به گزارش خبرنگار خبرگز اری کتاب ایران (ایبنا) در بوشهر، آیت‌الله صفایی بوشهری ظهر یکشنبه در آیین تجلیل از کتابداران و خادمان عرصۀ کتاب و کتابخوانی استان بوشهر با قدرانی از تلاش‌های مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان و فعالان حوزه کتاب و کتابخوانی در توسعۀ فرهنگ مطالعه گفت: کتاب مقوله‌ای بسیار باارزش است، آنقدر که اولین پدیدآورندۀ آن خداست و آخرین معجزۀ خداوند هم کتاب است. از این‌رو کتاب مقدس و ارزشمند است.
وی سپس ادامه داد: ما دو نوع خاطره‌نگار داریم؛ یکی خاطره‌نگار فیلم، عکس و صوت است که از ظاهر انسانها می‌ماند و دیگری هم خاطره‌نگار شخصیت‌هاست که کتاب است. در کتاب شخصیت انسان تجلی پیدا می‌کند، از این‌رو بهترین پدیده برای مانایی و کشف انسان است.
آیت‌الله صفایی‌بوشهری بیان کرد: در تاریخ بشریت بسیار شخصیت‌های بزرگی که در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و… ظهور کردند و به شخصیت‌های مانایی تبدیل شدند، افرادی بودند که دارای تألیف بودند. از این‌رو می‌توان به جرئت گفت که تاریخ بشریت و تمدن با کتاب تشخص و تجلی پیدا کرده است. ازاین رو، به عقیدۀ من، پایه اصلی تمدن، پیشرفت و تعالی کتاب است.
نماینده ولی فقیه و امام جمعه بوشهر تأکید کرد: در هر جغرافیایی که منظومۀ کتاب در آن رشد پیدا کرده، آن جامعه در معرض پیشرفت فوق‌العاده قرار گرفته است. کتاب یک منظومه است، یک پدیده جهشی نیست. هر جا این منظومه دچار اشکالات اقماری شده، قطعاً تابش آثار آن نیز کم شده است.
وی گفت: آغازین عضو منظومۀ کتاب هم انسان است، چون این انسان است که کتاب می‌نویسد. بنابراین تألیف آن از انسانیت مؤلف و خوانشش هم نشان از انسان بودن مخاطب دارد. از این‌رو، مبدأ و مقصد کتاب، انسان است و به‌همین دلیل از مقولات انسانی به‌شمار می‌رود.
امام جمعه بوشهر افزود: دومین قدم منظومۀ کتاب، سواد است. مؤلف مجموعه‌ای از دانش را می‌آموزد، سپس آن‌ها را طبقه‌بندی می‌کند و پیرامون موضوعی که می‌خواهد دربارۀ آن بنویسد، به آن‌ها نظام می‌دهد. سومین مرحلۀ آن نیز ارائۀ داشته‌ها و داده‌ها به زبان قلم است. خیلی از افراد سواد دارند ولی دانش نوشتن را ندارند.
کتاب عصارۀ حیات مؤلف است
وی تأکید کرد: آنچه قلم می‌نویسد برخاسته از انسانیت، دانش و طبقه‌بندی آن، موضوع‌شناسی، شناخت گونه‌های تألیف کتاب است. به عبارت بهتر، کتاب عصارۀ حیات مؤلف و نتیجه تحقیقات و پژوهش‌های چندین سالۀ اوست. از این رو کتاب مقدس است و از همین روست که بسیاری از بزرگان جلوی کتاب پا را دراز نمی‌کنند و در کتابخانه نمی‌خوابند.
آیت‌الله صفایی‌بوشهری گفت: مراحل بعدی منظومۀ کتاب، ویراست، چاپ، ارائه و نقد و بررسی آن است. تمام این مراحل در یک ویژگی مشترک هستند و آن هم تولید و ارائه آن برای خواندن است. اگر کتابی تولید شود ولی به مقصد (یعنی خوانده نشود) نرسد، گویی این مقولۀ عظیم دچار سقط پیش از تولد شده است. از این‌رو کتابخانه‌ها در این زمینۀ نقش مهمی دارند تا کتابی که تولید شده، خوانده شود.
امام جمعه بوشهر یادآور شد: در عرصۀ کتابخوانی نیاز به کار ویژه است. البته خوشحال هستم که هم‌اکنون یک بیستم از جمعیت استان بوشهر عضو کتابخانه‌های عمومی هستند و ۵۰ درصد مردم این منطقه کتاب به امانت گرفته‌اند. این نشان می‌دهد که بوشهر در حوزۀ کتابخوانی مسیر رو به رشدی را آغاز کرده است.
وی که خود از مؤلفان پرکار جنوبی است، به آخرین اثر منتشرشدۀ خود اشاره و تصریح کرد: آخرین کتابی که چاپ کرده‌ام دربارۀ دانشنامۀ کتاب بوشهر است که آثار ابن‌نوح سیرافی (مؤلف قرن دوم هجری قمری) تا مؤلفان جدید استان بوشهر را دربرمی‌گیرد و مایۀ افتخار است که استان بوشهر، مؤلفانی دارد که آثار آن‌ها امروزه به‌عنوان کتاب مرجع در دانشگاه‌های داخل و خارج از کشور تدریس می‌شود.
آیت‌الله صفایی‌بوشهری ادامه داد: در استان بوشهر مؤلفی به نام شیخ حسین آل‌عصفور داریم که یک کتاب او چهل جلد دارد. خوشبختانه استان بوشهر از دیرباز در بحث تألیف منظومۀ کتاب تاریخ درخشانی دارد.
وی یادآور شد: اما الان در حوزۀ عمومی‌سازی تألیف مشکل اساسی داریم، بنابراین باید با فرهنگ‌سازی در عرصه عمومی جوانان را به نوشتن و تألیف تشویق کنیم. باید به آن‌ها اعتماد به‌نفس بدهیم تا دانش‌اندوزی کنند؛ ولی لازم است که آثار آن‌ها قبل از چاپ، در معرض نقد قرار بگیرند. همان‌کاری که خود من پیش از چاپ آثارم انجام می‌دهم و کارهایم را بعد از نظریه‌پردازی پژوهشگران منتشر می‌کنم. این به غنی‌سازی کتاب کمک بزرگی می‌کند. مؤلفان باید نقدپذیر باشند؛ چون نقد، نقدینگی شخصیت و دانش آن‌ها را عیان می‌کند.
آیت‌الله صفایی‌بوشهری سپس با بیان خاطره‌ای از انتشار اولین کتابش که در سن ۲۱ سالگی دربارۀ متدلوژی آموزشی به شیوه نوین بود، گفت: امروز ضروری است که جوانان را تشویق به نوشتن و دانش‌اندوزی کنیم، سپس در انتشار آثار از آن‌ها حمایت کنیم. انتشار کتاب اول با کتاب‌های دیگر فرق دارد و حکم کارنامۀ پر از بیست کلاس اول را دارد که شوق‌آمیز است.
وی با بیان اینکه باید از چاپ و انتشار کتاب حمایت ویژه شود، افزود: متاسفانه در بحث سخت‌افزاری ضعیف هستیم که باید آن‌ها را برطرف کنیم. کتابخانه‌های ما اغلب فرسوده شده‌اند و شمار کتابخانه‌های استان باید افزایش پیدا کنند. همچنین باید کتابخانه‌های تخصصی نظیر کتابخانۀ قرآن، تاریخ و … و موزۀ مؤلفان در استان ایجاد شود. باید به سمت ایجاد کتابخانه‌های استاندارد و خدمات کتابخوانی نوین برویم.
کتابداران باید خود کتابخوان باشند
معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز در این آیین با تبریک روز کتابخوانی و کتابدار و محکوم کردن کودک‌کشی و جنایات رژیم غاصب اسرائیل در غزه گفت: کتابخوانی یک فریضه است که کتابداران باید به توسعۀ آن همت بورزند. کتابخوانی مانند تربیت دینی است که در ابتدا فرد وظایف دینی خود را تقلید می‌کند و بعد که به مقام شناخت و تشخیص رسید، معنای آن را درک می‌کند.
سیدباقر میرعبداللهی افزود: متاسفانه برخی از کتابداران هستند که کمتر کتاب می‌خوانند و توجیه‌شان هم این است که وقت کافی ندارند! اینجا من مقام معظم رهبری را مثال می‌زنم که با وجود کمبود وقت اما هرگز از کتاب خواندن غافل نمی‌شوند. بنابراین کتابداران کتابخانه‌های عمومی باید برای کتاب خواندن وقت بیافرینند.
وی تأکید کرد: وقتی که می‌گوییم کتابخانه یک پناهگاه و پایگاه فرهنگی و اجتماعی به‌ویژه در مناطق روستایی است که کودکان رنگ کتاب را کمتر می‌بینند، این شعار نیست، بلکه وظیفه‌ای است که کتابداران باید به آن اهتمام بورزند و باید خود کتابخوان باشند تا بتوانند مخاطبان کتاب را بیشتر به کتابخانه‌ها جذب کنند.
کتابداران، افسران آگاهی جامعه هستند
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر نیز در بخش دیگر این مراسم با گرامیداشت میلاد باسعادت حضرت زینب (س) و جایگاه کتابداران و خادمان کتاب گفت: این هفته به نام هفته «کتاب، کتابخوانی و کتابدار» نامگذاری شده که در عموم برنامه‌های این هفته، دو بخش اول بسیار پررنگ‌تر جلوه می‌کند اما بخش سوم که کتابدار است، کمتر دیده می‌شود. این در حالی است که کتابداران افسران آگاهی جامعه هستند.
حیدر راهب افزود: هر کتابخانه دارای سه عنصر است که شامل کتاب، کتابخوان و کتابدار می‌شود و نقش اصلی را در آن، کتابدار ایفا می‌کند که مخاطبان را به سمت کتاب و شناخت نویسندگان و محتوای آن هدایت می‌کند.
وی سپس ادامه داد: در یک سال اخیر در کتابخانه‌های عمومی بیش از ۵ هزار برنامه ترویجی اجرا و بیش از ۶۰۰ کتاب به امانت گرفته شده است. همچنین در سال جاری ما در چهار شاخص کتابخانه‌های عمومی رشد کرده‌ایم که همه این اتفاقات را مرهون تلاش خالصانه و مجاهدانۀ همکاران و کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان می‌دانیم.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر تأکید کرد: در حال حاضر ۱۴۰ کتابدار داریم که در این آیین از ۵ کتابدار برتر استان که طبق شاخص‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی انتخاب شده‌اند، تجلیل به عمل خواهد آمد. در مجموع، از ۱۴ برگزیده که شامل کتابدار برتر، کتابخوان برتر، قاضی برتر و خبرنگار برتر می‌شوند، تجلیل می‌شود.
راهب سپس به برگزیدگان استانی در سطح کشوری اشاره و تصریح کرد: خوشبختانه استان بوشهر امسال در کشور سه برگزیده داشت که عبارتند از کتابخانه عمومی خلیج‌فارس شهر بوشهر به‌عنوان کتابخانه برگزیده (با تلاش و همکاری افسانه دارابی، عظیمه تابناک، صدیقه جهان‌افروز، فرشته احسانی‌فر، لیلا کشاورز، صادق جمالی و عادل زنده بودی)، فاطمه کاووسی، کتابدار کتابخانه شهید بهشتی برازجان به‌عنوان برگزیده در حوزه گروههای خاص و قاضی مجتبی سهرابی به عنوان قاضی برگزیده در صدور احکام جایگزین.
وی با بیان اینکه خوشبختانه با نگاه ویژه‌ای که دولت سیزدهم به توسعه و کیفی‌سازی زیرساخت‌های کتابخوانی دارد، در استان بوشهر نیز شاهد توسعه فضای کتابخوانی و بازطراحی آن هستیم، گفت: ساخت کتابخانه مرکزی که به یک مطالبۀ ۲۰ ساله در استان بوشهر تبدیل شده، در دولت سیزدهم به طور جدی زنده شده و با هم‌افزایی که میان دستگاه‌های اجرایی و فرهنگی برای ساخت این مرکز شکل گرفته، پیش‌بینی می‌شود که کلنگ آن تا پایان امسال بر زمین بنشیند.
نقش مؤثر حلقه‌های مطالعاتی در کاهش آسیب‌های اجتماعی
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در بخش پایانی این آیین گفت: سال ۹۲ پس از اینکه نمایندگان خبرگان رهبری در دیدار با مقام معظم رهبری اعلام کردند که نگران فرهنگ هستند و آیت‌الله خامنه‌ای هم این نگرانی را تائید کردند و فرمودند من هم نگران فرهنگ هستم. به همراه دوستانم به دنبال این دغدغه جدی رفتیم و در این راستا، کتاب «دغدغه‌های فرهنگی» را که بیانات حضرت آقا را دربارۀ فرهنگ ترسیم کرده بود، مطالعه کردیم. تازه آن‌جا بود که مفهوم فرهنگ و دغدغه‌های مقام معظم رهبری را درک کردیم.
عبدالرحیم افروغ ادامه داد: همین دغدغه باعث شد که ما پیرامون آن حلقه‌های مطالعاتی خود را شکل بدهیم که بعدها با مشاوره آیت‌الله صفایی بوشهر، نمایندۀ ولی‌فقیه در استان، این حلقه‌ها را در موضوعات مختلف بسط دادیم و در بسیاری از حوزه‌ها توانستیم اثرگذار باشیم.
وی افزود: در این حلقه‌ها خود را در کسوت یک کتابدار می‌دیدم؛ چون از دید من، کتابدار تنها به کسی اطلاق نمی‌شود که کارهای فیزیکی امانت کتاب را انجام می‌دهد و مخاطب را در انتخاب کتاب راهنمایی می‌کند، بلکه کسی است که به همراه مراجعه‌کننده به درون کتاب و متن آن سفر می‌کند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر یادآور شد: خوشبختانه حلقه‌های مطالعاتی ما توسعه پیدا کرد و تعداد آن‌ها به ۳۲ حلقه رسید که الان نزدیک به ۱۰ سال است فعالیت می‌کنند و بیش از ۵۰۰ عضو دارند.
افروغ تأکید کرد: جامعۀ امروزی به توسعۀ کتابخوانی و حلقه‌های مطالعاتی نیاز دارد. به جرئت می‌گویم که بیش از ۵۰ درصد آسیب‌هایی که امروز در جامعه وجود دارد، می‌توان با کمک حلقه‌های مطالعاتی برطرف کرد. چون جوانان ما آگاه‌تر شده و بر اساس کتاب نسبت به مسائل پیرامونی خود شناخت پیدا می‌کنند.
در بخش پایانی آیین تجلیل از کتابداران و خادمان عرصۀ کتاب و کتابخوانی استان بوشهر برترین‌های سی و یکمین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از سوی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان به این شرح اعلام شدند:
کتابخوانان برتر استان:
۱) سایمان بهروزی: کتابخوان برتر خردسال از کتابخانه عمومی شهدای گمنام عالیشهر
۲) فاطمه سلیمانی: کتابخوان برتر خردسال از کتابخانه عمومی حقایق‌نگار خورموج
۳) عابده ربیعی‌نژادیان: کتابخوان برتر نوجوان از کتابخانه عمومی آیت‌الله جمی روستای عالی‌حسینی تنگستان
۴) زهرا حیدری: کتابخوان برتر جوان از کتابخانه عمومی امام جعفر صادق (ع) دیلم
قاضی برتر در صدور احکام جایگزین:
علی کره‌بندی، رئیس شعبه ۱۰۱ دادگاه کیفری شهرستان دیلم
خبرنگار برتر حوزه کتاب:
الهام بهروزی، خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در بوشهر
کتابخانه برتر استان:
کتابخانه عمومی حجت‌الاسلام جمی شهرستان جم (با تلاش فائزه دانشور، مهرناز مرشدی و فرخنده تابان)
مسئول کتابخانه برتر استان:
۱) هاجر بشیریان، مسئول کتابخانه عمومی شهید طالب ابراهیمی بردستان شهرستان دیر
۲) محبوبه مبارکی، مسئول کتابخانه عمومی شهید بهشتی برازجان
۳) فرنگیس غلامی، مسئوا کتابخانه عمومی حاج سیدعلی قمی شهر شنبه شهرستان دشتی
مسئول کتابخانه برتر روستایی استان:
فرزانه خلیلی، مسئول کتابخانه عمومی شهید محمد غلامی بوالخیر شهرستان تنگستان
کتابدار شایسته تقدیر استانی:
خیرالنساء گرگین، کتابدار کتابخانه عمومی شهید گنجی برازجان
نیروی پشتیبان برتر استان:
مرتضی گله‌گیری، کتابخانه عمومی شهرستان دیلم
نظر شما