به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، در اين نشست كه امروز چهارشنبه (12 اسفند ماه) در مركز مطالعات بين‌المللي ديني برگزار شد، حجت‌الاسلام دكتر محمدحسين مظفري، رييس مركز گفت‌وگوي اديان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، دكتر يونس نوربخش، رييس مركز مطالعات ديني دانشگاه تهران و دكتر نسرين مصفا، رييس مركز مطالعات عالي بين‌المللي دانشگاه تهران، سخنراني كردند.

نخستين بخش اين برنامه به رونمايي و معرفي كتاب «كشورهاي اسلامي و حقوق بشر» نوشته حجت‌الاسلام دكتر محمدحسين مظفري اختصاص داشت. دكتر مصفا، مدرس و پژوهشگر حوزه حقوق بشر، با بيان مقدمه‌اي درباره آغاز پذيرش نسبي موضوع «حقوق بشر» در مجامع‌ بين‌المللي، به تببين چالش‌ها و ضرورت پرداخت و به اين مساله اشاراتي كرد.

وي از اثر دكتر مظفري به عنوان كتاب مفيدي ياد كرد كه به خوبي توانسته است دغدغه‌ها، چالش‌ها و گفتمان حقوق بشر در اسلام را منعكس سازد و آراي غربيان درباره ديدگاه جوامع اسلامي را با تحليل‌هايي كاربردي عنوان كند.

دكتر مصفا با بيان اين كه «پيش از اين در زبان فارسي از كمبود منابع دقيق و مقيد به نظام حقوق بشر رنج مي‌برديم» عنوان داشت: اين اثر مي‌تواند به عنوان منبع درسي دوره‌هاي كارشناسي ارشد و دكتراي حقوق بين‌الملل و حقوق بشر تدريس شود. همچنين اين كتاب از قابليت ترجمه به زبان انگليسي و ارايه در كنفرانس‌هاي بين‌المللي حقوق بشر برخوردار است.

در ادامه حجت‌الاسلام دكتر محمدحسين مظفري، رييس مركز گفت‌وگوي اديان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، با بيان پيشينه‌اي از انگيزه‌هاي تاليف و اقداماتي تحرير اين اثر گفت: در حوزه حقوق بشر و آراي كشورهاي اسلامي ديدگاه‌هاي متفاوتي از سوي غربيان و صاحب‌نظران داخلي وجود دارد. عده‌اي از نويسندگان، محققان و دولت‌هاي غربي معتقدند كشورهاي اسلامي در مباحث حقوق بشر شركت دارند و از آنجا كه به اين معاهدات ملزم و متعهدند، بايد به وظايف خود عمل كنند و هرگونه توصل به ملاحظات ديني و فرهنگي، بهانه‌اي بيش نيست تا آنها از وظايف خود در برابر حقوق بشر طفره روند!

نويسنده كتاب «كشورهاي اسلامي و حقوق بشر» افزود: در برابر اين ديدگاه، صاحب‌نظران ما رويكردهاي قابل ملاحظه‌اي دارند كه اين كتاب آنها را تبيين مي‌كند. متفكران اسلامي معتقدند كه در اين معاهدات شركت نداريم، چرا كه مفاد عنوان شده در اين معاهدات با آموزه‌ها و آيين اسلام در تضاد قرار دارند و قابل اجراشدن نيستند.

وي با بيان شرايط حاكم بر ديدگاه‌هاي حقوق بشر جوامع اسلامي، درباره محتواي اثرش گفت: در اين اثر كوشيده‌ام مباحث را از عرصه‌هاي مذكور خارج كنم و هرگونه بحث درباره حقوق بشر را كه از سوي ديگران به عنوان مخالفت با ارزش‌هاي حقوق بشري مطرح مي‌شدند، به چالش درآورم و بگويم اين گونه نيست. بايد از سياه و سفيد انگاشتن موضوع خارج شويم و طرحي را بيان كنيم كه اگر مخالفتي صورت مي‌گيرد، دستاويزي براي نقض حقوق بشر نشود. نويسندگان و متفكران مسلمان مي‌خواهند ديديگاه‌ها و گفتمان خاص خود را در اين حوزه داشته باشند.

رييس مركز گفت‌وگوي اديان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، با تاكيد بر اين كه «اين گفتمان مستقل» به معناي مخالفت با آرا و نظريات حقوق بشري نيست، عنوان داشت: اين كتاب نظام موجود حقوق بشر و گفتمان غالبي كه در اين قلمرو وجود دارد را به چالش مي‌كشد و در عين حال، به ارزش‌هاي انساني جهان‌شمول پايبند است. هرچند پاي‌بندي به ارزش‌هاي فرهنگي مهم‌اند، اما نبايد بهانه‌اي را فراهم كنيم كه حقوق و آزادي‌هاي حقوق بشر نقض شوند.

وي يادآور شد: اين كتاب هر دو گفتمان را قابل نقد مي‌داند و در برايندي از آنها نظريه‌اي را مطرح مي‌كند كه همزمان با نظرات جهان‌شمولي همراه است كه در تمامي اديان و فرهنگ‌ها جريان دارند و به خصوصيات فرهنگي جامعه خود نيز پاي‌بند است و آنها را محترم مي‌شمارد.

دكتر مظفري در پايان بخش نخست اين برنامه، از اين اثر به عنوان كتابي ويژه محققان، دستگاه‌هاي اجرايي كشور و دستگاه‌هاي تصميم‌گيري بين‌المللي حقوق بشر ياد كرد و متذكر شد: تصميم دارم در جلد بعدي اين كتاب به مباحث نظري دقت خاصي داشته باشم.

ادامه اين مراسم كه با پيوستن «دكتر يونس نوربخش» رييس مركز مطالعات ديني دانشگاه تهران به اين جمع همراه بود، از اثر اين مدرس پژوهشگر كه «دين و جامعه» نام داشت، رونمايي شد.

در اين بخش حجت‌الاسلام مظفري به عنوان نخستين سخنران به تبيين وضعيت كنوني دنيا به ويژه جوامع غربي و ديدگاه‌هاي بازگشت به دين آنها سخن گفت و با تشريح اين موضوع كه امروزه مرزهاي خصوصي كم‌رنگ‌تر از قبل شده و به حائلي حريري نزديك شده‌اند، ضرورت توجه به دين و خارج شدن اين مقوله از حريم‌هاي فردي اشخاص و تبديل آن به اصلي فرهنگي و اجتماعي را برشمرد.

وي با تاكيد بر اين كه غربيان آراي جديدي در بازگشت به دين يافته‌اند و اكنون معتقدند كه بايد «دين و جامعه را بازمهمندسي كنيم» اظهار داشت: غربيان و نظام‌هاي سكولار كه ادعا داشتند دين با بي‌طرفي حقوق و آزادي‌هاي ديني به نحو بهتري تضمين مي‌شود، در سال‌هاي اخير به اين نتيجه رسيدند كه اقليت‌ها از جمله افرادي‌اند كه بيشترين آسيب و آزارها را در اين جوامع تحمل مي‌كنند و اين ادعا كاملا پوچ بوده كه دين در چنين جوامعي به خوبي حفظ مي‌شود.

همچنين دكتر يونس نوربخش، رييس مركز مطالعات ديني دانشگاه تهران و نويسنده كتاب «دين و جامعه» با بيان اين كه عنوان كتاب نشان مي‌دهد اين اثر از پارادايم‌هاي جديدي سخن مي‌گويد، گفت: اين اثر به شكل گفت‌وگو، منظر جديد غرب به ويژه كشور آلمان را ـ كه در بازگشت به دين از كشورهاي پيشتاز در جوامع سكولار بوده است ـ بازگو مي‌كند.

پژوهشگر حوزه دين تصريح كرد: اين كتاب حاصل گفت‌وگوهايي است كه طي دو تا سه سال سفر به اين سرزمين‌ها و مصاحبه با متفكران و انديشمندان رشته‌هاي الهيات، حقوق، جامعه‌شناسي و حتي رشته‌هاي مهندسي درباره مباحث جديد حوزه دين گردآوري شده است.

نويسنده كتاب «دين و جامعه» اظهار كرد: در اين اثر مي‌خواستم ضمن آشنايي با رويكردهاي جديد، فضاي نويني را از نگاه‌هايي كه امروزه به دين مي‌شود، بازگو كنم تا علاقه‌مندان به تحقيق را در پژوهش مباحث و موضوعات اين حوزه و به چالش كشيدن آنها ياري رسانم. اين اثر شكل پژوهشي ندارد، اما مي‌كوشد در قالب نوع پرسش‌هاي خود، به مسايلي كه در پيش رو داريم، توجه و بستري را براي استادان فراهم آورد تا دانش لازم را توليد كند.