علي عباسنژاد که سال گذشته نخستین مجموعه شعرش با عنوان «پرنده بودن» را در قالب نوخسروانی و سهگاهی روانه بازار کرد، معتقد است امروز اکثر شاعران نگاهی متکی به فرم دارند؛ شعر را اتفاقی در زبان میبینند و تمام همت خود را برای نوآوری در فرم و ساختار بیرونی شعر به کار میگمارند و این امر باعث دور شدن مخاطب از شعر میشود.
وی در توضیح سبک خسروانی گفت: خوسروانی قالبی از شعر است که 3 مصرع دارد که وزن آنها هجایی، و در هر مصرع تساوی هجاها مهم است.
عباس نژاد درباره علت استفاده کردن از این قالب شعری اظهار داشت: در زمان حال که افراد زمان کمتری برای خواندن شعر بلند صرف میکنند احساس میکردم این فضای شعری جدید با داشتن قالب کوتاه و رعایت وزن میتواند برای گفتن حرفهای من به عنوان شاعر سبک کلاسیک مناسب باشد.
وی یادآور شد: نگاه من به نوخسروانی نگاه جدیدی بود چراکه از نظر وزن برای آن محدودیتی در نظر نگرفتم و از آزادی عمل ویژهای در اشعارم استفاده کردم؛ فضای این شعرها به طور مطلق تصویری نیست بلکه ترکیبی از تصویر، ذهن و گفتار است.
این شاعر درباره این فضا توضیح داد: در سبک چارپاره، گفتار نقش موثری را در شعر بر عهده دارد؛ اما در این سبک سعی کردهام از ترکیب تکنینکهای شعری استفاده کنم و با توجه به اینکه فرصت زیادی برای استفاده از فعل نداریم در نتیجه روی زمان تاکید زیادی نیست. پس با حذف زمان قابلیت جمله برای عبارتهای بدون فعل و در نتیجه طولانیتر بیشتر میشود. میتوانیم کلمات را به شعر سپید نزدیکتر کنیم و با تلفیق ویژگیهای تصویری، ذهنی و گفتاری، امکان درگیری مخاطب با شعر در لحظه بیشتر، و شعر جذابتر میشود.
وی تاکید کرد: تمام این ویژگیها یک تصویر معلق در کمترین زمان را در ذهن مخاطب القا میکند.
عباس نژاد در ادامه به توضیح قالب سهگاهی پرداخت و گفت: سهگاهی نگاه به یک لحظه شاعرانه از ۳ زاویه است و بر اساس گسترش نوخسروانی شکل میگیرد؛ با این تفاوت که نوخسروانی نگاه شاعرانه را ازیک نقطه روایت میکند اما سه گاهی از ۳ زاویه مختلف روایت شاعر را بازگو میکند.
وی افزود: این نوع نگاه از ۳ زاویه در سهگاهی باعث میشود تا بتوانیم از ترکیب سه نوخسروانی که سهگاهی را به یکدیگر ارتباط دادهاند (اما از نظر ارتباط درونی حول لحظه شاعرانه شاعر به هم پیوستهاند) شعری نزدیک به قالب شعر پریشان(تعبیر بهاءالدین خرمشاهی از شعر حافظ) داشته باشیم.
این شاعر تاکید کرد: در سه گاهی تعلیق و معلق نگه داشتن ذهن مخاطب، با ترکیب ۳ نوخسروانی (که کلماتشان میتوانند ارتباط داشته باشند و یا نداشته باشند) با در نظر گرفتن آنها حول یک لحظه ایجاد میشود. لحظه، نقطه اتکای معنوی شعر است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا این قالب شعری توانسته است مخاطب را به خود جلب کند اظهار داشت: مسئله نگرانکننده که همواره در مجامع شعری مطرح میشود، مخاطب است. شاعر باید توجه داشته باشد که شعر را برای اقلیت مردم نمیسراید. تنها شاعرانهترین شعر فارسی یعنی غزلیات حافظ از لحاظ تکنیک و معنا با مردم عادی ارتباط بسیار خوبی برقرار کرد.
عباس نژاد توضیح داد: در این مجموعه نگاه من به شعر، اتفاقی در اندیشه و معنا بوده و سعی کردم نوآوریهای فرمی را با احتیاط انجام دهم. در روزگاری که مخاطبان، شعر احمدرضا احمدی، شاملو، براهنی و شاعران دیگر را خواندهاند و با ساختار شکنیهای شعری آشنا شدهاند احساس میکنم به عنوان شاعر کلاسیککار بسیار خوشبخت بودهام که نگاه متفاوت من در شعر کلاسیک با استقبال از سوی مخاطب روبرو شد.
وی با اشاره به گذشت ۸ ماه از انتشار مجموعه شعر «پرنده بودن» ادامه داد: ۸۰ درصد تیراژ کتاب در این زمان به فروش رسیده و این امر استقبال خوب مخاطب از شعر کلاسیک آنهم در روزگاری که این سبک شعر در مرتبه اول نیست را نشان میدهد؛ چون نگاه مخاطبی که امروز شعر میخواند بیشتر به شعر نیمایی و سپید است.
این شاعر در توضیح بیشتر این امر گفت: عکسالعمل مخاطب زمانی که کتاب را ورق میزند جدا از زیبایی ظاهری کتاب، گرفتار شعر شدن است؛ یعنی مخاطب قالب و نگاه نو را به خوبی پذیرفته است.
وی در پایان افزود: «پرنده بودن» شامل ۲۵ نوخسروانی و چند سه گاهی است و از آنجایی که در شعر به مضمون مجزا اعتقادی ندارم، سعی کردم مضامین مختلف مانند عشق و جامعه در هم تنیده باشند و باورهای زندگی به چالش کشیده شود.
نظر شما