي‌شود اظهار كرد: اين نشان دادن اتفاقات زندگي مختص ادبيات كودك و نوجوان نيست و تمام آثار ادبي اين اتفاق رخ مي‌دهد. در واقع ما نبايد بگوييم ادبيات انقلاب، بلكه بايد داستاني بنويسيم كه در حاشيه آن جريانات انقلاب نيز شرح داده شود اما فكر مي‌كنيم زماني كه مي‌خواهيم درباره انقلاب بنويسيم فكر مي‌كنيم بايد تنها راجع به شعار دادن‌ها و پخش كردن پنهاني اعلاميه بنويسيم. 

عضو انجمن نويسندگان كودك و نوجوان عنوان كرد: «بينوايان» يك داستان با تمام ويژگي‌هاي جذاب ادبي است كه ماجراهاي سفر يك خانواده را نشان مي‌دهد و در كنار آن بخش‌هايي از تاريخ فرانسه را نيز به نمايش مي گذارد. متاسفانه دليل جذاب نبودن داستان‌هاي انقلاب ما در حوزه كودك و نوجوان اين است كه به بسترهاي اجتماعي كمتر پرداخته شده است و كودكان با خواندن داستان خيلي دليل رخ دادن انقلاب را درك نمي‌كنند.

وي تاكيد كرد: متاسفانه ما در بيان بسترها معرفي شخصيت‌ها و نوشتن درباره مسايل گوناگون نظير تلويزيون آن زمان محدوديت‌هايي داريم و در واقع بيانيه‌اي درباره انقلاب مي‌نويسيم و داستان‌هاي ما تك‌بعدي است.

سپس شفيعي عنوان كرد: جدا كردن گونه‌هاي مختلف ادبي از بستر طبيعي ادبيات معمولا نتيجه خوبي نداشته است و ما شاهد بوديم كه در زمينه ادبيات آثاري تاليف شد كه به وادي شعار در غلتيد و جذابيت ادبي نداشت. مضمون حق‌طلبي از ادبيات جدا نيست و گاهي ما به اين جدايي دامن زده‌ايم در صورتي كه حق‌طلبي از مهم‌ترين نص ما كه قرآن است آغاز مي‌شود و ان را مي‌توانيم در ادبيات اسلامي و بومي خود جست‌وجو كنيم تا به ادبيات معاصر و كودك و نوجوان برسيم.
 
سردبير مجله رشد دانش‌آموز افزود: نويسندگان بايد در زمينه انقلاب آگاهي و شناخت كامل داشته باشند و دلايل و آرمان‌هاي آن را بشناسند و بدانند اين آرمان‌ها از كجا آمده تا بتوانند يك اثر ادبي و ماندگار بنويسند؛ اما گزارش‌گري روايي از انقلاب از ناآشنايي با سرچشمه‌هاي آن نشأت مي‌گيرد. زماني كه بدانيم كجاييم، چه مي‌خواهيم و پرسش ما از جامعه چيست، دايره شمول ادبيات ما وسيع‌تر مي‌شود و سليقه‌هاي بيشتري را جذب مي‌كند.

شفيعي با بيان اين‌كه ادبيات، خود ماهيتي انقلابي دارد، عنوان كرد: نگارش و تاليف، انقلابي است كه در ذهن و زبان نويسنده رخ مي‌دهد اگر چنين نباشد تمام مفاهيم ما تبديل به كليشه مي‌شود اما اين خلاقيت نويسنده است كه تعيين مي‌كند از اين مفاهيم به چه صورت استفاده كند و حسي جديد در خواننده ايجاد كند چنانچه حافظ در شعرش از واژه‌هايي معمول مانند رندي، مستي و ... با خلاقيت خاص خود استفاده كرد و مفهومي جديد در ذهن مخاطب ايجاد كرد. 

وي تاكيد كرد: رمان يا هر قالب ديگري از ادبيات اگر خواننده را به كرامت انساني نزديك نكند كار خود را انجام نداده است. ما در اين زمينه پشتوانه‌اي 1000 ساله داريم و قرآن نيز در اين زمينه به ما تكنيك‌ها و شگردهايي را ارايه مي‌كند. 

اين نويسنده حوزه كودك و نوجوان عنوان كرد: در زمينه ادبيات انقلاب نقاط قوت را انكار نمي‌كنم و در اين سه دهه كارهاي خوب هم زياد منتشر شده است اما انتظار داريم با يك گل بهار شود. نويسنده‌ها بايد در اين زمينه بيشتر آگاهي كسب كنند از سويي نهادهايي كه اين كارها را سفارش مي‌دهند يا منتشر مي‌كنند نيز بايد از مشاوره‌هاي كارشناسي بيشتري كمك بگيرند و به سراغ بخش‌هايي از انقلاب بروند كه درباره آن كار نشده است يا كمتر كسي به سراغ آن رفته است.

شفيعي با بيان اين‌كه كودكان گروه‌هاي سني «ج» و نوجوانان نسبت به تاريخ بسيار كنجكاوند اظهار كرد: درباره ادبيات كودك و نوجوان احساس مي‌كنم بهتر است ابتدا مسايل تاريخي انقلاب را با زبان ساده در اختيار آن‌ها قرار دهيم و بعد داستان‌هايي براي آن‌ها بنويسيم كه تمام ويژگي‌هاي داستاني را داشته باشد و كودك و نوجوان هنگام خواندن آن جريانات انقلاب را حس كند.

وي با تاكيد بر اين‌كه انقلاب اسلامي انقلاب ارزش‌ها بود اظهار كرد: وظيفه داستان بيان اين هسته ارزشي و حركت انسان‌ها به سوي آن است اگر در اين ميان انسان‌شناسي را از داستان بگيريم كارها تبديل به تيپ مي‌شود.

عزتي‌پاك نيزر اين نشست گفت: تا كنون در ادبيات انقلاب اسلامي كار شاخصي انجام نشده است و من فكر مي‌كنم يكي از مهم‌ترين علت‌هايي كه انقلاب آن‌طور كه بايد وارد ادبيات نشد، عدم آرامش جامعه بعد از انقلاب بود زيرا بلافاصله بعد از انقلاب، جنگ آغاز شد. پس از جنگ نيز بيشتر آثار به سوي ادبيات دفاع مقدس رفت و در نتيجه تعداد داستان‌هايي كه محور آن‌ها انقلاب باشد كاهش يافت.

وي افزود: شايد بهتر باشد تاثيري را كه انقلاب اسلامي بر ادبيات كودك گذاشت بررسي كنيم كه از مهم‌ترين آثار آن مي‌توان به افزايش مذهبي‌نويسي در ادبيات به ويژه ادبيات كودك و نوجوان اشاره كرد. اگر انقلاب نمي‌شد مذهبي‌نويسي نيز تا اين اندازه رشد پيدا نمي‌كرد.

نويسنده رمان نوجوانانه «باغ كيانوش» گفت: احساس مي‌كنم نوجوانان امروز دغدغه‌هاي زمان انقلاب را درك نمي‌كنند و اگر از آن‌ها بخواهيم در اين زمينه كتابي بخوانند نمي‌توانيم آن‌ها را به انقلاب نزديك كنيم مگر اين‌كه داستان‌هايي جذاب و پركشش در اين زمينه نوشته شود كه بچه‌ها را جذب كند. بيشتر داستان‌هايي كه درباره انقلاب براي بچه‌ها نوشته‌ايم داستان‌هاي تاريخي است و جذابيت‌هاي داستاني براي نوجوانان ندارد.

عزتي‌پاك عنوان كرد: با بخشي از صحبت آقاي شفيعي مخالفم كه گفتند ابتدا تاريخ را بگوييم بعد داستان انقلاب بنويسيم به عقيده من اگر نوجوانان، يك داستان پرجاذبه از سال 57 و جريانات انقلاب بخوانند به سوي تاريخ كشيده مي‌شوند و آن اتفاقات را در تاريخ جست‌وجو مي‌كند تا بداند اين داستان در چه بستري شكل گرفته است. در اين زمينه نويسندگان عقب نشسته‌اند و نياز است كه يك نويسنده خلاق با فراق بال داستاني جذاب با محوريت انقلاب بنويسد.

اين نشست عصر ديروز (17 بهمن‌ماه) در سراي اهل قلم برگزار شد.