به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) محمد رمضانی از مشاهیر فرهنگی معاصر است که نهمین جلد از «مشاهیر کتابشناسی معاصر ایران» به معرفی آن پرداخته است. این اثر از چهار بخش اصلی «از تولد تا کتابشناسی»، «حیات کتابشناسانه»، «پس از کتابشناسی» و «آثار» تشکیل شده است.
 
در قسمت‌هایی از بخش «از تولد تا کتابشناسی» این مجلد می‌خوانیم: «سال 1283 خورشیدی در خاندان ناشران پدرپیشه و نشرپرور رمضانی، نوزادی متولد شد که او را محمد نامیدند. محمد، فرزند میرزا علی اصغر رمضانی (ناشر و کتابفروش) بود. جست و خیز کودکانه و بازی‌های نوجوانانه‌اش در میانه کتاب‌ها در خانه و «تیمچه کتابفروش‌ها» / محل کار پدرش، گذشت. محمد رمضانی پس از گذراندن دوره ابتدایی و متوسطه در مدرسه سلطانی، برای ادامه تحصیل به مدرسه سیاسی، برای ادامه تحصیل به مدرسه سیاسی رفت و از محضر استادانی همچون ذکاء الملک، اقبال، میرزاطاهر، فروزانفر، پورداود و فاضل تونی بهره‌یاب شد.
 
رمضانی 17 ساله بود که در سال 1339 قمری «قرائت خانه اتفاق» را در تهران بنیاد نهاد که محفل بزرگان و ناموران عصر شد.
 
محمد رمضانی در سال 1306 تصمیم گرفت به منظور گسترش فرهنگ کتابخوانی در کشور، جزوه‌هایی منتشر کند. این جزوه‌ها نه مجله بود و نه کتاب. بلکه چیزی بین این دو. او سعی داشت بدین وسیله افراد کم حوصله و کتاب نخوان را کتابخوان کند.»
 
سرآغاز حیات کتابشناسانه محمد رمضانی را باید 1339 قمری / سال تأسیس قرائت خانه اتفاق دانست که بعدها در کتابخانه شرق و مؤسسه خاور/ کلاله خاور، استمرار پیدا کرد. اما نقطه عطف تلاش‌های کتابشناختی وی زمانی است که نشریه کتاب را انتشار داد.
 
زندگی محمد رمضانی بی‌کتاب معنا نداشت. حیات پس از کتابشناسی او نیز با کتابفروشی، مجموعه آفرینی و کتاب‌ورزانه گذشت. رمضانی در طول فعالیت پنجاه ساله خود براساس تلاش‌های خستگی‌ناپذیر همه سرمایه خود را در راه کتاب صرف کرد و جهت تشویق و ایجاد رغبت کتابخوانی در جامعه هر از چند گاهی با راه‌اندازی حراج کتاب و معامله یک جا و دادن تخفیف‌های ویژه راه را برای ورود کتاب به خانه‌های عموم مردم و رفع نیاز علاقه‌مندان به کتاب هموار می‌کرد و در راه این کار زحمات، خسارات و ضرر و زیان فراوانی متحمل شد.
 
در بخش «آثار» این شماره از «مشاهیر کتابشناسی معاصر ایران» می‌خوانیم: « با وجود آن‌که ده‌ها اثر به اهتمام و تصحیح محمد رمضانی چاپ شده، در کتاب ارزنده «مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی» ذیل «محمد رمضانی مدیر کتابفروشی خاور در طهران» فقط یک اثر آمده است: «افسانه: جزء اول، دوره چهارم، طهران، 1323 شمسی، سربی، جیبی، کلاله خاور، 64 صفحه»
 
مایه شگفتی است که خانبابامشار، همت محمد رمضانی را در احیای مسالک‌المحسنین، هزار و یک شب، شاهنامه، نثر و شرح مثنوی، روضة‌الشهدا، تاریخ جهانگشای جوینی، ملا نصرالدین، تذکرة‌الشعرا دولتشاه سمرقندی و ... ندیده است. «شاهنامه کلاله خاور به تصحیح و مقابله و همت محمد رمضانی» در روزگار خود شهرتی داشت و بازنگری او به وسیله کتابفروشی اسلامیه در 5 مجلد در سال 1341 بازچاپ شد. نشر «نثر و شرح مثنوی» به وسیله محمد رمضانی در سال 1331 را نباید یاد برد.
 
نهمین جلد از «مشاهیر کتابشناسی معاصر ایران» که به معرفی زندگی محمد رمضانی پرداخته است، به قلم سید فرید قاسمی با شمارگان هزار نسخه در 48 صفحه و به بهای 50 هزار ریال از سوی خانه کتاب راهی بازار نشر شده است.