خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) از قم- پژوهشگران حوزه ادبیات در قم همواره با خلاء وجود فضایی برای پژوهش در این حوزه روبرو بودند. برای جبران این نقص، در سال 1376 کتابخانه تخصصی ادبیات، وابسته به دفتر حضرت آیتالله العظمی سیستانی رسماً فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون با مسئولیت حجتالاسلام محمدعلی مهدویراد اداره میشود.
کتابخانه تخصصی ادبیات در دو بخش ادبیات فارسی و ادبیات عرب فعالیت میکند. اکنون حدود 35000 عنوان کتاب در 40000 مجلد در مخزن کتابخانه وجود دارد که از این تعداد 22000 عنوان فارسی و حدود 13000 عنوان عربی هستند.
از دیگر بخشهای مهم کتابخانه، بخش نشریات است که به صورت روزآمد نشریات ادبی را تهیه میکند. این بخش نیز از آرشیو نشریات قدیمی آکنده است و غنی؛ نشریاتی چون کلک، سخن، ارغنون، کتاب جمعه، نشریات دانشگاه تبریز، مشهد، تهران و ... . تعداد این نشریات حدود 2500 جلد است.
طبقهبندی موضوعی کتابخانه تخصصی ادبیات با توجه به تخصصیبودن کتابخانه و ضرورت پوشش ریزموضوعها در حوزه مطالعات ادبی، به شکل خاصی طراحی شده است.
در ادبیات فارسی هفت موضوع کلی وجود دارد که عبارتند از: فنون ادبی، نثر، نظم، زبانشناسی، هنر، کلیات و فهرست.
در این توزیع موضوعی کتابها، کد شماره 1 به «فنون ادبی» اختصاص دارد که کتابهایی با موضوع نظریهها و مکتبهای ادبی، پژوهش عمومی ادبی، اسطوره، نقد ادبی، عرفان و تصوف و تاریخ ادبیات را در بر میگیرد.
کد شماره 2 با نام نثر به هر کتابی در قالب متون میگنجد میپردازد؛ گفتگوها، نامهنگاریها، مجموعه مقالات، شرححال، یادنامهها، سفرنامهها و رمانهای ایرانی و خارجی و متون کهن.
کد شماره 3 با نام «نظم» در سه بخش شعر کهن، شعر معاصر و شعر خارجی دربردارنده کتابهای با موضوع شعر است.
کد شماره 4 زبانشناسی نام دارد و کتابهای دستور و تاریخ زبان فارسی، عربی و تا حدودی دیگر زبانها را و نیز زبانهای باستانی و گویش و لهجهها را در خود جای داده است.
کد شماره 6 به کتابهایی در حوزه مطالعات هنر و متون نمایشی ایرانی و خارجی میپردازد.
کد شماره 8 که با عنوان «کلیات» مشخص شده مشتمل بر کتابهای دایرةالمعارف، فرهنگهای زبانهای مختلف، تراجم و فرهنگ ادبی و شرح شعر است.
کد شماره 9 با نام «فهرست» با ریزعنوان «کتابشناسیها» و «فهارس»، کتابهای نسخهشناسی، کتابشناسی، فهرست نسخهها و مواردی از این دست را در خود دارد.
هرکدام از این موضوعهای هشتگانه، خود به موضوعات کوچکتری تقسیم میشوند.
در بخش ادبیات عرب نیز موضوعات کلی کتابخانه عبارتند از: ادب العام، النثر، الشعر، النص، فن، الامثال، المعارف العامه. این موضوعات نیز به صورت ریزموضوع طبقهبندی شدهاند.
افزون بر اینها حدود 60 عنوان دایرةالمعارف لاتین در موضوع ادبیات و موضوعات میانرشتهای و مرتبط با ادبیات در کتابخانه گردآوری شده است. حدود 1000 عنوان نیز از پایاننامههای مقاطع ارشد و دکتری دانشگاههای کشورهای عربی دریافت شده است و بخش مهمی از بخش ادبیات عرب کتابخانه را به خود اختصاص داده است.
تمام کتابهای کتابخانه در نرمافزار کتابداری (سنا) فهرست شده است و پژوهشگران میتوانند با استفاده از جستجوی ساده و پیشرفته، کتابهای موردنظر خود را بیابند و باتوجه به قفسهبازبودن مخزن کتابخانه بهراحتی از آنها استفاده کنند.
این کتابخانه همچنین تاکنون منشوراتی داشته است از جمله احیای میراث ادبی شیعه در پنج جلد.
سایت کتابخانه ادبیات نیز در دو بخش تازههای کتاب که دربردارنده معرفی کتابهای اضافهشده به مخزن کتابخانه است و مقالات که گردآوریای از مقالات ادبی در فضای مجازی است، پیش دیدگان پژوهشگران گرانقدر است. در فاز دوم سایت، امکان جستجو در منابع کتابخانه در سایت قرار داده خواهد شد و در مرحله نهایی نیز مسئولان کتابخانه در پی آن هستند که منابعی که مشکل کپی رایت و حقوقی ندارند را به صورت PDF در سایت بازنشر میکند.
کتابخانه ادبیات نیز به مجموعه پرارج سایت
WWW.lib.ir پیوسته است و پژوهشگران میتوانند در این سایت به جستجو در منابع کتابخانه ادبیات بپردازند.
گنجایش سالن حدود 100 نفر است و روزانه قریب به 150 نفر در دو شیفت آقایان و بانوان از کتابخانه استفاده میکنند. مخزن کتابخانه به صورت قفسهباز است و سالانه یک بار کتابها وجین و امور مربوط به بهسازی مخزن کتابخانه انجام میشود.
این کتابخانه، کتابهای زیر را به چاپ رسانده است:
1ـ سید النخیل المقفی
2ـ للزهراء (علیها السلام) شذی الکلمات
3ـ المجتبی (علیه السلام) بین ومیض الحرف و وهج القافیة و غیره .
ساعت کاری کتابخانه
صبح: 8 تا 13 (خانمها) عصر: 15 تا 21 (آقایان)
تعداد کارکنان: 7 نفر
آدرس: قم، خیابان سمیه، پلاک 15، زیرزمین، کتابخانه تخصصی ادبیات
تلفن: 37732014 ـ 025 تلفکس: 37732015 ـ 025
نظر شما