در میان آئینها و فرهنگها پیرامون نهضت کربلا، پیادهروی عظیم اربعین نقش پررنگتری دارد. در سالهای اخیر این حرکت آنقدر شکوه و عظمت پیدا کرده که به عنوان بزرگترین اجتماع بشری در دنیا شناخته میشود؛ اجتماعی که با صرفنظر از نژاد، ملیت، رنگ و زبان، انسانهایی را گرد هم جمع میکند که انگیزهشان چیزی جز حبالحسین (ع) نیست.
هنرمندان، پژوهشگران، استادان حوزه و دانشگاه هر کدام از منظر خود به زوایای این رویداد بزرگ میپردازند. ادبیات داستانی اما از آن دسته قالبهایی است که ظرفیتهای مناسبی برای بازنمایی پیادهروی اربعین در خود نهفته دارد؛ گرچه هنوز در ابتدای راه و آغاز یک حرکت ادبی هستم، اما تلاشهایی در این زمینه انجام شده و تالیفاتی ببه چاپ رسیده است. در گزارش زیر چند عنوان از این آثار ادبی را مرور کردهایم.
اربعین طوبی:
داستان این رمان درباره طوبی دختری نوجوان است که در روزگار یتیمی به ازدواج تاجری عراقی درمیآید و به بصره میآید. طوبی داستان زندگی خود را در مسیر پیادهروی اربعین از بصره تا کربلا برای نوههایش تعریف میکند. متن داستان این کتاب ۴۰ گام دارد و در هر گام با دستمایه قرار دادن داستان زمان حال طوبا و پیادهروی او به سمت کربلا با رجوع به گذشته، نوجوانی، جوانی و میانسالی او روایت میشود.
برشی از کتاب:
خانه عبدالله، خانه بزرگی بود اما همان روز اول دلم برای همه کودکیام تنگ شد. خوب شد مامانی همراهم آمده بود و الّا دقمرگ میشدم. مامانی حال و روزش از من بدتر بود و یک هوس زیارت سرپا نگهش میداشت. روز سوم شد و هوویم پا به خانهاش نگذاشت. مامانی حالش دست خودش نبود. هر وقت اینطوری میشد، مینشست پای چرخ خیاطیاش و هی میدوخت و هی میدوخت تا خستگی جای فکر و خیالش را بگیرد.
چاپ چهارم «اربعین طوبی» از سوی انتشارات جمکران با تعداد 328 صفحه در سال 98 به چاپ رسیده است.
جوادی کجایی؟:
«مقصدمان شارع العباس بود، اما به لطف شانس همایونیمان اینبار نیز مسیر اصلی مسدود شد و آواره و سرگردان مسیر فرعی شدیم. در نگاه خستهی همهمان، یک «به جان مادرم دیگه نمیتونم راه برم» خاصی بود و هرچه پیشتر میرفتیم، آثار گم شدنمان مشهودتر مینمود ...»
این پاراگراف برشی از کتاب «جوادی کجایی؟» است؛ اولین سفرنامه طنز اربعین که بهقلم فاطمه تقیزاده به نگارش درآمده است.
در این کتاب با اتفاقات طنز و شیرینی همراه خواهیم بود که در مسیر پیادهروی نجف تا کربلا برای راوی اتفاق افتاده است. طراحی جدید این کتاب از دیگر ویژگیهای آن به شمار میرود. تمام روایت این کتاب در قالبی مشابه پستهای اینستاگرام طراحی و چاپ شده است.
«جوادی کجایی؟» از سوی نشر شهید کاظمی با 114 صفحه و قیمت 9 هزار تومان منتشر شده است.
موکب رنگی پنگی:
«موکب رنگی پنگی» سومین کتاب از مجموعه پادشاهان پیاده است. یک موکب کوچک پر از مداد رنگی، پارچهها و کاغذهای رنگی؛ پر از عروسکهای دست ساز و کاموا و یونولیت. یک موکب پر از بازی و شوق و ذوق و سروصدای بچهها. زنان و دختران هنرمندی که چندسالی است بدون هیچ پشتیبان و در یک حرکت خودجوش و مردمی خودشان را میرسانند به زیارت اربعین تا زائران کوچک این اجتماع باشکوه را دریابند. موکب رنگی پنگی شامل خرده روایتهایی است که از این هنرمندان روایت شده است.
در بخشی از این کتاب میخوانیم:
میگویم کلاً توی زندگی عشق خیلی شیرین است. وقتی آدم میخواهد ازدواج کند تا فرد جدیدی توی زندگیاش میآید، زندگیاش شیرین میشود. من از وقتی امام حسین (ع) را پیدا کردم، زندگیام شیرین شد. شاید همان روز عاشورایی بود که یک مجلس مقتلخوانی رفتم. سِنی نداشم. توی آن مجلس خیلی خیلی دلم شکست. خیلی گریه کردم. شاید چند ساعت آن مقتلخوانی طول کشید و من هم داشتم گوش میکردم. بعد حس کردم که نظرم در مورد عالم عوض شد؛ یعنی حس کردم بجز امام حسین (ع) واقعاً هیچ چیزی برایم ارزش ندارد.
«موکب رنگی پنگی» را انتشارات عهدمانا در ۱۴۴ صفحه و با قیمت 18 هزار تومان تومان عرضه کرده است.
ستون ۱۴۵۳:
مسلم ناصری نویسنده رمان «ستون ۱۴۵۳»، سفر اربعین را سفر عشق میداند و هدف از نگارش کتاب را قدم گذاشتن دل در مسیر این سفر معنوی دانست. این نویسنده در رمان «ستون ۱۴۵۳» ضمن نقل وقایع تاریخی و بیان حال و هوای راهپیمایی اربعین سفری به زمان گذشته و شرایط امروز داشته که در ادامه داستان، این دو سفر مکانی و زمانی با هم تلاقی پیدا کرده و نهایتاً در عشق پاگیر خواهند شد.
برشی از کتاب:
در نجف سرگذشت اثیب و پسرانش را خوانده بودم؛ یعنی سه شب در زیرزمین مهمان پدر این دو جوان بودهام. زهی عالم بیخبری! وقتی رفته بودم به زیارت پدرش، سرنوشت او را بر تابلویی خوانده بودم و حالا در عالم واقع با پسرانش روبهرو شدهام.
«ستون ۱۴۵۳» با ۱۶۳ صفحه و قیمت ۹ هزار تومان از سوی کتاب جمکران به چاپ رسیده است.
موکب آمستردام:
«موکب آمستردام» خردهروایتهایی است از زائران دوردست سیدالشهدا؛ زائرانی که از اروپا به مقصد زیارت پیاده امام حسین رهسپار میشوند.
این زائران امام حسین (ع) را نه در کربلا و نجف و قم و مشهد، بلکه در قلب اروپا یافتهاند، و متوجه شده اند که عشق حسین (ع) زمین و زمان و مکان نمیشناسد و چه بخواهی و چه نخواهی عالمگیر خواهد شد. فقط باید خود را به این دریای عظیم سپرد تا به ساحل آرامش رسید.
بهزاد دانشگر، در این کتاب در تلاش است با به تصویر کشیدن عشق زائران امام حسین (ع)، روایتی از تلاش آنان برای فدا شدن در مسیر سیدالشهدا را برای مخاطبان تصویر کند.
«موکب آمستردام» در 136 صفحه و به قیمت 16 هزار تومان به همت انتشارات عهدمانا در راهی بازار کتاب شده است.
نظر شما