امیرقلی عاشوری در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: افسانه‌هایی که پیش از این در فرهنگ شهرستان رواج داشتند، در این کتاب جمع‌آوری و بر اساس ساختار محتوایی در هفت گروه طبقه‌بندی شده‌اند.

وی با بیان این‌که پیش از این هیچ کتابی به صورت تخصصی در این حوزه منتشر نشده است، افزود: در این اثر 74 افسانه در قالب‌ها و سرفصل‌های مختلف دسته‌بندی شده‌اند. من مطالب این کتاب را بر اساس تحقیقات میدانی گردآوری کردم.

عاشوری با اشاره به این‌که گویش تالشی دارای خصوصیات صرفی و نحوی ویژه خودش است، گفت: وجود کنایه‌ها، استعاره‌ها، مثل‌ها، لطیفه‌ها و طنزها به این زبان غنا بخشیده است.

عاشوری که یک فرهنگی بازنشسته اهل ماسال است، یادآور شد: تهیه مطالب این کتاب و تحقیقاتم هفت ماه طول کشید و در این مدت تلاش کردم بیشتر به مناطق قدیمی و روستایی سفر داشته باشم.

وی با بیان این که گویش مردم ماسال، تالشی است، گفت: اگرچه قصد داشتم در ابتدا کتاب را به گویش تالشی منتشر کنم ولی برای استفاده بهتر و مناسب‌تر مردم از این افسانه‌ها آن را به گویش فارسی نگاشتم و فقط در برخی موارد به گویش تالشی اشاره کردم و سپس معادل فارسی آن را نیز نوشتم.

عاشوری با اشاره به افسانه‌هایی که در این کتاب گردآوری شده است، اظهار کرد: داستان‌هایی که در این کتاب بیان می‌شوند، از نظر موضوع و محتوا جالب و خواندنی‌اند و سعی شده است تا حالت روایی و داستانی داشته باشند.

وی با بیان این‌که مردم ماسال همواره با قصه‌ها و افسانه‌ها زندگی می‌کنند، یادآور شد: اغلب مردم این منطقه داستان‌ها و افسانه‌های محلی خود را در جمع‌های روستایی و شهری می‌آموختند و این افسانه‌ها سینه به سینه به نسل‌های بعد منتقل می‌شدند اما در این میان، امکان تغییر یا بروز خطا به مرور زمان نیز وجود دارد.

به گفته عاشوری، کارکرد اصلی داستان و افسانه برای مردم این منطقه، آموزش نکات اخلاقی در قالب قصه بود و بی‌توجهی به این فرهنگ شفاهی ممکن است در درازمدت منجر به نابودی داستان‌ها و افسانه‌ها شود.

وی با اشاره به فصول هفتگانه این کتاب توضیح داد: در فصل نخست با عنوان زیرکی، هشت قصه روایت و در آن تلاش شده است تا آموزش داده شود که چگونه می توان با استفاده از هوش و ذکاوت کارهای سخت را انجام داد. فصل دوم نیز موضوع بی‌وفایی را دربر می‌گیرد و 10 قصه در آن نقل قول شده است.

عاشوری از «حماقت» به عنوان سومین فصل کتاب شامل 13 افسانه نام برد و گفت: «افسانه‌های پری‌وار» شامل هفت قصه چهارمین و «مسخ و تناسخ» با 11 افسانه پنجمین فصل کتاب را تشکیل می‌دهند.

وی یادآور شد: در فصل ششم افسانه‌های لطیفه‌وار شامل ۹ قصه، دربردارنده لطایفی شیرین و جذاب از مردم ماسال و رخدادهای پیش آمده برای پیشینان است و در فصل پایانی باورهای مردم منطقه با 10 قصه روایت می‌شوند.

عاشوری همچنین با اشاره به موقعیت جغرافیایی شهرستان ماسال، عنوان کرد: ماسال در شمال غرب استان گیلان قرار دارد که از سمت شمال به رضوانشهر، از جنوب و شرق به صومعه سرا و از غرب به خلخال مرتبط است.

وی در بخش دیگر سخنان خود از جمع آوری جملات، کنایه‌ها و ضرب‌المثل‌های شهرستان ماسال به گویش تالشی نیز خبر داد و گفت: اکنون در حال جمع‌آوری این مثل‌ها، ریشه‌ها و استخراج معنای هر یک از آن‌هایم و امیدوارم که بتوانم تا یکسال آینده آن‌ها را در قالب کتاب منتشر کنم.

وی یادآور شد: این زبان توانسته است در طول سال‌ها و عصرهای مختلف فرهنگ مردم ماسال را در خود حفظ کند و با به جای گذاشتن افسانه‌ها و ضرب‌المثل‌های زیبا و خواندنی، زمینه زنده ماندن این زبان در میان محلی‌ها و مردم منطقه فراهم می‌شود.

کتاب «افسانه‌های عامیانه ماسال» در 205 صفحه و شمارگان دو هزار نسخه از سوی انتشارات فرهنگ ایلیا منتشر شده است.