علي اوجبي، مصحح اين اثر، در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، به نظريه تاسيس فلسفه اسلامي توسط فارابي اشاره كرد و گفت: اين نظريه براي نخستين بار از سوي دكتر داوري‌اردكاني مطرح شد. اعراب اصرار دارند كه «كندي» را به عنوان نخستين فيلسوف مسلمان معرفي كنند، در حالي كه مهم‌ترين كار او ترجمه فلسفه يوناني به زبان عربي بود. بنابراين، او را در واقع بايد جزو نخستين مترجمان آثار يوناني به عربي دانست نه نخستين فيلسوفان.

وي افزود: نويسنده اين كتاب عرب است، اما برخلاف عموم كارشناسان عرب، فارابي را نخستين فيلسوف مسلمان مي‌داند و معتقد است كه كتاب «فصوص الحكم» به خوبي مي‌تواند اين ادعا را ثابت كند، چرا كه فارابي در تمامي آثارش به مسايل فلسفي مرتبط با دين اشاره مي‌كند، اما مهم‌ترين كتابي كه نظام فلسفي اسلامي را پي‌ريزي كرد، «فصوص الحكم» بود. جالب اين كه مستشرقان بر همين كتاب انگشت گذاشتند و ادعا كردند كه اين اثر متعلق به فارابي نيست و توسط ابن سينا يا فيلسوفي متاثر از او نوشته شده است.

اوجبي ادامه داد: همچنين اين شرق‌شناسان مدعي شدند كه نثر اين نوشتار با ساير آثار او متفاوت است. آنان استدلال‌هاي متعددي را ارايه كردند كه به واسطه آنها تعلق نداشتن اين كتاب به فارابي را اثبات كنند، در حالي كه به گفته برخي بزرگان نظير ميرداماد و همچنين يكي از شاگردان فارابي به نام «ملاجلال‌الدين دواني» اين اثر نوشته اوست. به اعتقاد من، تعمدي از سوي شرق‌شناسان وجود داشته است كه تاسيس فلسفه اسلامي توسط فارابي را زير سوال ببرند.

وي به شرح‌هاي متعددي كه تاكنون به زبان‌هاي فارسي و عربي بر كتاب «فصوص الحكم» نوشته شده‌اند، اشاره كرد و گفت: چند سال پيش توفيق اين را پيدا كردم كه يكي از اين شروح عربي متعلق به «شنب غازاني» را تصحيح كنم كه تاكنون دو بار منتشر شده و مورد استقبال نيز قرار گرفته، همچنين اين تصحيح، به عنوان متن درسي در برخي دانشگاه‌ها معرفي شده است.

اوجبي ادامه داد: سپس تصميم به بازخواني و تصحيح ساير شرح‌هاي «فصوص الحكم» گرفتم تا اين رساله، جايگاه خود را در ميان علاقه‌مندان به فلسفه بيابد. از اين رو جست‌وجو را آغاز كردم و به شرح «ابوفراس حلبي» برخوردم. اين نويسنده حدود صد سال پيش مي‌زيست و مي‌توان او را معاصر به شمار آورد. حلبي بيشتر به عنوان يك اديب شناخته شده بود و اين رساله، تنها كار فلسفي او به شمار مي‌آيد. وي در اين اثر، حاشيه‌هاي توضيحي كوتاهي را درباره بخش‌هايي كه به زعم او مبهم بودند، ارايه كرده است.

وي اين حاشيه‌ها را با وجود كوتاه بودن، روان و جذاب دانست و گفت: اين پنجاه و چهار حاشيه كوتاه، به خوانندگان كمك مي‌كند تا برخي بخش‌هاي مبهم «فصوص الحكم» را درك كنند.

وي مقدمه تصحيح اين كتاب را از ويژگي‌هاي مثبت آن برشمرد و گفت: در اين مقدمه مفصل، كوشيدم ضمن ذكر دلايل برجستگي انديشه فارابي، گزارشي فارسي از كتاب «فصوص الحكم» او ارايه كنم تا از اين طريق به دانشجويان علاقه‌مند كمك شود.

اوجبي در پايان يادآور شد: در حال حاضر قصد ترجمه اين شرح را ندارم و مشغول تصحيح شروح ديگر «فصوص الحكم» هستم، اما ترجمه برخي فرازهاي پيچيده همراه شرح‌هاي آن مي‌تواند پيشنهاد خوبي باشد و جاي كار دارد.

كتاب «نصوص الكلم علي كتاب فصوص الحكم» در شمارگان 1000 نسخه، 119 صفحه و بهاي 36000 ريال از سوي مركز پژوهش كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي منتشر شده است.