مدير انتشارات اطلاعات با بيان اين مطلب به خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) گفت: جلد دوم «گيتي نامك» با زير عنوان «نام گيتايي چيست و سرنوشت جهاني آن چگونه بوده است»، تفاوت ميان واژه در هر زبان و نام گيتايي را بررسي مي‌كند.

زين‌العابدين مرتضويان ‌فارساني خاطرنشان كرد: كساني كه مي‌خواهند اسامي گيتايي و قواعد مختصر جوامع باستاني جهان، اساطير ملل مختلف عالم، و چگونگي تأثيرات هر زبان بر روي اسامي گيتايي در كل جهان را تا حد امكان فراگيرند بايد برخي از كتاب‌ها را مطالعه كرده باشند.

وي به ديدگاه امان‌الله قرشي اشاره كرد و گفت: زنده‌ياد قرشي معتقد بود كه مطالعه سطحي اين كتاب‌ها سودمند نخواهد بود و بايد به عمق مطالب پي برد تا بتواند براي پژوهشگران و محققان سودمند واقع شود. 

مدير انتشارات اطلاعات يادآور شد: قرشي اميدوار بود كه اين كتاب‌ها به يكي از زبان‌هاي مهم جهان مانند انگليسي، فرانسه، آلماني، عربي و... ترجمه شود و علاوه بر دانشمندان بلكه توده مردم نظريات مختلف در اين كتاب‌ها را بررسي كنند و از خود نيز مطالبي دلنشين بر آن بيفزايند.

وي افزود: يكي از شواهد تقابل زبان و اسامي آن است كه در زبان قابليت تجزيه دوگانه وجود دارد؛ اما چنين قابليتي در سامانه گيتايي قابل طرح نيست. در تجزيه نخست در هر زبان كوچك‌ترين جزو معنی‌دار «تك‌واژ» وجود دارد؛ مانند «خواهم» در زبان فارسي دري امروز، كه مي‌توان آن را دوبار تجزيه كرد.

وي به نمونه‌اي در اين زمينه اشاره كرد و گفت: در تجزيه نخست دو جزء «خواه» و «ام» به وجود مي‌آيند كه در آن هم «خواه» و هم «‌ام» داراي معني و مصداق زباني‌اند. اما در تجزيه دوم واج‌ها به دست مي‌آيند كه بي‌معني‌اند.

به گفته مدير انتشارات اطلاعات، فصول جلد دوم كتاب با عناويني همچون «زمين و زمان»، «زمين و زندگي»، «زمين و انسان»، «انسان و زبان»، «زبان اوليه انسان»، «زبان و زبان‌شناسي» و «خانواده، طايفه، قوم و ملت در گذر زمان» اختصاص يافته است.

مرتضويان ‌فارساني به بخش‌هاي مختلف جلد نخست كتاب اشاره كرد و گفت: «چگونه به سامانه اسامي گيتايي پي بردم؟»، «تعدد زبان و گويش در جهان»، «انسان كنوني با وجود پيشرفت نسبت به گذشتگان هنوز هم كودك است»، «تأثير آنچه ما امروزه اساطير مي‌گوييم» و نيز «تأثير مذهب و معتقدات مردم در اسامي گيتايي» از جمله بخش‌هاي جلد نخست اين كتاب محسوب مي‌شود.

به گفته مرتضويان، در جلد نخست به عنوان پيش‌درآمدي به قلمرو و نام‌هاي گيتايي پرداخته و ابتدا مقوله زبان را بررسي كرده تا خواننده به آنجا برسد كه دريابد زبان‌ها و اسامي گيتايي دو مسير به كلي متفاوت را طي مي‌كنند. آنگاه در جلد بعدي به شرح، تعبير و تفسير نام‌هاي گيتايي مي‌پردازد و با ذكر مثال‌هاي مختلف مي‌كوشد ورود به پهنه جديد را آسان كند.

وي به جلوه‌هاي زبان در مديترانه اشاره كرد و گفت: بيش از ۴۵ هزار سال پيش، نخستين جلوه زبان بشر در شرق مديترانه پديد آمده و پس از آن به اشكال مختلف در سراسر جهان گسترش يافته و پيوسته گنجينه واژگان، دستور و زبان‌هاي گوناگون توسعه يافت و در هر نقطه به شكلي درآمده است.

مدير انتشارات اطلاعات در ادامه صحبت‌هايش خاطرنشان كرد: زبان مسير تكاملي در پيش گرفت و راهي رفت كه امروز دانش زبان‌شناسي از منظرهاي گوناگون به آن مي‌نگرد. اما نام‌هاي «گيتايي» راهي ديگر پيمودند و همواره دستخوش تحريف و دگرگوني قرار گرفتند و گاهي به سمت معني‌دار شدن رفتند.

وي به نكته مهمي درباره زبان‌شناسي اشاره كرد و گفت: نكته مهم اين جاست كه زبان‌های ‌انساني، زبان‌های قومي، قبيله‌اي و گاه ناحيه‌اي‌اند و برخي سرزمين‌ها زبان واحدي ندارند، حال آنكه اسامي گيتايي جهان شمول‌اند و معيارهاي سراسري واحدي دارند كه در هر اقليم رنگ محلي پذيرفته و گاه به همان زبان نيز برگردان شده‌اند.

مدير انتشارات اطلاعات از انتشار جلد سوم «گيتي نامك» به قلم زنده ياد «امان‌الله قرشي» پژوهشگر عرصه نام‌های جغرافيايي خبر داد و گفت: در جلد سوم «گيتي نامك» تا حدي به رشته اسامي گيتايي در جهان پرداخته مي‌شود، بحثي كه تا كنون در جهان مطرح نشده است و مي‌تواند براي نسل آينده مفيد باشد.