یکشنبه ۲۷ مهر ۱۳۹۹ - ۰۹:۳۵
برای دموکرات بودن چطور بیاندیشیم؟

کتاب «دموکراسی و دعواهای اخلاقی» نوشته رابرت بی تلیس استدلال می‌کند هر کدام از ما دلایلی برای حمایت از دموکراسی داریم. حتی هنگامی که دموکراسی مرتکب اشتباهات اخلاقی جدی می‌شود. این دلایل ریشه در بنیادی‌ترین تعهدات معرفت‌شناختی ما دارند.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) «دموکراسی و دعواهای اخلاقی» کتابی است به قلم رابرت بی. تلیس که با ترجمه عسگر قهرمان‌پور و به همت انتشارات تیسا وارد بازار نشر شده است. رابرت بی تلیس (متولد 1970) فیلسوف و نظریه پرداز سیاسی آمریکایی و استاد و رئیس گروه فلسفه و همچنین استاد علوم سیاسی در دانشگاه وندربیلت است. او علاوه بر این کتاب «دموکراسی پس از لیبرالیسم» و «فلسفه پراگماتیسمی» را نیز در کارنامه خود دارد.

کتاب با یک پرسش آغاز می‌شود، چرا دموکراسی؟ پرسشی که در پیشگفتار این طور  پاسخ داده می‌شود: «این پرسش اغلب هنگام بحث درباره بسیاری از ارزش‌های کاملا اخلاقی از قبیل برابری، عزت یا حتی صلح مطرح می‌شود. در جوامع دموکراتیک کنونی، کشمکش و اختلاف عمیقی درباره ماهیت دقیق و اهمیت نسبی این ارزش‌ها وجود دارد. هنگامی که در دموکراسی رای‌گیری می‌شود، آنهایی که می‌بازند، نتیجه را نه تنها مایوس و ناامید‌کننده بلکه از نظر اخلاقی تحمل‌ناپذیر می‌بینند. وقتی شهروندان با چنین نتیجه دموکراتیکی روبه‌رو می‌شوند و آن را تحمل ناپذیر می‌بینند، چگونه باید واکنش نشان دهند؛ آیا باید دست به شورش بزنند یا به دنبال ابزارهای دموکراتیک تغییر اجتماعی باشند؟ در این کتاب رابرت بی تلیس استدلال می‌کند هر کدام از ما دلایلی برای حمایت از دموکراسی داریم. حتی هنگامی که دموکراسی مرتکب اشتباهات اخلاقی جدی می‌شود. این دلایل ریشه در بنیادی‌ترین تعهدات معرفت‌شناختی ما دارند.» کتاب از یک مقدمه و پنج فصل با عنوان‌های مساله سیاست عمیق، علیه سیاست حذف، معرفت‌شناسی عامیانه، موجه سازی دموکراسی و کمال باوری معرفتی تشکیل شده است.

اندیشیدن به دموکراسی
آنچه نویسنده در این کتاب پی می‌گیرد پیشنهاد دادن اصلی است که تفاوت چشمگیر با دیدگاه‌های رایج فیلسوفان سیاسی دموکراسی دارد. بسیاری از این فیلسوفان معتقدند که دموکراسی نشات گرفته از مجموعه تعهدات اخلاقی نظیر آزادی، استقلال، عزت، اختیار است اما سیاست دموکراتیک پیشنهادی در این کتاب بیشتر برگرفته از اصول معرفتی است تا اصول اخلاقی. در حقیقت نویسنده تلاش می‌کند خواننده‌اش را متقاعد کند که مهم نیست در مورد اخلاقیات چه نظری دارد چرا که همانطور که اشاره شد برای تایید سیاست دموکراتیک دلایل معرفت شناختی قاطعی وجود دارد. دلایل معرفت شناختی که به سیاست دموکراتیک منجر می‌شود و در باورهای معرفتی موجود ریشه دارند. همانطور که خود او در مقدمه اشاره می‌کند پروژه‌اش از نگارش این کتاب این است که نشان دهد برای دموکرات بودن چگونه باید بیاندیشیم و استدلال کنیم. نویسنده در این مسیر ما را با کارکرد برخی مفاهیم معرفتی از قبیل اعتقاد، حقیت، دلیل و ادعا آشنا می‌کند که به باور او اساسی‌تر و بنیادی‌تر از شناخت هستند.

معرفت شناسی عامیانه
یکی از نقطه‌های تمرکز تلیس در این راه «معرفت‌شناسی عامیانه» است که او فصل سوم کتاب را نیز به آن اختصاص داده است او در تعریف مقصود خود از این امر می‌گوید: «ادعای اصلی این کتاب، این است که معرفت‌شناسی عامیانه مورد نظر ما تعهد به یک معرفت‌شناسی اجتماعی خاص را شامل می‌شود که نیازمند نظم اجتماعی و سیاسی دموکراتیک است؛ بنابرایان تعهدات معرفتی عمومی ما برای تداوم پایبندی به سیاست دموکراتیک، ضمن داشتن اختلافات عمیق و جدی درباره بنیادی‌ترین تعهدات اخلاقی کافی است». مقصود اصلی تلیس این است که هنجارهای معرفتی عامیانه فرد را به «جامعه باز» کارل پوپر، برتراند راسل، جان دیویی و دیگران متعهد کند او در شناسایی و تشریح تعهداتی که معرفت شناسی عامیانه را می‌سازند، مدام به مصنوعات فرهنگ سیاسی معاصر نیز ارجاع می‌دهد.

بزرگترین بحران دموکراسی
همانطور که اشاره شد نقطه تمرکز نویسنده بر معرفت شناسی دموکراسی است نه اخلاقیات. او در توضیح این بحران این طور می‌گوید: «معتقدم بحران جدی دموکراسی معاصر درون آن قرار دارد. دموکراسی به خاطر تفرقه یا از هم گسیختگی اخلاقی سنت، از درون در حال شکست خوردن است؛ اما من نگرانی دیگری دارم. به نظر من جدی‌ترین بحران داخلی پیش روی ما به عنوان دموکرات‌ها اخلاق نیست؛ هر چند خود را در دعواهای اخلاقی نشان می‌دهد. بحران پیش روی ما معرفتی و شناختی است. ما قدرت موافق نبودن با یکدیگر و به عبارتی توانایی دیدن آن‌ها را تا حدی از دست داده‌ایم که به خطا و نه به دلیل شرارت، نادانی، بی صداقتی، گمراهی با حماقت با آن‌ها موافق نیستیم».

کتاب «دموکراسی و دعواهای اخلاقی» به قلم «رابرت بی. تلیس» با ترجمه «عسگر قهرمان پور» در 300 صفحه، تیراژ 300 نسخه و قیمت 77900 تومان به همت انتشارات تیسا در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها