به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): آیین رونمایی از پوستر «جشنواره ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان» با حضور یاسر احمدوند، معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی رمضانی، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، کاظم طلایی، تصویرگر و طراح نشان این جشنواره و جمعی از نویسندگان حوزه کودک و نوجوان همچون محمد حمزه‌زاده، محمد میرکیانی، شهرام شفیعی، افسانه موسوی گرمارودی و محمود پوروهاب، سه‌شنبه (۲۵ اردیبهشت‌ماه) در سرای اهل قلم کودک و نوجوان برگزار شد.
یاسر احمدوند در این نشست گفت: رونمایی از این نشان، نشانه آغاز یک کار بزرگ است. از تمام کسانی که در انجام این کار کمک کردند تشکر می‌کنم؛ به‌ویژه دوست عزیزم محمد حمزه‌زاده که برای آماده‌شدن مقدمات این کار زحمت کشیده است. امیدوارم اتفاقات خوبی برای این جشنواره بیفتد و بتواند به کتاب کودک، ادبیات کودک و به ناشران کودک کمک کند که با پیش‌بینی‌های انجام‌شده این اتفاق حتماً می‌افتد.
او افزود: خیلی خوش‌بین هستیم که یک نهاد کمک‌کننده، حامی و جریان‌ساز در ادبیات کودک و نوجوان شکل بگیرد. می‌شود از دنیای کودکی و کودکان برای این جشنواره استفاده کرد؛ همین اصل بر رقابتی نبودن، اصل بر دور هم بودن و همراه بودن که از ویژگی‌های دوره کودکی است. اصل این جشنواره هم بر این است که اهالی این حوزه دور هم باشند و کمک کنند یک کار خوب شکل بگیرد. جایگاه‌ها و مقام‌ها خیلی اهمیت ندارد.
معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه بیان کرد: وزارت فرهنگ و معاونت امور فرهنگی نیز وظیفه خود می‌داند که به این کار حداکثری کمک کند. حس من این است که شرایط خوبی برای شکل‌گیری جریان جدیدی در ادبیات و فرهنگ کودک فراهم است؛ البته به همت خود دست‌اندرکاران این حوزه برمی‌گردد که چقدر پای این کار بایستند و برای آن تلاش کنند. عزم و اراده دولتی و حاکمیتی این است که این کار با قوت شروع و با قوت ادامه پیدا کند؛ اما محتوای این کار، سیاست‌ها و جهت‌گیری‌هایش برعهده خود اهالی این کار خواهد بود.
او در پایان صحبت خود عنوان کرد: در نمایشگاه کتاب تهران اتفاقات مهم زیادی می‌افتد؛ گاهی این اتفاقات اهمیت همدیگر را خنثی می‌کنند اما این رویداد، شایسته توجه جدی است. به همین دلیل از اهالی رسانه خواهش می‌کنم به صورت ویژه به این کار بپردازند و در طول سال به صورت مستمر این کار را پوشش دهند. از دوستان و همکارانم در مؤسسه خانه کتاب و ادبیات هم متشکرم.
امیدواریم بتوانیم حوزه پرظرفیت کودک و نوجوان را بیشتر به چشم جهانیان بیاوریم
علی رمضانی، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران در بخش بعدی برنامه گفت: این شور و حالی که در نمایشگاه کتاب تهران برپاست، بهترین برطرف‌کننده خستگی اهالی صنعت نشر، بهترین بازخورد به نویسندگان و بهترین نشانه برای ادامه فعالیت در این راه روشن پرافتخار است. آنچه که از ابتدای دولت جدید مطرح شد این بود که ما باید یک کار اختصاصی در بخش تولید در حوزه کودک و نوجوان انجام دهیم: چه از جنس تربیت و آموزش، چه از جنس قله‌سازی و جوایز و چه از جنس تشکل‌سازی و دور هم جمع کردن اصحاب این حوزه.
او افزود: برخی از این موضوعات انجام شد؛ مثل برگزاری دوره‌های آموزشی قاصدک که استادانی که در این جمع هم حضور دارند در آن شرکت کردند و به علاقه‌مندان حوزه شعر کودک و نوجوان آموزش دادند تا بتوانیم شاهد رشد نسلی جدید از نویسندگان و شاعرانی باشیم که دغدغه‌مند حوزه کودک و نوجوان هستند و دیروز اولین اثر بچه‌های آن دوره هم که درباره فلسطین بود رونمایی شد.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران بیان کرد: یک تجربه‌ای در موضوع جوایز کشوری وجود دارد و آن این است که ما وقتی احتیاج پیدا کردیم و این ضرورت را درک کردیم که باید به این حوزه توجه ویژه کنیم، از تابلوی بزرگ و پرافتخار جایزه کتاب سال، آن‌ها را بیرون آوردیم و برجسته‌تر کردیم. این مسئله برای ادبیات داستانی با جشنواره جلال آل احمد و برای حوزه شعر با جشنواره شعر فجر رخ داده است و به همت مجموعه علاقه‌مندان این حوزه در معاونت امور فرهنگی و بعد هم در خانه کتاب و ادبیات ایران، اکنون برای جایزه کودک و نوجوان اتفاق می‌افتد که از تابلوی کتاب سال برجسته‌تر می‌شود. آیین‌نامه این جایزه، سال گذشته به تصویب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسید و با تولیت محمد حمزه‌زاده و همکاری مجموعه‌ای از فعالان این حوزه مثل کاظم طلایی، شهرام شفیعی، محمد میرکیانی و بقیه عزیزان، اولین دوره خود را برگزار خواهد کرد.
رمضانی درباره این دوره این‌طور توضیح داد: از ابتدا مطرح بود که ما باید یک مجموعه کامل فرهنگی و هنری را در کنار این جایزه ببینیم تا بتواند پرواز این جایزه را و شناخته‌شدن آن را کاملاً با مفاهیم هنری گره بزند که درنهایت به این نتیجه رسیدیم که برای طراحی خدمت کاظم طلایی باشیم. امیدوارم به زودی با اعلام فراخوان این جایزه که پس از رونمایی از نشان و بحث‌های بعدی خواهد بود، اولین دوره این جایزه ملی و بعد هم دوسالانه بین‌المللی آن، بتواند با قوت و قدرت برگزار شود تا ان‌شاالله آن خلائی که احساس می‌شد در حوزه کودک و نوجوان برای معرفی قله‌ها داریم، برطرف شود و بتوانیم این حوزه پرظرفیت را بیشتر به چشم جهانیان بیاوریم.
کاظم طلایی، طراح نشان جشنواره ملی و بین‌المللی کودک و نوجوان نیز درباره طراحی این نشان گفت: وقتی که سفارش این نشان به من داده شد دوست داشتم انجامش بدهم؛ اما خیلی کار سختی بود؛ چون درباره کتاب بود و در این زمینه خیلی کار کرده‌اند و برای متفاوت کار کردن، تمام نشان‌های ایران و خارج از ایران را یک بار تورق کردم. در ابتدا پیشنهادهای زیادی بود و می‌خواستیم حتماً تصویری باشد؛ زیرا کار کودک و نوجوان بود و نمی‌خواستیم فقط انتزاعی باشد. در آخر به این نتیجه رسیدیم کاری کنیم که هر کس دید، بفهمد کار ما در رابطه با کتاب است و آرام‌آرام این طرح شکل گرفت.
او افزود: کار لوگو به نحوی است که به یک‌باره انجام نمی‌شود و بایستی مدام تر و خشکش کنی، مراقبت کنی و صیقلش بدهی. در هر صورت کار کودک بود؛ آن را تصویری دیدم و تلفیقی از کتاب و کودک و چون کار ملی است، هیچ ابایی از اصلاح آن ندارم.
کودکان و نوجوانان به منافع ملی، فرهنگ، هویت و آینده کشور مرتبط هستند
سخنران بعدی برنامه محمد حمزه‌زاده بود. این نویسنده کودک و نوجوان در ابتدا گفت: مفهوم جایزه و جشنواره در کشور ما و در دنیا مفهوم نویی نیست. این خبر خوب و تصمیم خوبی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گرفته است که حساب جایزه و جشنواره کتاب کودک و نوجوان را از جوایز معتبر دیگری که در کشور در حال برگزاری است جدا کند، نشان‌دهنده عزم جدی سیاست‌گذاران برای توجه به موضوع کودک و نوجوان است که الان یکی از موضوعات مهم مرتبط با منافع ملی ما، فرهنگ ما، هویت و آینده کشور ماست.
او در ادامه بیان کرد: اصولاً جشنواره‌ها و جوایز در دنیا سه کارکرد اصلی دارند؛ کارکرد اول جشنواره‌ها رصد است، جشنواره‌ها نورافکن می‌اندازند و آثار و تولیدات و هر شاخه‌ای را که بخواهند بررسی کنند، فهرست و بررسی می‌کنند.
کارکرد دوم جوایز، کارکرد رویشی و پایشی است؛ ما در هر سال و در هر دوره‌ای، مجموعه‌ای از تولیداتی را داریم که تازه متولد شده‌اند و حاصل زحمات نویسندگان نوپا و تازه‌کار هستند یا حاصل کار نویسندگان پیشکسوت هستند. این آثار رویشی باید دیده شوند و از دارایی‌های پایشی قدردانی شود. هدف سوم جشنواره‌ها، جریان‌سازی است که تا الان هم در دنیا بسیار کار کرده است. وقتی جایزه‌ای برگزار می‌شود و منتخبان خودش را می‌شناسد، برای دیگرانی که دارند این فرایند را نگاه می‌کنند یک نوع اعلام سلیقه و محتوای برتر را با خود به همراه دارد. یکی از مهم‌ترین نیازهای یک جشنواره این است که پایدار و مستمر باشد و توسط یک نوع فکر اداره شود. جوایز در یک استعاره شبیه یک فانوس دریایی هستند که دائماً از طریق آن می‌شود نشانی پیدا کرد.
جشنواره‌ها فضای فرهنگی کشور را گرم می‌کنند
محمد میرکیانی، نویسنده نام‌آشنای ادبیات کودک و نوجوان نیز در این نشست گفت: یکی از فواید جشنواره این است که فضای فرهنگی کشور را گرم می‌کند و آن را از یکنواختی در می‌آورد. نکته دیگر در اهمیت جشنواره این است که باعث می‌شود توجه مسئولان به موضوع آن جشنواره جلب شود. غالباً فکر می‌کنند که کار کودک، کار کودکانه است؛ به همین دلیل جلب توجه مسئولان به این حوزه اهمیت زیادی دارد. نکته آخر هم معرفی ظرفیت‌های ادبیات ایران به جهان است. وقتی جشنواره، بین‌المللی برگزار می‌شود فقط آثار غیربومی و غیرایرانی داوری نمی‌شوند؛ بلکه ظرفیت‌های ادبیات کودک و نوجوان خودمان نیز به دنیا معرفی می‌شود.
شهرام شفیعی، یکی دیگر از نویسندگان کتاب کودک و نوجوان که در این نشست حضور داشت، نظر خود را درباره برگزاری جشنواره ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان این‌طور بیان کرد: عنوان شوق برانگیزی انتخاب شده است. عناوین بزرگ مفید هستند؛ زیرا عزم‌ها، مشارکت‌ها و برنامه‌ریزی‌های بزرگ ایجاد می‌کنند. باید مراقب باشیم که غایت تلاش‌های فرهنگی ما پیروزشدن در رقابت‌ها نباشد؛ در حالی‌که خیمه‌ای برای رقابت سالم برپا شده است. در عین حال جوانبی را ببینیم که رقابت در اصل قضیه قرار نگیرد. امیدواریم این جشنواره در دل خود، نهادی برای پوشش‌دادن و پشتیبانی‌کردن از جشنواره‌ها و برنامه‌های فرهنگی دیگر داشته باشد.
به گزارش ایبنا: نمایشگاه کتاب تهران ۱۴۰۳ با شعار «بخوانیم و بسازیم» ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت‌ماه در مصلای امام خمینی (ره) برگزار می‌شود. اطلاعات کامل نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران را اینجا بخوانید.
نظر شما