به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين مجموعه تفسير آموزشي، در 32 درس آماده شده و دانش‌پژوه را بر شناخت جايگاه كلمات و جملات قرآن توانا و به ترجمه دقيق آيات مسلط مي‌سازد و زمينه‌ساز دريافت مفاهيم آيات مي‌شود و او را براي رسيدن به هدف نهايي ياري مي‌دهد.
هر درس به بُعدي از ابعاد آيات يا به روشي از روش‌هاي تفسيري مي‌پردازد. در اثر حاضر كه جزء سوم قرآن يعني سوره مباركه « بقره» و سوره مباركه «آل‌عمران» تا آيه 92 را شامل مي‌شود، معمولا يك يا چند آيه تحت عناوين واژه‌ها، توضيح و تحليل واژه‌ها، ترجمه و شرح و بيان، مورد مطالعه قرار مي‌گيرد.
نمايي از مراحل تفسير آموزشي
اين تفسير آموزشي در شش مرحله و در هر مرحله به بُعدي از ابعاد آيات يا به روشي از روش‌هاي تفسيري پرداخته است كه به اين شرح مي‌توان آنها را بيان كرد.
مرحله نخست: در اين مرحله به تناسب مخاطبان ـ‌كه آشنايي چنداني با معاني واژه‌ها و چگونگي «هيئت كلمات» قرآن كريم ندارند يا از تسلط و ورزيدگي لازم برخوردار نيستند. معناي مفردات همراه با تعيين «هيئت كلمات» و ويژگي‌هاي آنها بيان مي‌شود.
مرحله دوم: در اين مرحله جايگاه هر كلمه در جمله و جايگاه جمله در كلام بيان مي‌شود. آموزش در اين دو مرحله، دانش‌پژوه را بر دريافت معاني آيات با توجه به مفاهيم واژه‌ها و جايگاه آنها توانمند مي‌سازد و افزون بر آن، دانش‌پژوه بر ادبيات (صرف و نحو) تسلط مي‌يابد. بديهي است كه مراحل ياد شده (تسلط بر معاني واژگان و آگاهي از هيئت كلمات) نخستين گام و اساسي‌ترين مرحله از مراحل فهم و تفسير است. در اين مرحله، افزون بر بيان معناي لغات و ساختار كلمات، ترجمه تحت‌اللفظي آيات و برخي نكات تفسيري نيز بيان مي‌شوند.
مرحله سوم: در اين مرحله، استخراج نكته‌ها و پيام‌هاي آيات با توجه به علوم بلاغي مورد توجه و اهتمام قرار گرفته است. از اين‌رو، در اين مرحله افزون بر بيان واژگان جديد كه در مراحل پيشين معاني آنها بيان نشده و بيان وجه اعرابي كلمات كه در فهم آيات ضرورت دارد، نكاتي از آيات بيان مي‌شود كه با توجه به علوم بلاغي قابل استفاده است. دانش‌پژوه در اين مرحله مي‌آموزد كه چگونه با به كارگيري علوم بلاغي، نكته‌ها و پيام‌هاي آيات را استخراج كند.
مرحله چهارم و پنجم: با توجه به روش‌هاي متعددي كه در تفسير قرآن كريم وجود دارد، در اين دو مرحله، تفسير قرآن به قرآن و تفسير ماثور، كه از اساسي‌ترين روش‌هاي تفسيري‌اند، به صورت عملي آموزش داده مي‌شوند. مرحله چهارم به روش تفسير قرآن به قرآن (تفسير آيه‌اي با توجه و استناد به ديگر آيات) اختصاص يافته است و در مرحله پنجم، روش تفسير ماثور به كار گرفته مي‌شود. دانش‌پژوه با آموزش مرحله چهارم، شيوه تفسير قرآن به قرآن را فرا مي‌گيرد و با آموزش مرحله پنجم، شيوه تفسير قرآن به سنت را مي‌آموزد.
مرحله ششم: در اين مرحله، مباحث مراحل پيشين به كار برده مي‌شوند اما رويكرد در اين مرحله، اهتمام و توجه به مباحث اجتماعي ـ تربيتي قرآن كريم است. در هر مرحله از مراحل پنجگانه، دو جزء قرآن كريم تفسير مي‌شوند و هر جزء در يك مجلد تدوين و منتشر مي‌شود. هر مجلد در 16 درس تنظيم شده و هر درس هشت تا 11 سطر قرآن را دربر مي‌گيرد. در مرحله ششم، چهار جزء از قرآن كريم تفسير مي‌شوند كه در چهار مجلد ارايه خواهد شد.
ويژگي‌هاي اين مجموعه تفسيري
در اين اثر تلاش شده است تا همه مطالب بازگوشده مستند به الفاظ قرآن و ساختار جملات آيات باشد و از تاويل آيات و توجيه آنها برخلاف ظاهرشان پرهيز شود. بديهي است كه قراين روشن درون قرآني اعم از پيوسته و ناپيوسته كه هر متكلمي مي‌تواند به اتكاي آنها، مراد خويش را بنماياند، نبايد مورد غفلت قرار گيرند كه در حقيقت آن‌گونه قرآين، خود شكل‌دهنده ظواهرند. توجه و رعايت اين روش تفسيري فراگيران قرآن را از فرو افتادن به ورطه تفسير به‌راي باز مي‌دارد و نيز موجب مي‌شود تفسيرهايي را كه بر اساس آراي شخصي شكل گرفته و نظريات شخصي مفسر در آنها نقش داشته است بازشناسد.
مستندات اين تفسير در لغت و ساير مسايل ادبي منابع، اصيل و معتبر است. در بخش‌هايي از اين مجموعه تفسيري ـ به تناسب مخاطبان ـ مستندات بازگو شده‌اند تا دانش‌پژوه بياموزد كه در بحث‌هاي لغوي و مانند آن بايد از متخصصان هر فن بهره گرفت و از استناد به منابعي كه صاحبان آنها در فن مربوطه از استادان آن فن نيستند، پرهيز كرد.
اين مجموعه بر آن است كه دانش‌پژوه قرآني در فرايند آموزش، خود به اتكاي ابزار تفسير، مفاهيم آيات را دريابد و استادان تنها او را در مسير دريافت مفاهيم و معارف قرآني راهنمايي مي‌كنند.
اين اثر تفسيري متناسب با سطح علمي دانش‌پژوهان قرآني تدوين يافته است و در هر مرحله، همگام با ارتقاي علمي آنان، متن تفسيري نيز ارتقا مي‌يابد تا مطالب ارايه شده، نه فراتر از سطح علمي مخاطب باشند و نه فروتر از سطح آنها.
اين مجموعه علاوه بر تفهيم آيات به فراخور سطح علمي، دانش‌پژوه را بر علوم ادبي (صرف، نحو، معاني و بيان) تسلط مي‌بخشد.
آشنايي با متون تفسيري، از نيازهاي دانش‌پژوه قرآني است. براي تامين اين نياز، به فراخور سطح علمي مخاطبان، بخش‌هايي از متون تفسيري مختلف در اين مجموعه گرده آمده‌اند تا همراه با فراگيري مفاهيم قرآن، با متون تفسيري نيز آشنا شوند.
چاپ نخست جلد سوم كتاب «تفسير آموزشي قرآن كريم (بيان جايگاه كلمات و جملات در كلام)» تهيه شده توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي و مركز فرهنگ و معارف قرآن با شمارگان 1000 نسخه، 432 صفحه و به بهاي 80000 ريال راهي بازار نشر شد.
یکشنبه ۲۲ آبان ۱۳۹۰ - ۱۲:۰۰
نظر شما