به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، كوروش كمالي‌سروستاني مدير مركز سعدي‌شناسي در پايان درس گفتارهايي درباره سعدي گفت: تصور مي‌كنم دوستان و علاقه‌منداني كه درس‌گفتارهاي سعدي را پي گرفته‌اند، توانسته باشند با جنبه‌هاي مختلفي از زندگي و آثار سعدي آشنا بشوند و از نگاه‌هاي مختلف، عشق، عرفان و خرد سعدي را بشناسند و كاربري «گلستان» و «بوستان» در زندگي امروز و پيوند دنياي معاصر با آموزه‌هاي سعدي را دريابند. 

وي افزود: قرن بيستم، در زمينه سعدي‌پژوهي، در خور توجه بوده است. آغاز اين قرن، كه به تعبيري آن را قرن تجددخواهي در ايران دانسته‌اند، با بي مهري به سعدي آغاز شد. اين بي مهري، كه بعضي به آن عنوان «سعدي ستيزي» داده‌اند، بيشتر در بين متفكران و روشنفكران تجددخواهي رواج داشت كه تصور مي‌كردند براي رهايي از فضاي بسته دوره قاجار، بايد همه سنت‌ها را درهم شكست. 

وي خاطرنشان كرد: آن‌ها به سعدي مي‌تاختند و او را فرماليست مي‌ناميدند و ناظم مي‌خواندند و به عنوان شاعر به رسميت نمي‌شناختند. حتي او را «ماكياول ايران» لقب مي‌دادند و مشوق دروغ در فرهنگ ايراني و بي وطن مي‌خواندند. 

وي افزود: اين روند ادامه داشت اما اواخر قرن بيستم كه قرن خردگرايي بود، همراه شد با نگاه تازه و مهرورزانه به سعدي. اگر تا ديروز انديشمندان، جامعه‌شناسان و مورخان، با دغدغه‌هاي خود، به سعدي مي‌نگريستند و كوبيدن او را حركت به سوي جلو تلقي مي‌كردند، در اواخر اين قرن، شاعران، جامعه‌شناسان، روحانيان، متفكران، نويسندگان و برخي از سياستمداران، بازگشتي ديگر به سعدي داشتند و اين بار با نگاهي متفاوت به ارزيابي آثار او پرداختند. 

كمالي يادآور شد: از اين روي، دوره سعدي‌شناسي را مي‌توان به چهار مرحله تقسيم كرد، دوره اول را بايد دوره تكوين نام گذاشت (از 1300 تا 1320)، دوره دوم دوره تصحيح است (از 1320 تا 1350)، دوره سوم دوره تدوين (از 1350 تا 1370) و سرانجام دوره پاياني، يعني دوره تكامل (از 1370 تا به امروز). اين ادوار چهارگانه نشان مي‌دهد كه بازگشت به خرد، آشنايي با نقد ادبي و استفاده از سنت و سنت‌آفريني در ادبيات كلاسيك ايراني، باعث شده است تا جامعه‌شناسان و مورخان از زاويه‌هاي گوناگون به سعدي و آثار او بپردازند. 

وي افزود: در دوران تكامل (از 1370 تا امروز) در ميان تمام كارهايي كه درباره سعدي انجام شده است، شايد برگزاري درس‌گفتارهاي سعدي شهركتاب، مهم‌ترين و اثرگذارترين كارها باشد. تا بدان حد كه مي‌توان برگزاري اين نشست‌ها را يكي از نقاط درخشان و اوج سعدي‌پژوهي و سعدي‌شناسي دانست. اگرچه در همين دوران تصحيحاتي از آثار سعدي منتشر شد، فرهنگ‌هايي درباره سعدي پديد آمد، روزي به نام او شكل گرفت و دفترهاي «سعدي‌شناسي» بطور مرتب منتشر شد، اما محدوده آن برنامه‌ها محدود به مخاطبان‌شان بود. 

مدير مركز سعدي‌شناسي گفت: در حالي كه درس‌گفتارهاي سعدي شهركتاب، با تنوع و پشتوانه علمي و پژوهشي و فرهنگي آن، موفق شد كه جمع فرهيخته علاقه‌مند به سعدي را با جامعه مجازي اينترنت، رسانه‌ها و مطبوعات و تلويزيون پيوند زند و مخاطبانش را ميليوني كند. 

وي افزود: بازخورد درس‌گفتارهاي سعدي نشان مي‌دهد كه اين نشست‌ها توانست در فضاي عمومي‌سازي پيوند سعدي با مردم، نقش بسياري داشته باشد. به نظر من، چنين كاري يكي از نقاط مهم سعدي‌شناسي است. 

كمالي يادآور شد: اما براي آينده نيز كارهايي در دست داريم كه فهرست‌وار به آنها اشاره مي‌شود. نخست تدوين دانشنامه‌اي درباره سعدي است كه نزديك به دو سال است بر روي آن كار شده و به مرحله نهايي رسيده است. اگر اين دانشنامه منتشر شود، سعدي نخستين شاعر ايراني خواهد بود كه دايره‌المعارفي درباره او پديد آمده است. اين دانشنامه شامل كليه اطلاعاتي خواهد بود كه مورد نظر محققان و علاقه‌مندان به سعدي و آثار اوست. 

وي افزود: شرح غزليات سعدي كه انتشارات هرمس در دست تدوين دارد، تهيه فرهنگ سعدي، شامل واژگان، اصطلاحات و آرايه‌هاي ادبي، از ديگر كارهاست. سال آينده نيز سال قصايد، قطعات و مجالس سعدي نامگذاري خواهد شد. متاسفانه به قصايد سعدي آن گونه كه شايسته است، توجه نشده، در حالي كه آن قصايد ما را ياري خواهند كرد تا به شناخت درست‌تري از روزگار و جامعه سعدي دست پيدا كنيم. 

سپس علي‌اصغر محمدخاني معاون فرهنگي شهر كتاب گفت: نزديك به چهار سال است كه ما در روزهاي چهارشنبه، در شهر كتاب، درس‌گفتارهايي را درباره بزرگان ادبيات كلاسيك ايران برگزار مي‌كنيم. در اين فاصله چهار ساله، 180 درس‌گفتار درباره مولوي، فردوسي و سعدي تا به امروز برگزار شده است. نخستين نشست درس‌گفتارهاي سعدي در اول ارديبهشت 1388 بود و تا به امروز، كه آخرين نشست اين مجموعه درس‌گفتارهاست، 60 جلسه برگزار شده است و 25 نفر از استادان در اين باره سخن گفته‌اند. 

وي افزود: شايد تا كنون سابقه نداشته كه چنين جلسات پيوسته‌اي درباره آثار و زندگي چهره‌هاي بزرگ ادبيات فارسي برگزار شده باشد. هر چند كار ما در قياس با كارهايي كه آن بزرگان انجام داده‌اند، بسيار كوچك است و جز اداي ديني نيست. اميدواريم كه اين درس‌گفتارها توانسته باشد تا حدي ما را با عمق و ژرفاي ادبيات فارسي آشنا كرده باشد. 

معاون فرهنگي شهر كتاب گفت: البته پايان يافتن درس‌گفتارهاي سعدي به اين معنا نيست كه سخن درباره اين شاعر بزرگ پايان يافته باشد، بلكه ما در آينده باز هم نشست‌هايي درباره سعدي و انديشه‌هاي او برگزار خواهيم كرد. اما درس‌گفتارهاي بعدي شهر كتاب كه از هفته آينده آغاز خواهد شد، به نظامي و لزوم توجه و بازنگري آثار او اختصاص دارد.