به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در خراسان رضوی، شریعت اسلام به عنوان کامل‌ترین و کارآمدترین شریعت، مجموعه‌ای از احکام و قوانین را در برداشته و برنامه‌ای مشخص برای زندگی بشر ارائه کرده است. یکی از عناصر این شریعت «جهاد فی سبیل الله» است؛ آنچه در این باره مورد بحث و بررسی قرار گرفته، جهاد ابتدایی و جنگی است که مسلمانان در آن،آغازگر تحرکات نظامی شمرده می‌شوند.
 
در این میان برخی اندیشمندان مسلمان کوشیده‌اند جهاد ابتدایی را به طور کلی بی اعتبار و فاقد دلیلی اعلام کنند. در سوی دیگر، برخی از خاورشناسان جهاد را راهی برای ارضای روحیه جنگ طلبی و خشونت یا ابزاری برای تصاحی اموال و تامین معیشت مسلمانان می‌دانند.
 
مولف در کتاب «جهاد ابتدایی در سنت و سیره نبوی» اثبات کرده است جهاد ابتدایی، به رغم تفاوت ماهوی با جهاد دفاعی، در سیره نبوی همان ملاک جهاد دفاعی انجام می‌شده و هدفی جز هدف جهاد دفاعی نداشته است و آن برقاری و حفظ امنیت و استقرار مسلمانان بوده است.
 
آیا جهاد ابتدایی مشروعیت دارد؟ در چه شرایطی و با چه کسانی و با چه هدفی واجب است؟ آیا جهاد ابتدایی یک تکلیف شرعی از سوی خداوند متعال بر عهده تمام مکلفان و به تشخیص آنان است یا اینکه در محدوده اختیارات حاکم است و بنا بر تشخیص مصالح حکومت و مقاصد شریعت، به وسیله حاکم انجام می‌شوند؟ آیا جهاد ابتدایی در عصر غیبت نیز مشروعیت دارد؟ و... از جمله سوالاتی است که در این کتاب به آن پاسخ داده شده است.
 
این کتاب در 6 فصل سامان یافته است و به مباحثی همچون، «نظریات جهاد ابتدایی»، «مروری تاریخی بر جهاد در حکومت پیامبر اکرم (ص)»، «تحلیل و دسته بندی جهادهای پیامبر اکرم (ص)»، «سنجش نظریات فلسفه جهاد ابتدایی پیامبر اکرم (ص)» و «آیات جهاد و حدیث مقاتله؛ به مثابه کاشف از سیره» می‌پردازد.
 
نظریه جهاد ابتدایی برای ترویج دین، مصونیت‌های جنگی کافران، مبارزه با ریشه محاربه و ناآرامی، جهادهای ترکیبی، قراردادهای صلح و جزیه با مشرکان و اهل کتاب، غزوات پیامبر با مشرکان و اهل کتاب، مبارزه با عناصر محارب یا پیمان شکن و... از جمله مباحثی است که در این کتاب شرح داده شده است.
 
این کتاب به قلم محمد مروارید نگاشته شده و سیدجلال قیامی میرحسینی کار ویرایش آن را بر عهده داشته است.