خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) ـ به گزارش ستاد خبري سراهاي اهل قلم بيست و چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران، نشست "ارايه گزارش نظرسنجي سرانه مطالعه كتاب در تهران"، عصر امروز (23 ارديبهشت ماه 90) با حضور دكتر محمدحسين ساعي، قائم‌مقام مركز افكارسنجي و رصد فرهنگي پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات اسلامي، در سراي اصلي اهل‌قلم بيست‌وچهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران برگزار شد.

دكتر محمدحسين ساعي در آغاز اين نشست اظهار داشت: سرانه مطالعه ايران، مدت‌ها محل مناقشه بود كه اوج آن را در بيست‌ويكمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران در سال 1387 شاهد بوديم.

وي با اشاره به ارايه آمار متناقض درباره سرانه مطالعه كشور در آن سال، ادامه داد: مركز افكارسنجي و رصد فرهنگي پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات اسلامي، فعاليت خود را از اواسط سال 87 آغاز كرد و پروژه نظرسنجي سرانه مطالعه كتاب در تهران را در طول دو سال، به سرانجام رساند.

ساعي، مفهوم سرانه مطالعه را به مثابه ميانگين مطالعه دانست و گفت: آمارهاي ارايه شده از سرانه مطالعه كشورهاي مختلف، بر اساس شاخص‌هاي واحد صورت نگرفته و برخي از آنان، حتي گوش دادن به متون كلاسيك را جزو سرانه مطالعه كشور خود محسوب مي‌كنند.

قائم‌مقام مركز افكارسنجي و رصد فرهنگي پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات اسلامي در ادامه،‌ به بيان مباني تحقيق و موارد مطالعه شده در پروژه نظرسنجي سرانه مطالعه كتاب در تهران پرداخت و اظهار داشت: كتاب‌هاي درسي و غير درسي، روزنامه، نشريات، منابع مكتوب اينترنتي و رايانه‌اي، مطالعات كاري و كتاب‌هاي ديني مانند قرآن و نهج‌البلاغه، جزو تعريف مطالعه در اين پروژه آماري قرار گرفته‌اند.

وي تصريح كرد: جمع‌آوري اطلاعات، به روش پيمايش درب منازل و بر اساس جمعيت مناطق صورت گرفته و از آن‌جايي كه امكان كنترل نمونه‌هاي آماري را در طول 24 ساعت نداشتيم، جواب آن‌ها در قبال ميزان مطالعه در روز قبل را صادقانه تلقي كرده‌ايم.

دكتر محمدحسين ساعي در ادامه، خاطرنشان كرد: پرسشگران ما آموزش ديدند كه با بيان سوالاتي خاص، پرسش‌شوندگان را به دقيق‌ترين پاسخ‌ها نزديك كنند. مركز افكارسنجي و رصد فرهنگي پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات اسلامي، گرچه مي‌توانست از ميان جمعيت 8ميليوني تهران، 389 نفر را انتخاب كند، اما با گسترش تصادفي جامعه نمونه به هزار نفر، احتمال خطا را كاهش داده است.

وي سپس به اعلام گزارش نظرسنجي سرانه مطالعه كتاب در تهران، بين سال‌هاي 1378 تا 1389 پرداخت و اظهار داشت: سرانه مطالعه "كتاب‌هاي غير درسي" در مرداد سال 1387، 27 دقيقه و در اسفند ماه 1388 با حدود سه دقيقه كاهش، به 5/24 دقيقه رسيده است. اين آمار در بهمن ماه 89، به 30 دقيقه افزايش پيدا كرده است.

قائم‌مقام مركز افكارسنجي و رصد فرهنگي پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات اسلامي افزود: سرانه مطالعه "كتاب‌هاي درسي" در مرداد ماه 1387، حدود 22 دقيقه اعلام شده و اين آمار در اسفند ماه 1387 به 8/19 دقيقه رسيده است. بهمن ماه 1389 نيز شاهد جهش سرانه مطالعه كتاب‌هاي درسي، به 30 دقيقه بوده‌ايم.

ساعي درباره سرانه مطالعه روزنامه در تهران يادآوري كرد: اين آمار در مرداد ماه 1387 به 16 دقيقه رسيده و در اسفند ماه 1388، به 7 دقيقه كاهش پيدا كرده  و در نهايت، بهمن ماه 1389 به 15 دقيقه رسيده است.

وي با تاكيد بر افزايش مطالعه منابع اينترنتي و رايانه‌اي در ايران، خاطرنشان كرد:‌ سرانه مطالعه اين منابع در مرداد ماه 1387، حدود 9 دقيقه بوده كه در اسفند ماه 1387، نيم دقيقه افزايش داشته و در بهمن ماه 1389، 32 دقيقه از وقت تهراني‌ها به مطالعه منابع اينترنتي و رايانه‌اي، اختصاص پيدا كرده است.

دكتر محمدحسين ساعي در ادامه گفت: شاخص مطالعه كتاب‌هاي ديني در مرداد ماه 1387 مورد بررسي قرار نگرفته بود. اما در اسفند ماه 88، حدود 5/8 دقيقه و در بهمن ماه 98، 15 دقيقه را نشان مي‌دهد. همچنين سرانه مطالعه كاري در بهمن ماه 1389، حدود 9 دقيقه ارزيابي شده است.

قائم‌مقام مركز افكارسنجي و رصد فرهنگي پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات اسلامي در پايان سخنانش، تفاوت‌ آمارهاي ارايه شده را ناشي از "تغيير سال" و تفاوت فصل‌ها" دانست و افزود: بهمن ماه، زمان امتحانات است و طبيعتا" ميزان مطالعه، افزايش پيدا مي‌كند و اسنفد ماه هم زمان خريد سال نو بوده و مردم، كمتر فرصت مطالعه دارند.

بيست‌وچهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران، فردا (24 ارديبهشت ماه) به كار خود پايان خواهد داد.