خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- به گزارش ستاد خبری سراهای اهل قلم نمایشگاه کتاب تهران، نشست بررسی «چاپ و نشر در افغانستان» صبح امروز(23 اردیبهشت) از ساعت 10 تا 12 در سالن بازار جهانی کتاب با حضور اسدالله امیری، رایزن فرهنگی افغانستان در ایران، ظاهر ناظری، ناشر افغانستانی در ایران، محمد سرور رجایی، مسوول خانه ادبیات فغانستان در ایران و حفیظ الله شریعتی، دانشجوی مقطع دکترا زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی و جمعی دیگر از علاقه‌مندان این حوزه برگزار شد.

ناظری: قانون نامحدود چاپ و نشر در افغانستان
نخستین سخنران این نشست ناظری بود. وی در آغاز سخنانش با تاکید بر این مساله که خداوند به قلم سوگند یاد می‌کند، گفت: زمانی زنده ایم که برای قلم ارزش قائل باشیم و ارزش قلم را فراموش نکنیم. خداوند نیز گفته است که قلم، عالم و ارزش آن از خون شهید نیز بالاتر است.

وی به بررسی مشکلات جامعه نشر در افغانستان پرداخت و توضیح داد: در قانون اساسی افغانستان تمامی شهروندان افغانی می‌توانند به آسانی و راحتی کتابی بنویسند و منتشر کنند. قانون چاپ و نشر در افغانستان قانون محدودی نیست؛ اما مشکلات جامعه نشر ما بیشتر در حوزه مسائل فنی است.

ناظری ادامه داد: ویراستاری یکی از کارهای مهم حوزه چاپ و نشر است. یک نویسنده توانا بدون کمک ویراستار نمی‌تواند کتاب خوبی را به جامعه تحویل دهد. متاسفانه ویراستاری در حاشیه قرار گرفته است و نویسنده نمی‌تواند قبول کند که کتاب خود را به دست ویراستار بسپارد.

وی در بخش دیگر از سخنانش به بحث دانشگاهیان و تولید علم اشاره و تشریح کرد: دانشگاه برای تولید اندیشه و ایجاد جریان‌های روشنفکری و تربیت نخبگان در جامعه باید یکی از مراکزی باشد که کتاب و کتابخوانی را در راس کارهای خود قرار دهد. رایزنی فرهنگی افغانستان در ایران می‌تواند نیروهای تخصصی در حوزه ویراستاری و نقد ادبی تربیت کند.

این ناشر افزود: اگر انجام چنین کاری دشوار است، بهتر است آن‌را به بخش ناشران خصوصی افغانستان واگذار کند. البته در ایران تنها سه ناشر افغانی با نام‌های «محبان‌الحسین»، «صبح امید» و «عرفان» فعالیت می‌کنند. ما می‌توانیم با ایجاد هماهنگی با اتحادیه‌های ناشران به تربیت نیروهای فنی به ویژه در حوزه صحافی و ویراستاری بپردازیم.

وی در ادامه با تاکید بر سهم مهاجران افغانی در حوزه فرهنگ اظهار داشت: به عنوان مهاجر باید تلاش کنیم که هنگام بازگشت به کشور خود جوانانی تحصیل کرده و آگاه داشته باشیم و از سوی دیگر سنگر علم را در ایران حفظ کنیم. به ایرانیان نیز باید نشان دهیم که به افغانی‌ها تنها به چشم یک نیروی کار نگاه نکنند.

ناظری در بخش دیگر از سخنانش از انتشار کتابی با عنوان «آشنایی با حافظان و قاریان قرآن افغانستان» تا سال آینده خبر داد و گفت: باید کتاب‌هایی درباره «آشنایی با نویسندگان افغانستان» یا «آشنایی با جامعه ورزشکار افغانستان» تدوین و منتشر کنیم تا هم جامعه ایرانی و هم افغانی‌ها، با مفاخر فرهنگی و ورزشی افغانستان آشنا شوند. 

رجایی: فرهنگ دینی و ارزشی را نشر دهیم
در ادامه این نشست، رجایی به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: مهاجران افغانی بیش از 30 سال است که در ایران حضور دارند و به‌طور طبیعی با بخشی از فرهنگ کشور میزبان آشنا شده‌اند. این افراد هنگام بازگشت، بسیاری از سازه‌های فرهنگی را به داخل کشور خود منتقل می‌کنند.

وی در ادامه توضیح داد: ما مرهون تلاش و زحمات فرهنگیان افغانی در حوزه‌هایی چون سینما، تلويزیون، تئاتر، روزنامه‌نگاری و عکاسی هستیم. به عنوان مثال سینمای افغانستان حضور تاریخی گسترده‌ای دارد. حدود 50 سال پیش صنعت سینما وارد این کشور شد و نخستین فیلم افغانی با عنوان «عشق و دوستی» با همکاری یکی از شرکت‌های هندی تولید شد.

مسوول خانه ادب فرهنگستان با تاکید بر گذشت 50 سال از ورود این صنعت به افغانستان، اظهار داشت: متاسفانه در راستای هدفمند ساختن سینما ناتوان مانده‌ایم و تاکنون 50 فیلم موفق در کشور ما ساخته نشده اند. از سوی دیگر در این کشور بیش از تعداد نشریات، رادیو و تلویزیون خصوصی داریم. اما برای بیان ارزش‌های ملت افغانستان کمتر سخن گفته‌ایم. باید برای نشر فرهنگ دینی و ارزشی خود گام‌های مثبتی برداریم.

وی افزود: در دفاع مقدس ایران بیش از 50 نفر از افغانی‌ها شهید شده‌اند و تعدادی جانباز و ایثارگر نیز در میان ايشان وجود دارد.

رجایی به راه‌اندازی 15 دانشگاه خصوصی در این کشور اشاره و تشریح کرد: دانشگاه‌ها در نهادینه ساختن فرهنگ ما موثر بوده‌اند. اگر به تاریخ نگاهی داشته‌ باشیم، می‌بینیم که در طول تاریخ، یونانیان، انگلیسی‌ها و روس‌ها سعی داشته‌اند فرهنگ خود را جایگزین فرهنگ اصیل افغانستان کنند اما موفق نشده‌اند. مردم افغانستان همیشه در مقابل فرهنگ‌های مهاجم ایستاده‌اند.

وی ادامه داد: وظیفه ما تثبیت زیرساخت‌های پایه‌های علمی و فرهنگی افغانستان است. امروزه وضعیت چاپ و نشر و پخش کتاب در افغانستان دچار بحران است. باید وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان اقداماتی در جهت سامان بخشیدن به وضعیت نشر انجام دهند.

رجایی در پایان یادآور شد: افغانستان در تعاملات فرهنگی با ایران شباهت‌های بسیاری دارد و هیچ دو کشوری مانند ایران و افغانستان اشتراکات فرهنگی، زبانی و دینی ندارند. باید ایران، افغانستان و تاجیکستان مانند کشورهای عرب زبان، جهان فارسی داشته باشند.

در بخش دیگر از این نشست، آریانا، شاعر ایرانی به شعرخوانی پرداخت و قطعه شعری با عنوان «مهر یاران» را به مردم افغانستان تقدیم کرد.

شریعتی: تاریخ بیشترین سهم را در کتاب‌های افغانستان دارد
سومین سخنران این نشست شریعتی بود. وی با تاکید بر این موضوع که صنعت چاپ و نشر در افغانستان روزهای خوبی را سپری می‌کند اظهار داشت: در افغانستان، هیچ نشریه و رسانه‌ای تاکنون تعطیل نشده مگر آن‌که منافع ملی، قومی و مذهبی را به خطر اندازد.

وی در ادامه توضیح داد: در افغانستان نگاه فرامذهبی و فراملی حاکم است. تمامی اقلیت‌های مذهبی به رسمیت شناخته شده‌اند. شیعیان نیز در حوزه نشر و مطبوعات هیچ ممنوعیتی ندارند.

عضو خانه ادب افغانستان درباره فرهنگ غالب در حوزه نشر این کشور افزود: حوزه‌های تاریخی، فرهنگی و رویدادهای مختلف بیشترین آمار را در حوزه نشر به خود اختصاص داده‌اند. از سوی دیگر معتقدم در کشور افغانستان قانون مطبوعاتی در جهات منافع مردم است.

امیری: 700 عنوان کتاب افغانی در نمایشگاه امسال
در بخش پایانی این نشست، امیری به ایراد سخنرانی پرداخت. وی توضیح داد: امروزه افغانستان با توجه به زمینه‌های قانونی فراهم شده برای انجام کارهای فرهنگی و انتشاراتی امکانات خوبی دارد. ما توانسته‌ایم برای تمامی اهل قلم در قانون اساسی زمینه حضور فرهنگی را فراهم کنیم. به عبارت دیگر هر فردی با هر دیدگاه و اندیشه‌ای می‌تواند اندیشه‌هایش را به چاپ برساند. البته با این شرط که به اختلافات دامن نزند.

امیری از فعال شدن تعداد زیادی از ناشران افغانستان در سال گذشته خبر داد و گفت: در این حوزه و به دلیل نوپا بودن حوزه نشر مشکلاتی داریم. از جمله آن‌که هنوز در افغانستان شابک را به صورت فعال نداریم. بهتر است وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان بخش ویژه‌ای را در این زمینه ایجاد كند و به کنترل بخش شابک بپردازد تا با معیارهای جهانی هماهنگ شویم.

وی در بخش دیگر از سخنانش اظهار داشت: افغانستان درگیر مشکلات به جا مانده از سه دهه پیش است. برهمین اساس هنوز به تولید علم نرسیده‌ایم و در مرحله آموزش و پژوهش هستیم و به همین دليل به کتاب‌هایی با محتوای تاریخی و آموزشی بیشتر نیاز داریم.

رایزن فرهنگی افغانستان در ایران ادامه داد: اساس شکل‌گیری دانشگاه‌های خصوصی در افغانستان ورود به دنیای دیگری از آزادی فرهنگی بود. برهمین اساس تعداد دانشگاه‌های خصوصی ما در حال گسترش است و به‌طور کلی زمینه حضور این دانشگاه‌ها باید فراهم شود تا تمام مردم افغانستان از حق تحصیلات برابر برخوردار شوند.

وی با تاکید بر فعایت روزنامه‌ها، مجلات، نهادهای مدنی و شبکه‌های مدنی در افغانستان ادامه داد: این نهادها هر یک مبتنی بر نگرش‌های فرهنگی خود تلاش دارند در راستای فرهنگ واحد افغانستان فعالیت کنند. همچنین افغانستان توانسته است زمینه‌های قانونی و نرم‌افزاری فرهنگ و آموزش را در سطح جامعه ایجاد کند.

امیری در بخش دیگر از سخنانش به وضعیت فرهنگ در افغانستان اشاره و تشریح کرد: وضعیت فرهنگ در کشور ما دو جنبه دارد. نخست آن‌که دارای یک فرهنگ کلی در سطح جغرافیای افغانستان هستیم. اما به‌طور دقیق‌تر، از خرده فرهنگ‌هایی تشکیل شده که می‌توان آن‌را به صورت فرهنگ منشوری دید.

وی در پایان افزود: امسال افغانستان با 700 عنوان کتاب در نمایشگاه کتاب تهران حضور یافته و با برپایی نشست‌های فرهنگی توانسته‌ایم اقداماتی در معرفی فرهنگ و جریان فرهنگی افغانستان انجام دهیم.

نشست بررسی «چاپ و نشر در افغانستان» صبح امروز(23 اردیبهشت) از ساعت 10 تا 12 در سالن بازار جهانی کتاب برگزار شد.

بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تا 24 اردیبهشت در مصلای امام خمینی(ره) برپاست.