به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، دكتر «موسي حقاني» رييس موسسه مطالعات تاريخ معاصر، در همايش تاريخنگاري انقلاب اسلامي كه با عنوان «آسيب‌شناسي تاريخنگاري انقلاب اسلامي» برگزار شد، گفت: «اين‌كه تاريخ انقلاب اسلامي چرا اتفاق افتاده و چگونگي و نتايج آن بايد به شكل مكتوب درآيد و منتشر شود؛ زيرا در همه زمينه‌هاي تاريخ انقلاب اسلامي با كمبود مواجهيم.»
وي كه عصر امروز (6 ارديبهشت‌ماه) در تالار سوره حوزه هنري سخن مي‌گفت به انقلاب اسلامي اشاره كرد و افزود: «انقلاب اسلامي فضايي را باز كرد كه تاريخ‌نگاران كوشش كردند از دوران مشروطه تا انقلاب اسلامي را يكباره مورد بازنگري قرار دهند؛ ولي بايد ببينيم چقدر به اين مسأله توجه مي‌شود تا نيروهاي انقلاب در داخل كشور به تاريخنگاري انقلاب اسلامي بپردازند.»
اين تاريخ‌پژوه يادآور شد: «سلطنت‌طلب‌ها و طيف‌هايي كه نگاه ليبراليستي داشتند تاريخ مشروطه را نوشتند؛ زيرا گرايش‌هايي را در اين تاريخ‌نويسي به همراه داشته‌اند. ما تا ماهيت انقلاب را شناسايي نكنيم نمي‌توانيم در چرايي آن موفق باشيم.»
وي افزود: «ما يك كپي‌برداري از كار غربي‌ها كرده‌ايم كه نمي‌توان با نظريه كارشناسان انقلاب آن را بررسي كرد. متأسفانه دانشگاه‌ها و برخي از مراكز تحقيقاتي تحت تأثير نظريات غربي‌ها هستند و اگر نوشته‌اي كپي‌برداري از كار غربي‌ها نشود با بي‌مهري و كم‌مهري مواجه مي‌شود.»
اين كارشناس انقلاب اسلامي خاطرنشان كرد: «درباره انقلاب اسلامي سلطنت‌طلبان دست به كار شدند و كتاب‌هايي را نوشته‌اند كه برخي از آنها با اسناد و مدارك همخواني ندارد. تئوري توطئه نبايد تاريخ‌نگاران را تحت تأثير قرار دهد.»
«حقاني» به برخي از معضلات تاريخنگاري اشاره كرد و گفت: «در بسياري از آثار مرتبط با تاريخ انقلاب اسلامي، برخي معضلات اقتصادي مطرح شده‌اند كه به نوعي كپي‌برداري محسوب مي‌شوند. نمونه معروف آن كتاب «معماي هويدا» اثر عباس ميلاني است. در اين كتاب، مي‌بينيم كه رژيم پهلوي در توسعه اقتصادي موفق و در توسعه سياسي، ناموفق است؛ اما شهيد مطهري و كساني كه در متن انقلاب حضور داشتند، مسأله اقتصادي و سياسي را معضل بزرگ رژيم پهلوي در نظر مي‌گيرند؛ ولي در اين مسأله باز ما كپي‌برداري كرده‌ايم و كار جدي در اين زمينه صورت نگرفته و در يك چارچوب مشخص رفتار نكرده‌ايم.»
اين محقق و پژوهشگر تأكيد كرد: «در نوشتن تاريخ انقلاب تأخير كرده‌ايم و بايد در تمامي ابعاد دست به كار شويم. آثار متعددي در خارج از كشور در اين زمينه منتشر شده ولي در كشور ما انتشار آثار انقلاب اسلامي با تأخير همراه است.»
وي افزود: «جامعه ايران با انقلاب اسلامي ارتباط برقرار كرد و انقلاب اسلامي در اين جامعه شكل گرفت. ما بايد بهتر بتوانيم جريانات و رويدادها را شرح دهيم ولي در اين زمينه بسيار كند عمل مي‌كنيم.»
وي به عدم اطلاعات افراد به تاريخ انقلاب اسلامي اشاره كرد و گفت: «برخي از افراد جامعه اطلاعي از چهره‌هاي تاريخي انقلاب ندارند و اين بي اطلاعي خطر بزرگي را به همراه خود دارد؛ زيرا انقلاب بخشي از هويت‌سازي ايران است.»
سپس «حجت‌الاسلام والمسلمين ابوالحسني» به «آسيب‌شناسي تاريخنگاري انقلاب اسلامي پرداخت و درباره معضلات تاريخنگاري انقلاب اسلامي گفت: «فقدان بينش و روش استوار علمي در تحليل تاريخ، آسان‌‌خواهي در گردآوري مواد و منابع پژوهشي، كمبود تحقيق و دقت نظر، تنگ‌نظري پژوهشگر در تعامل با داده‌ها، اسناد و مدارك نويافته مي‌تواند آسيب بسياري به تاريخنگاري انقلاب اسلامي وارد كند.»
اين محقق و استاد دانشگاه به انقلابيون اشاره كرد و گفت: «انقلابيون و رجال تراز اول انقلاب بايد مواظب باشند و سخنان خود را غربال و سپس آنها را مطرح كنند؛ زيرا گفتن بعضي از نكات در تحول تاريخي انقلاب، آشفتگي و اغتشاش ايجاد مي‌كند.»
وي به اشكال ديگري در تاريخنگاري اشاره كرد و گفت: «يك اشكال آيين نامه‌اي در كار تاريخنگاري وجود دارد كه نبايد كسي را كه در جلسه‌اي حضور ندارد محاكه غيابي كنيم زيرا متهم بايد باشد و از خود دفاع كند.»
ابوالحسني يادآور شد: «ما تصور مي‌كنيم علم بشر نامحدود است و ضريب خطا ندارد ولي حقيقت در اين است كه يك موضوع خاص پنج ضلع بيشتر ندارد. اين ناشناختگي، ماهيت موضوع را تشكيل مي‌دهد كه نكته‌اي بسيار اساسي در تاريخنگاري است.»
اين استاد تاريخ انقلاب اسلامي افزود: «ما نبايد در برابر داده‌ها و اطلاعات مقاومت كنيم زيرا با تفكر منطقي مي‌دانيم كه زنگ خطا داريم. در اين صورت بايد دست به يك تعامل منطقي بزنيم و داده‌ها و اطلاعات را بررسي كنيم، اين مسأله در جامعه ما بسيار نادر و كمياب است.»
وي افزود: «ما بايد يك تعامل منطقي ايجاد كنيم و استنباط پيشين را با يافته‌هاي جديد بررسي و نقد كنيم، اين مسأله در تحقيقات و پژوهش‌هاي ما خالي است و بيشتر تحقيقات و پژوهش‌هاي ما در سطح مي‌لغزد و به لايه‌هاي زيرين نفوذ نمي‌كند.»
همايش دو روزه «تاريخنگاري انقلاب اسلامي» به همت موسسه خانه كتاب صبح امروز (ششم ارديبهشت ماه) در تالار سوره حوزه هنري آغاز شده و تا عصر فردا ادامه دارد.
یکشنبه ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸ - ۲۳:۲۹
نظر شما