کتابخانه‌ای کارآفرین در دل یک روستای تاریخی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در کرمانشاه، در روزگارانی نه چندان دور که هنوز میزبان مهمان ناخوانده‌ی کرونا نشده بودیم، کتابخانه شهید باهنر روستای تاریخی «کندوله» با اجرای برنامه‌های فرهنگی و هفتگی پذیرای جمعیت قابل ملاحظه‌ای از مادران، کودکان و دوستداران کتاب بود؛ روستایی در منطقه دینور استان کرمانشاه، با پیشینه تمدن کهن با بافتی طبیعی و بکر و درختانی که آوازه‌ی شاخه‌های مثمرثمر و سر به فلک کشیده‌ی آن، فراتر از مرزها هم رفته است.

این کتابخانه در سال ۱۳۸۰ در زمینی به مساحت ۱۰۰ مترمربع احداث شد و از طرف بخشداری برای چهار سال متوالی پایگاه فرهنگی و اجتماعی منطقه دینور و کتابخانه کارآفرین منطقه معرفی شد.

مردمان روستای گردشگری کندوله که بیشتر باغدار هستند، گاه به‌دلیل دوری و صعب‌العبور بودن راه و دخالت واسطه‌ها نمی‌توانند از کاشته خود به‌خوبی بهره برند از همین‌رو با تدبیر یک بانوی نمونه کتابدار از اهالی کندوله، توانسته‌اند از تنهاترین کتابخانه روستای خود به‌عنوان پایگاه اقتصادی فرهنگی استفاده کنند و بازار مناسبی برای محصولات باغی پیدا کنند.

400 نفر از جمعیت 637 نفری روستا عضو کتابخانه‌اند
کتابخانه شهید باهنر در سال 97 توانست نام تنها کتابخانه کارآفرین کشور را به خود اختصاص دهد و این فعالیت‌ها موجب شد کتابخانه از طرف بخشداری برای چهار سال متوالی پایگاه فرهنگی و اجتماعی منطقه دینور و کتابخانه کارآفرین منطقه معرفی شود.

روستای کندوله 637 نفر جمعیت دارد که بیش از 400 نفر از آنان عضو کتابخانه عمومی هستند. این کتابخانه عمومی با بیش از 5000 نسخه کتاب، در روستا در حال فعالیت است که اکنون با توجه به شیوع  ویروس کرونا، فعالیت آن به گونه‌ای دیگر و بیشتر به‌صورت مجازی همچنان ادامه دارد.

وقتی پای سخنان برخی از اهالی کتابخوان این روستا نشستیم، به علاقه آنان به کتاب و کتابخوانی و همچنین پاره‌ای از کمبودها که کوچک بودن فضای کتابخانه نمونه‌ای از آن است، پی بردیم؛ کتابخانه‌ای که اگر بزرگ‌تر شود، کتاب‌های بیشتری عرضه می‌کند، پایگاه بزرگ‌تری برای استمداد از کتاب در راستای گسترش فعالیت‌های اقتصادی می‌شود و دیگر به‌هنگام برگزاری برنامه‌های فرهنگی و هنری، کودک و یا مادری به‌دلیل کمبود فضا از حضور فیزیکی محروم نمی‌مانند.
 
کتابخانه کندوله از کودکان تنگدست غافل نبوده است
«پریا» بانوی کندوله‌ای و دوستدار کتاب و کتابخوانی است که سال‌هاست علاوه بر شرکت در برنامه‌های فرهنگی این کتابخانه، از دوره‌های آموزشی این پایگاه برای رونق اقتصادی خانواده خود بهره می‌برد. او به خبرنگار ایبنا گفت: در شرایط کرونایی ارتباط روستاییان با کتاب و کتابخوانی از بین نرفته است. آنها که به فضای مجازی دسترسی دارند همچنان این انس و دوستی خود را با کتاب، از طریق برنامه‌های متعدد کتابخانه حفظ کرده‌اند و آنهایی هم که به‌دلیل تنگناهای اقتصادی از این فضا محروم مانده‌اند، می‌توانند کتاب به امانت برند.

وی با بیان اینکه مردمان این روستا میراث‌دار شاعر بزرگ «الماس خان کندوله‌ای» (خالق شاهنامه کردی) هستند، گفت: تنها کتابخانه روستایمان نه‌تنها در ترویج کتاب و کتابخوانی موفق عمل کرده، بلکه با برگزاری دوره‌های کارآفرینی و کسب و کار خانگی به سفره خانه‌هایمان برکت داده است.

 

کندوله، پایگاه کودکان شاهنامه‌خوان
«امیرعلی» پسرک نوجوان کندوله‌ای هم در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا به ‍‌کوچکی فضای کتابخانه اشاره کرد و ادامه داد: بارها اتفاق افتاده که به دلیل کوچکی فضا و به‌هنگام برگزاری برنامه‌های فرهنگی و هنری از بین 15 متقاضی تنها 12 نفر بتوانند در مراسم حاضر شوند.

وی افزود: به‌رسم قدمت پیشینه کودکان شاهنامه‌خوان بسیاری در این روستا وجود دارد که افتخارات متعددی در جشنواره‌های ملی و استانی را از آن خود کرده‌اند و خواهان امکانات بیشتر هستند.

امیرعلی ادامه داد: با وجود کوچک بودنِ تنها کتابخانه شهرمان، بخش کودک کتابخانه شهید باهنر امکاناتی نظیر میز، صندلی و قفسه‌های مخصوص کودکان دارد و فضایی برای نصب نقاشی‌های کودکان و نوجوانان روستا در نظر گرفته شده است که به‌علت دسترسی نداشتن بسیاری از اهالی به گوشی همراه از علاقه‌مندان خواسته شده تا نقاشی‌های خود را بر روی دیوار محوطه کتابخانه نصب کنند و در مسابقه نقاشی «ما کرونا را شکست می‌دهیم» شرکت کنند.

 

آرزوی بزرگ جهانی شدن کتابخانه کندوله
به سراغ «الهام امیری» می‌رویم؛ کتابدار نمونه سال 99 کشور و مسئول کتابخانه شهید باهنر کندوله که در زمینه فعالیت‌های اثرگذار در ترویج کتابخوانی نقش مهمی برعهده دارد. او آرزوهای بزرگی در سر دارد و اکنون که به رویای ملی کردن کتابخانه روستای خود دست یافته، رویایی دیگری را که جهانی‌شدن آوازه این کتابخانه است، دنبال می‌کند. 

امیری از سال 87 در این کتابخانه مشغول به کتابداری شده است. او زاده همین روستا است و به‌دلیل آشنایی با پیشینیه قوی فرهنگی کندوله می‌خواهد استعدادها و توانمندی‌های پنهان این دیار را به‌خوبی معرفی کند.

او در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا عنوان کرد: رسالت ما در شرایط کرونایی نیز تعطیل نشده و بنا به فرمایش مقام معظم رهبری معتقد هستم که کتابخوانی باید از کودکی در فرد نهادینه شود.

وی یادآور شد: کتابخانه شهید باهنر کندوله با آگاهی دادن و معرفی کتاب‌هایی در حوزه راه‌اندازی کسب‌وکار، توانسته است در بهبود معیشت و اقتصاد اهالی روستا نقش‌آفرین شود.

این کتابدار کندوله‌ای که در سال 99 به‌دلیل ترویج کتابخوانی در فضای مجازی به‌عنوان کتاندار نمونه کشوری انتخاب شد، در مورد پاره‌ای از فعالیت‌های این کتابخانه، گفت: با برگزاری برنامه‌های متعدد و با حضور مسئولان فرهنگی، استعدادها را معرفی کردیم و خواهان حمایت از همه ارگان‌های مربوطه شدیم.

 

این بانوی کتابدار افزود: از سوی دیگر گروهی با عنوان «مادران کتابخوان، مادران قصه‌گو» را تشکیل دادیم تا فرزندان از کودکی با کتاب و قصه آشنا شوند. جذابیت این دوره‌ها برای مادران آنقدر بود که حتی فرزندان خود را از سنین دو تا هفت سالگی به این کلاس‌ها می‌آورد که آنان را به بحش کودک کتابخانه سوق دادیم.

امیری با بیان اینکه باغداری شغل اصلی مردمان روستای کندوله است، افزود: وجود برخی از مشکلات همچون مسافت زیاد تا بازار فروش، بن بست بودن روستا، عدم دسترسی به مشتری و غیره موجب می‌شد تا سهم بیشتر نتیجه کار باغداران به واسطه‌ها برسد؛ از همین رو با انتخاب این کتابخانه به‌عنوان پایگاه گروهی با همکاری همین بانوان کتابخوان را تشکیل دادم تا به کسب‌وکار رونق دهم.

وی یادآور شد: در این دوره‌ها کم و کیف فروش و بازاریابی در فضای مجازی انجام شد و با دعوت از کارآفرینان برتر کشور، راهکارها معرفی شد که از این طریق توانستیم میزان فروش محصولات باغی روستا را بالا ببریم و دست واسطه‌ها را کوتاه کنیم.

امیری به همکاری با جهاد کشاورزی شهرستان و منطقه برای آشنایی باغداران با علم روز باغداری و دعوت از آنها به کتابخانه اشاره کرد و ادامه داد: در این زمینه کتاب‌ها و بروشورهایی نیز در اختیار باغداران قرار دادیم و بانوان بیکار در خانه را دعوت کردیم و آنان را با نحوه بسته‌بندی محصولات، بالابردن کیفیت و بازاریابی آَشنا کردیم و دو نفر از دانشجویان شرکت‌کننده در کلاس‌ها نیز مشغول به کار شدند.

این بانوی کتابدار ادامه داد: اکنون که نمی‌توان به دلیل شیوع کرونا بازاری داشت؛ محصولات به صورت مجازی به فروش می‌رسد.

مسئول کتابخانه شهید باهنر کندوله اضافه کرد: کودکان کتابخوان فعالی در این روستا وجود دارد، این کودکان و استعداد آنان را به روش‌های گوناگون معرفی کردیم، از سوی دیگر این کتابخانه از لحاظ تعداد شرکت کنندگان بیشترین آمار شهرستان صحنه در جشنواره رضوی را به خود اختصاص داد.

وی با بیان اینکه تنها با مشکل فضا مواجه هستیم، ادامه داد: فضا با توجه به این همه توان و پتانسیل بسیار اندک است و از همین رو رایزنی‌هایی انجام شده که خواهان توسعه سریعتر هستیم و تمایل داریم منابع به روزتر شود تا استقبال بیشتر شود.