چهارشنبه ۲۳ شهریور ۱۳۹۰ - ۱۴:۵۳
بررسي «رساله ادبي تنباکوئيه» و «ترکان خاتون» در آينه ميراث

«آينه ميراث» دو فصلنامه ويژه کتاب‌شناسي، نقد کتاب و اطلاع‌رساني حوزه متون است كه در جديدترين شماره خود مقالات تاريخي درباره «رساله ادبي تنباکوئيه» و «ترکان خاتون» را بررسي كرده است.-

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، دو فصلنامه «آينه ميراث» که سال ششم انتشار خود را پشت سر مي‌گذارد مجله‌اي است ويژه نقد كتاب، كتاب‌شناسي و اطلاع‌رساني در حوزه متون که با مدير مسوولي دكتر اکبر به عرصه پژوهش کشور عرضه مي‌شود که تا به حال 45 شماره و ضميمه از اين فصلنامه منتشر شده است. 

در شماره جديد اين دو فصلنامه، فاطمه غلامرضايي‌کهن در مقاله‌اي با عنوان «ترکان خاتون و بهاءالدين باخرزي در کرمان» به تبيين آن روزگار تاريخي پرداخته است. او در مقاله خود از ترکان خاتون مي‌گويد که چه كسي بود و از کجا آمد؟: «اولين خاطراتي که تاريخ، از ترکان خاتون به ياد دارد، به روزگار فر خوارزمشاهيان برمي‌گردد، همان روزهايي که سلطان محمد خوارزمشاه، در عين اقتدار، عرصه سياست و حکومت را از آن خود مي‌ديد و سرمست از غرور پيروزي، به هر شهري لشکر  مي‌کشيد تا بقاياي سلجوقيان را در هم نوردد و بساط اقتدار خويش را بگستراند. در غوغاي آشوب و ازدحام، ترکان خاتون به اسارت سپاه خوارزمشاه درآمد، اما هيچ نشاني از اصل و نسب و خاندان و خانواده او در دست نيست. در اوج جواني در مکتب تاريخ درس کمال و پختگي مي‌آموزد و بدين سان دخترک آواره، حرمت  يک بانوي حرم را مي‌يابد و اقتداري نوين را تجربه مي‌کند.»

«ترکان خاتون» حاکم کرمان در سده هفتم هجري، تمام عمر خود را صرف آباداني کرمان و رونق علمي آن سرزمين کرد و از آن شهر مدرسه‌اي بنيان نهاد. در آن سده، همزمان با حمله مغول به مرزهاي شرق ايران، در کرمان حکومتي پا گرفت که به نام «حکومت قراختائيان» شهرت يافت و يکي از حاکمان اين سلسله، بانويي از قراختائيان ماوراءالنهر به نام«ترکان خاتون» بود. 

مقاله ديگري كه در اين شماره به چشم‌ مي‌خورد «رساله تنباکوئيه» اثر محمدابراهيم ذوالشرقين کرماني نام دارد، در اين مقاله ضمن بررسي منشا پيدايش تنباکو به وجه تسميه آن مي‌پردازد، انواع تنباکو را بيان مي‌کند و اطلاعاتي نيز از کشاورزي آن زمان به دست مي‌دهد.

تنباکوئيه، رساله‌اي ادبي، بديع و نغز است که در دوره صفويه نوشته شده که علاوه بر داشتن ارزش ادبي، ارزش تاريخي نيز دارد. اين مقاله بررسي مي‌كند كه يکي از پيامدهاي رواج مواد مخدر در عصر صفوي اين بود که موضوع مصرف اين گونه مواد، هم در اشعار شاعران اين دوره راه يافت و هم باعث شد رساله‌هايي در اين باره نوشته شود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها