به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نشست «جایگاه فلسفه اسلامی در ادبیات کودک و نوجوان» دوشنبه ۲۵ اردیبشهت همزمان با ششمین روز نمایشگاه با حضور سیده حاتمه سیدزاده، مدیر محتوای موسسه منتظران منجی، در سرای اهل قلم کودک و نوجوان برگزار شد.
سیده حاتمه سیدزاده این جلسه را با توضیح اصلی‌ترین مفاهیم فلسفه آغاز کرد و گفت: مقصود ما از فلسفه، ارائه چهارچوب ذهنی و اندیشه‌ای است. هر انسانی با نوعی جهان‌بینی و فلسفه به دنیا نگاه می‌کند. ما به دنبال تاریخ فلسفه و آنچه در ذهن اندیشمندان این حوزه می‌گذرد، نیستیم بلکه هدف ما ارائه چهارچوبی است که رفتارها، علایق و تصمیمات ما را شکل می‌دهد.
وی افزود: ارائه احکام و بایدها و نبایدهای اخلاقی تحت عنوان فلسفه تعریف نمی‌شود؛ ماهیت اصلی فلسفه اسلامی ارائه چرایی‌ها، به‌خصوص چرایی آنچه به عنوان دین مطرح می‌شود، به کودکان است.
مدیر محتوای موسسه منتظران منجی در ادامه به مفهوم ادبیات کودک و نوجوان پرداخت و گفت: معانی زیادی درباره ادبیات کودکان وجود دارد. بسیاری از نویسندگان و اندیشمندان، ادبیات را صرفا لذت ادبی برای کودکان و نوجوانان می‌دانند؛ به بیانی دیگر، ادبیات از نظر آن‌ها بستری است که کودکان می‌توانند در جهان کلمات، دنیای دیگری را تجربه کنند اما این برداشت شاید کافی نباشد؛ چراکه اگر به زبان از نقطه‌ای بالاتر نگاه کنیم، درمی‌یابیم که هیچ زبانی خالی از پیام و مفهوم نیست.
سیدزاده ادامه داد: ممکن است ما به‌عنوان نویسنده به دنبال هیچ پیامی نباشیم اما با نوشته‌هایمان، بخشی از جهان‌بینی و محصول اندیشه‌مان را به کودکان ارائه می‌کنیم. نوع دیگری نیز وجود دارد؛ اینکه اصل اندیشه، مثلا زندگی از نگاه سقراط با افلاطون، یا نوع اندیشه، مثلا چگونه نگریستن به دنیا و مفاهیم، را به مخاطبان منتقل کنیم. امروزه نوع و نحوه اندیشیدن به‌عنوان بن‌مایه اصلی فلسفه برای کودکان در نظر گرفته شده است.
سیدزاده ماهیت فلسفه اسلامی از نگاه موسسه منتظران منجی را توضیح داد و گفت: در نشر محیی برای نخستین بار مفاهیم اصلی فلسفه اسلامی را در قالب یک دانشنامه واحد جمع‌آوری و سپس این مفاهیم را در قالب داستان‌ها و آثار هنری عرضه کردیم تا کودکان بیاموزند در قالب این چهارچوب چگونه فکر کنند.
وی در ادامه به چگونگی ارائه فلسفه برای کودکان اشاره کرد و ادامه داد: مفاهیم فلسفه اسلامی نه با صراحت، بلکه باید در قالب دانه‌های کوچک و داستان‌پردازی به کودکان ارائه شود تا برایشان قابل پذیرش باشد.
سیدزاده درباره چالش‌های این حوزه نیز گفت: بسیاری از کتاب‌های فلسفی کودکان صرفا پرسش‌هایی را مطرح می‌کنند، اگرچه با مفهوم پرسشگری هم‌‌راستاست و مفهوم‌ها از دل سوال‌ها به دست می‌آید، ممکن است باعث غرق شدن مخاطب در دنیای بی‌جوابی شود و کودک به آرامش قلبی ناشی از یافتن پاسخ‌ها نرسد. یکی از موضوعات حوزه فلسفه برای کودکان این است که «به چه میزان پاسخ‌ها کارآمد است؟» مدیر محتوای موسسه منجی در این‌باره اشاره کرد: به گمان من، رسیدن به پاسخ نهایی ملاک نیست. مقصود کاشتن بذرهاست. همین که مفاهیم همانند بذر در ذهن کودکان کاشته شود و دریابند که باید فکر کنند، کافی است.
وی درباره وجه تمایز فلسفه اسلامی از نگاه مجموعه منتظران منجی و فبک (فلسفه برای کودکان) گفت: فبک فکر کردن را به کودکان به کودکان می‌آموزد. در نهایت یا مجموعه‌ای از پاسخ‌ها را مطرح می‌کند یا هیچ‌گونه پاسخی ارائه نمی‌کند، اما ما پاسخی داریم که برای آن سوالی را طرح می‌کنیم.
به گزارش ایبنا، نمایشگاه کتاب 1402 تا ۳۰ اردیبهشت‌ماه در مصلای امام خمینی(ره) و همزمان به‌صورت مجازی در ketab.ir ادامه دارد.
دوشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ - ۱۸:۴۱
نظر شما