به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، سال 1390 براي تصويرگران ايراني، سالي موفقيت‌آميز بود. هنرمندان تصويرگر كشورمان جايزه‌هايي مانند «سيب طلايي» و «قلم زرين بلگراد» را با خود به ايران آوردند و به مراحل پاياني نمايشگاه‌هايي همچون «رنگ‌هاي مقدس»، «سي.جي» و «تتريو» راه يافتند.
در ادامه اين گزارش، برخي از موفقيت‌هاي تصويرگران در سال 1390 را مرور كرده‌ايم.

بهار 

سه هنرمند ايراني در بولونياي 2011
خبرهاي خوش در حوزه تصويرگري ايران با بولونياي 2011 آغاز شد. نمايشگاه و جشنواره كتاب بولونيا يكي از مهم‌ترين رويدادهاي دنياي ادبيات و تصويرگري كتاب كودك و نوجوان محسوب مي‌شود كه هر ساله در شمال ايتاليا برگزار مي‌شود.

در چهل و هشتمين دوره اين نمايشگاه كه از 8 تا 11 فروردين 1390برگزار شد، شرايط حضور حدود 5 هزار ناشر فراهم شده بود. علاوه بر اجتماع بزرگ ناشران و فعالان ادبي كودك و نوجوان، جشنواره تصويرگري كتاب بولونيا نيز در حاشيه اين نمايشگاه برپا شد و طي آن تصويرگراني از سراسر جهان به كاتالوگ آن راه يافتند.

از ايران نيز راشين خيريه، نوشين صفاخو و مرجان فرماني هنرمنداني بودند كه آثارشان در اين بخش از جشنواره پذيرفته شد.

تصويرگران ايراني در آلمان
در ارديبهشت سال گذشته خبر برگزاري نخستين نمايشگاه تصويرگري ايران در آلمان منتشر شد.
در اين نمايشگاه كه در گالري نيوروتيتان شهر برلين و در خرداد ماه برگزار شد، 54 تصوير از تصاوير كتاب‌هاي 15 تصويرگر ايراني به نمايش درآمد.
تصويرگران منتخب و كتاب‌هايي كه تصاوير آن‌ها در اين نمايشگاه به ‌نمايش درآمد، از سوي‌ كارشناسان و صاحب‌نظران گالري پس از حدود يك سال مطالعه و بررسي انتخاب شده‌ بودند.

فرشيد شفيعي، شراره خسرواني، سحر بردايي، مرتضي زاهدي، عطيه بزرگ‌سهرابي، نازلي تحويلي، امير شعباني‌پور، علي بوذري، عليرضا گلدوزيان، فرشته نجفي، نگين احتسابيان، ندا عظيمي، صبا معصوميان و شادوران علي نامور تصويرگراني بودند كه آثارشان در اين گالري به نمايش درآمد.
بخشي از اين نمايشگاه نيز به ‌نمايش امتيازهاي جهاني كسب‌شده توسط انتشارات شباويز اختصاص داشت كه يكي از ناشران موفق و شناخته شده در حوزه انتشار كتاب‌هاي كودكان و نوجوانان است.

تابــســتــان

تصاوير هنرمندان ايراني از «خاتون چاق»
در شهريور ماه سال گذشته، نام تصويرگران راه يافته به كاتالوگ شانزدهمين نمايشگاه تصويرگري «تتريو» اعلام شد.
اين رقابت بين‌المللي با چاپ آثار نخستين نمايشگاه دو سالانه تصويرگري كودكان توسط انجمن فرهنگي تتريو و از سال 1988 برگزار مي‌شود.
در شانزدهمين دوره اين نمايشگاه، تصويرگران در مسابقه‌اي با موضوع «خاتون چاق» با يكديگر رقابت كردند كه از ميان آن‌ها آثار 24 تصويرگر برگزيده و انتخاب شد كه در ميان آن‌ها نام تصويرگران ايراني هم به چشم مي‌خورد.
«گلنار ثروتيان»، «نسيم آزادي» و «پگاه كاظمي» سه تصويرگر ايراني بودند كه آثارشان همراه با آثار هنرمندان ديگري از فرانسه، ايتاليا، مكزيك و آمريكا در شانزدهمين نمايشگاه تصويرگري تتريو به نمايش درآمد.
پگاه كاظمي در اين دوره از نمايشگاه موفق شد لوح تقدير اين نمايشگاه را نيز دريافت كند.

سيب طلايي براتيسلاوا در دستان راشين خيريه
دوسالانه براتيسلاوا يكي از مهم‌ترين رويدادهاي بين‌المللي در حوزه تصويرگري كتاب كودك و نوجوان است.
اين دوسالانه با پشتیبانی یونسکو، همکاری شعبه‌های ملی دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (ibby) و موسسه فرهنگي بيبيانا در کشور اسلواکی برگزار می‌شود.

بيست و سومين دوره اين دوسالانه در نيمه شهريور 1390 برگزار شد و جايزه «سيب طلايي» آن به «راشين خيريه» تصويرگر جوان ايراني رسيد.
خيريه متولد 1358 در خرمشهر و داراي مدرك كارشناسي ارشد گرافيك است. اين عضو انجمن تصويرگران تاكنون بيش از 30 عنوان كتاب در حوزه كودك و نوجوان تصويرگري كرده و موفقيت‌هاي زيادي را هم براي آن‌ها به دست آورده است.
وي برنده مدال تشویقی کنکور نومای ژاپن در سال‌هاي 1382 و 1387، برگزیده نمایشگاه تصویرسازی کتاب سی.جی کره، 1388و 1387، برنده جایزه افق‌های تازه از نمایشگاه بین‌المللی کتاب ایتالیا، بولونیا 1388، برنده لوح تقدیر از مسابقه تصویرسازی زاگرب1387 و برنده سیمرغ بلورین بهترین انیمیشن از بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در سال 1388 است.
«موج‌هاي دريا يك بطري را به ساحل آوردند»، «ماجراهای پروفسور اسکولسکی و ژنرال اسکولسکی»، «كلوچه خانم»، «سربالایی و سرپایینی» و «غول و دوچرخه» از جمله كتاب‌هايي است كه با تصاويري از خيريه منتشر شده است.

پايــــــيــــز 

بهار تصويرگران ايراني
پاييز 1390، بهار تصويرگران ايراني بود. در اين فصل قلم زرين بلگراد به «سيما شاهمرادي» رسيد، 13 تصويرگر در مسابقه‌ بين‌المللي «رنگ‌هاي مقدس» برگزيده شدند و نام 6 هنرمند ديگر در كاتالوگ چهارمين نمايشگاه تصويرگري سي‌جي كره جنوبي ثبت شد.

در روزهاي نخست پاييز سال 1390، بيست و نهمين دوره جشنواره و نمايشگاه تصويرگري سرمده 2011 برگزار شد. اين نمايشگاه كه يكي از رويدادهاي معتبر جهاني در حوزه تصويرگري كتاب كودك است كه از بيست و نه سال پيش تا كنون در اين شهر ايتاليايي برگزار مي‌شود.
در اين دوره از نمايشگاه، 300 هنرمند به رقابت پرداختند كه در نهايت 36 تصويرگر از كشورهاي ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، آلمان، ایران، هند، کره جنوبی، کلمبیا، کرواسی، جمهوری چک، اسلونیا، بلژیک، پرتقال، برزیل، کانادا و آرژانتین به نمایشگاه راه پیدا کردند.
فرشته نجفي، تصويرگر ايراني ساكن ايتاليا، تنها نماينده ايران بود كه آثارش به نمايشگاه سرمده 2011 راه يافت. نجفي متولد 1353 و كارشناس ارشد تصويرگري است. وي مدیریت هنری کتاب‌ها و مجلات زیادی از جمله نشريات رشد را از سال 1380 تا 1387 و کتاب‌های علوم و هنر افغانستان در دوره راهنمایی و دبیرستان را به عهده داشته است.

تصويرگر «مهمان ماه»، بیش از 30 کتاب را برای کودکان در ایران و خارج از ایران تصویرسازی و براي آن‌ها موفقيت‌هاي زيادي را در جشنواره‌هاي «بولونيا»، «نوما» و «رشد» كسب كرده است.
«مترسك، موش و پرنده»، «آواز در مزرعه»، «با صداي زنبور»، «همسايه‌ها»، «بازي ماه و ستاره» و «شاهزاده خانم» از جمله كتاب‌هايي است كه وي براي كودكان تصويرگري كرده است.

رنگ‌هاي مقدس ايرانيان در ايتاليا
ششمين نمايشگاه بين‌المللي تصويرگري «رنگ‌هاي مقدس» در آبان‌ماه سال 1390 برگزار شد.
برگزاركنندگان اين نمايشگاه به جنبه‌ ديني، آييني و اسطوره‌اي موضوعات گوناگون توجه دارند. آن‌ها ‌كه در سال‌هاي گذشته موضوعاتي مانند آتش، آب، زمين و خاك از ديدگان اديان و آيين‌هاي گوناگون را انتخاب كرده بودند، «هوا از ديدگان اديان» را به عنوان موضوع دوره ششم اين مسابقه اعلام كردند. ديدگاه اسلام و آيين‌هاي ايراني درباره چنين موضوعاتي همواره مورد استقبال گروه برگزاركننده رنگ‌هاي مقدس بوده است.
در اين دوره از مسابقه 83 تصويرگر از 21 كشور جهان در ميان انتخاب‌شدگان جاي گرفتند. ايتاليا با 31 تصويرگر و ايران با 13 تصويرگر رتبه‌هاي اول و دوم را از آن خود كردند. آلمان،‌آرژانتين، ژاپن و اسپانيا در رده‌هاي بعدي اين مسابقه جاي گرفتند.
برگزيدگان ايراني اين رقابت بين‌المللي عبارت بودند از: شراره خسرواني، مرتضي زاهدي، معصومه صحبتي، كريم نصر، رضا مكتبي، آزاده مدني، مرجان وفايينا و افرا نوبهار.
همچنين سحر خراساني، شبنم جورابچي، هما نوزاد، روشنك احدي و الهام اسدي براي تصويرگري‌هاي آزاد خود به ‌كاتالوگ ششمين دوره نمايشگاه بين‌المللي تصويرگري رنگ‌هاي مقدس راه يافتند.

قلم زرين بلگراد به تصويرگر ترنج طلايي رسيد
رقابت تصويرگري دوسالانه بلگراد با نزديك به صد سال قدمت، قديمي‌ترين مسابقه و نمايشگاه تصويرگري دنيا محسوب مي‌شود كه در پاييز گذشته چهل و ششمين دوره آن برگزار شد.
در مرحله نخست داوري (مهره ماه 1390) همه 15 هنرمند ايراني شركت‌كننده، به كاتالوگ اين دوره از دو سالانه بلگراد راه يافتند كه برگزاركنندگان اين رقابت بين‌المللي را به تحسين واداشت.
در آبان ماه گذشته چهل‌ و ششمين دوسالانه بلگراد برگزيدگان خود را شناخت و سيما شاهمرادي براي تصويرگري كتاب «افسانه ترنج طلايي» برنده قلم زرين بين‌المللي اين رقابت شد. گرچه همه جوايز اين مسابقه «قلم زرين» هستند اما عناويني كه به مقام‌ها داده مي‌شود متفاوت است. نفر اول جايزه بزرگ يا «گرند پِري» را دريافت مي‌كند كه از ايران فقط «هدا حدادي» توانسته آن را كسب كند. جايزه دوم كه قلم زرين بين‌المللي است پيش از اين به مرتضي زاهدي، امين حسن‌زاده و سال گذشته هم به سيما شاهمرادي رسيد.

شش ايراني در چهارمين نمايشگاه سي جي
نمايشگاه سي جي تنها 4 سال است كه آغاز به كار كرده اما دولت كره جنوبي با برگزاري سالانه آن قصد اعتباربخشي به اين رقابت بين‌المللي در زمينه تصويرگري را دارد. اين نمايشگاه در دو بخش ناشران و تصويرگران برگزار مي‌شود. در بخش تصويرگران هر سال 50 هنرمند انتخاب و 5 نفر نخست به عنوان برنده معرفي مي‌شوند.
در اين دوره از ميان 50 هنرمند تصويرگر، دو كشور ايتاليا و كره هر كدام با 7 تصويرگر در مقام نخست جاي گرفتند. ايران نيز با 6 تصويرگر در جايگاه دوم قرار گرفت و كشورهاي آلمان و اسپانيا هر كدام با چهار تصويرگر رتبه سوم را به دست آوردند.
نرگس محمدي، نوشين صفاخو، مهشيد راقمي، راحله جمعه‌پور، عاطفه ملكي‌جو و نازنين عباسي هنرمندان ايراني راه يافته به چهارمين نمايشگاه بين‌المللي تصويرگري سي‌جي كره‌ جنوبي بودند.
در دوره‌هاي پيشين هم هنرمندان ايراني مانند فرشيد شفيعي، امير مفتون و كريم نصر از برگزيدگان اين رقابت بين‌المللي بودند.

نمايشگاه كتاب آلمان، كتاب ايراني را پسنديد
نمايشگاه بين‌المللي كتاب كودك آلمان يكي از نمايشگاه‌هاي كتاب است كه طي آن برترين كتاب‌ها از لحاظ تصويرگري، زيبايي ظاهري و كتاب‌سازي انتخاب و معرفي مي‌شود. در پنجاه و ششمين دوره از اين نمايشگاه كه پاييز سال گذشته برگزار شد، كتاب «روزها ديوها از آدم‌ها مي‌ترسند» نوشته‌ علي‌اصغر سيدآبادي با تصويرگري پيمان رحيمي‌زاده در ميان پانزده كتاب برتر جهان قرار گرفت.
اين كتاب را انتشارات شباويز منتشر كرده است. كتاب‌هاي «شاهزاده خانم»، «سرزمين نيلوفرها»، «نوازنده سرزمين خاموش» و «من از تو نمي‌ترسم» هم از ديگر آثار اين ناشر است كه پيش از اين جزء كتاب‌هاي برتر جهان به انتخاب مسوولان نمايشگاه بين‌المللي كتاب كودك آلمان بوده‌اند.

زمستان

تجلي هنر ايران در بولونياي 2012
نمايشگاه كتاب كودك بولونيا كه از سال 1963 تا كنون برگزار مي‌شود، يكي از مهم‌ترين رويداد‌هاي حوزه كتاب كودك در دنياست. «نمايشگاه تصويرگران» يكي از بخش‌هاي اصلي اين نمايشگاه است كه تا كنون آثار تصويرگران بسياري از ايران به آن راه يافته است.

در بولونياي 2012 نيز آثار پنج تصويرگر ايراني به بخش تصويرگري راه يافت. در اين دوره دو هزار و 836 تصويرگر به رقابت پرداختند كه از ميان آن‌ها 76 تصويرگر به نمايشگاه راه يافتند.
فرشته نجفي، نرگس محمدي، عليرضا گلدوزيان، نوشين صفاخو و مرتضي زاهدي تصويرگران ايراني راه يافته به بولونياي 2012 بودند.
آثار راه‌يافته به اين جشنواره توسط داوراني متشكل از تصويرگران، مديران هنري، ناشران و منتقدان بررسي و انتخاب مي‌شوند. اين بخش از نمايشگاه بولونيا فرصتي براي معرفي استعدادهاي ناب در تصويرگري كتاب كودك و نوجوان و تبادل نظر ميان هنرمندان، ناشران و مديران هنري است.

افق‌هاي تازه بولونيا
يكي از چهار جايزه اصلي نمايشگاه و جشنواره كتاب بولونيا «افق‌هاي تازه» است كه با تاكيد بر خلاقيت در تصويرگري كتاب‌هاي كودك و نوجوان، به ناشر فعال در اين حوزه تعلق مي‌گيرد. در آخرين روزهاي بهمن ماه 1390 «انتشارات شباويز» اين جايزه را براي چهارمين بار و براي انتشار كتاب «شنيدار پندار» نوشته فريده خلعتبري با تصويرگري علي بوذري از آن خود كرد.
اين ناشر پيش از اين و در سال‌هاي 2004، 2006 و 2010 نيز برنده جايزه افق‌هاي تازه بولونيا شده بود. در سال 2004 جايزه افق‌هاي تازه بولونيا به مجموعه آثار اين ناشر براي توجه به مقوله تصويرگري كتاب كودك تعلق گرفته بود.
سال 2006 كتاب «تاپ تاپ تاپ» با تصويرگري افرا نوبهار و سال 2010 كتاب «دو دوست» با تصويرگري هدا حدادي اين جايزه را نصيب شباويز كرده بود.