ناگفته‌های سرشار درباره «چهارده سال شیدایی»‌/ جزئیات انجمن قلم ایران در یک کتاب پژوهشی تشریح شد

محمدرضا سرشار، نویسنده، منتقد و روزنامه‌نگار به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: کتاب «چهارده سال شیدایی» من دو روز پیش از سوی انتشارات انجمن قلم ایران راهی بازار کتاب شد. این کتاب حاصل یک سال و اندی تحقیق و تکاپوی من در زمینه جمع‌آوری اسناد و مدارک انجمن قلم ایران است که اکثر اطلاعات آن در آرشیو شخصی‌ام که از هر آرشیو دیگری در این زمینه غنی‌تر بود، وجود داشت.
 
وی افزود: «چهارده سال شیدایی» تاریخچه انجمن قلم ایران را از ابتدای شکل‌گیری تا پایان سال 93 دربرمی‌گیرد. این کتاب به سفارش انجمن قلم ایران تدوین و تألیف شده است. احساس می‌شد که با گذشت 14 سال از تأسیس این تشکل نیاز هست که برخی اسناد این نهاد در کتابی به ثبت برسد تا از دستبرد فراموشی و گذر زمان مصون بماند. ممکن بود قسمت‌هایی از این تاریخچه از میان برود و به همین دلیل تألیف چنین کتابی ضروری به نظر می‌رسید.
 
این داستان‌نویس پیشکسوت ادامه داد: در برخی موارد ناچار شدم کاوش‌های زیادی کنم تا اطلاعاتی را در این زمینه به دست آورم. البته در یک مورد به نتیجه کافی نرسیدم و آن هم در مورد کارنامه هیأت مدیره انجمن طی دو سال بود. هیچ نسخه و متنی درباره فعالیت‌های هیأت مدیره در طول دو سال خاص نتوانستم اطلاعاتی کسب کنم.
 
سرشار توضیح داد: خوشبختانه همان‌طور که گفتم، در دیگر موارد توانستم از آرشیو شخصی‌ام که از هر آرشیو دیگری در این زمینه غنی‌تر بود استفاده کنم. کتاب «چهارده سال شیدایی» در قطع وزیری و در 1165 صفحه منتشرشده و مسائل مختلف را به ترتیب مطرح می‌کند. نخستین نکته‌ای که در این کتاب به آن پرداخته‌ام، اندیشه شکل‌گیری و ایجاد انجمن قلم ایران است. این‌که پیش از شکل‌گیری این انجمن به شکل رسمی چه تلاش‌هایی برای ایجاد نهاد مشابهی انجام شد تا نتیجه آن به تشکیل انجمن قلم بیانجامد.

 
این روزنامه‌نگار گفت: نحوه شروع کار انجمن را به‌طور خاص در این کتاب آورده‌ام و این‌که چه کسانی نخستین بار فکر تشکیل این نهاد به فکرشان خطور کرد. همه این‌ها را با ذکر جزئیات آورده‌ام و چگونگی شکل‌گیری هیأت مؤسس 20 نفره را نیز نوشته‌ام. در فصلی دیگر به این موضوع پرداخته‌ام که این افراد امروز چه می‌کنند و همه جنبه‌های بازتاب این تشکل در کتاب نگاشته شده. این‌که در خارج و داخل چه واکنش‌هایی نسبت به تشکیل انجمن قلم در ایران وجود داشت و انجمن جهانی PEN چه موضعی دراین‌باره گرفت. همه این‌ها با ذکر اسناد و مدارک در کتاب آمده است و اخبار مطبوعات مختلف به آن‌ها ضمیمه‌شده است.
 
این منتقد افزود: کار دیگری که در این کتاب انجام‌شده این است که تمام مجامع عمومی که انجمن طی این سال‌ها برگزار کرده را تشریح کرده‌ام. کارنامه هیأت مدیره انجمن هم که بخشی از اطلاعات آن‌ها در سایت انجمن بود در کتاب به چاپ رسیده است.
 
سرشار اضافه کرد: انجمن قلم سلسه جلسه‌هایی برگزار می‌کرد که زمان مشخصی نداشت و گاهانه بود. این جلسات که به جلسات هیأت مؤسس موسوم است سیاست‌های راهبردی انجمن قلم را تبیین می‌کرد و مهم‌تر از همه درخواست عضویت‌ها بررسی می‌شد. این‌که کدام اعضا حائز شرایط عضوت هستند. آن‌هایی که تقاضای بررسی داده‌اند نامشان در کتاب آمده و برای حفظ آبرو و برخی ملاحظات از نام بردن اشخاصی که شرایط عضویت را نداشتند پرهیز کردم.
 
این داستان‌نویس و روزنامه‌نگار پیشکسوت افزود: غیر از این، تصمیمات جلسات هیأت مؤسس بخش دیگری از این کتاب را شامل می‌شود. گزارش فعالیت‌های مهم انجمن و به‌طور مثال به تصویب رساندن اعطای مدرک معادل به شاعران و نویسندگانی که فاقد مدرک هستند و چگونگی تصویب این موضوع در مهرماه سال 1385 و اجرایی شدنش در کتاب آمده. امروز ده‌ها نفر از این مدارک معادل استفاده می‌کنند و من در کتابم به چگونگی تصویب آن پرداخته‌ام. همچنین تصویب روزی به نام روز قلم و تاثیرگذاری آن در جامعه تشریح شده است.
 
سرشار توضیح داد: بخش دیگر کتاب «چهارده سال شیدایی» به جایزه قلم زرین می‌پردازد که امسال سیزدهمین دوره آن برگزار شد. درواقع این جایزه که معتبرترین و باثبات‌ترین جایزه ادبی خصوصی کشور است، در کتابم به تفصیل آمده و به چگونگی شکل‌گیری‌اش پرداخته‌ام. اسامی برگزیدگان دوره‌های مختلف نیز در کتاب ذکر شده‌است.
 
وی ادامه داد: رزومه اعضای انجمن به همراه زندگی‌نامه‌شان در این کتاب قطور آمده است و بخش دیگر کتاب به درگذشتگان اعضای انجمن می‌پردازد که متأسفانه تعداد آن‌ها زیاد است. تقریباً همه این نویسندگان و شاعران افراد شاخصی بودند و مرگشان بازتاب مطبوعاتی وسیعی داشت. اشخاصی مانند مشفق کاشانی، نصرالله مردانی، خلیل عمرانی و طاهره صفارزاده. بخش دیگر کتابم نیز به نشریات انجمن قلم می‌پردازد. انجمن قلم به جز از نشریه داخلی خود دو مجله دیگر با نام‌های «اصحاب قلم» و «اقلیم نقد» داشت که هرکدام به ترتیب 11 و 19 شماره منتشر شدند. محتوای این نشریات به شکل فهرست‌وار نگاشته شده است.
 
سرشار در پایان گفت: نوشتن این کتاب بیش از یک سال وقت مرا گرفت. پس از آن نیز وقتی را برای بازخوانی متن حروف‌نگاری شده صرف کردم تا این که این اثر دو روز قبل وارد بازار کتاب شد. «چهارده سال شیدایی» کتابی است مرجع که بیشتر به درد کتابخانه‌های عمومی و کارهای پژوهشی می‌خورد. کسانی که علاقه‌مند به عضویت در انجمن قلم ایران هستند نیز می‌توانند با تهیه و مطالعه این کتاب فهرست جامعی از فعالیت‌ها، سیاست‌ها و بازتاب جزئیات فعالیت‌های این انجمن به‌دست آورند.
 
محمدرضا سرشار یکی از نویسندگان صاحب نام حوزه ادبیات‌داستانی است. آثار وی تاکنون، دست کم 36 جایزه را در سطح کشور به خود اختصاص داده و برخی از آنها، در داخل و خارج کشور، به زبان‌های انگلیسی، عربی، اسپانیولی، ترکمنی، ترکی استانبولی و اردو، ترجمه شده‌ است. نشریه بین‌المللی "who is who"، در سال 1373 نام وی را به عنوان یکی از مشاهیر فرهنگ ایران به ثبت رساند. افزون بر این آثار، از سرشار صدها مقاله، نقد و مصاحبه‌های تخصصی، در مطبوعات مختلف کشور به چاپ رسیده است. ضمن اینکه سه فیلم سینمایی از آثار وی ساخته شده و پنج کتاب درباره زندگی و شخصیت فرهنگی سرشار، تألیف و منتشرشده است.