سه‌شنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ - ۱۷:۱۳
عرضه کهن‌ترین نسخه شناخته‌شده از دیوان حافظ / انتشار کتابی مهم درباره خلیج فارس

موسسه پژوهشی میراث مکتوب، کتاب‌های تازه‌ای منتشر کرده و با چهار اثر تجدیدچاپ در سی و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شرکت کرده است؛ از جمله «تاریخ خلیج فارس» که همچنان می‌تواند برای برنامه‌ریزی‌های فرهنگی و اقتصادی در حوزۀ جنوب ایران مهم باشد و چاپ مجدد دست‌نویس کهن‌ترین نسخۀ شناخته‌شده و کامل از دیوان حافظ.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، موسسه پژوهشی میراث مکتوب در نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران، ۱۰ عنوان کتاب تازه منتشر کرده و چهار اثر نیز تجدیدچاپ شده است.

از مهم‌ترین کتاب‌های تازه‌ی موسسه میراث مکتوب می‌توان به این آثار توجه کرد: «رسالۀ سَمّیّه (زهرشناسی)»، تألیف عمادالدین محمود شیرازی (سدۀ دهم هجری)، با مقدمه، تحقیق و تصحیح محمدابراهیم ذاکر. عمادالدین محمود شیرازی فرزند رکن‌الدین مسعود (ز :۹۸۴ ق) یکی از پزشکان پرنویس و به‌نام ایران‌زمین است که در یک برهۀ زمانی توانست سهم به‌سزایی در گسترش زبان پارسی داشته باشد. وی کتاب‌های بی‌شمار در دانش پزشکی، داروسازی و پیراپزشکی به زبان پارسی نگاشت. او رسالۀ سَمّیّه (زهرشناسی) خود را به درخواست مرتضی قلی‌خان پرناک ترکمان فرمانروای مشهد در یک مقدمه و چهار باب نوشته، و در آن زهرهای خوراکی، آشامیدنی، مالیدنی، پوشیدنی و جز آن را به گستردگی شرح داده است. سخنی دربارۀ چگونگی راندن جانوران آسیب‌رسان، آزاردهنده و گزنده دارد. همچنین دربارۀ نیش‌زدن جانوران زهردار و درمان نیش‌زده‌شدگان گزارشی می‌دهد.

کتاب «تاریخ خلیج فارس (بنادر و جزایر ایران)» تألیف محمدحسین سعادت کازرونی را با تصحیح و پژوهش عبدالرسول خیراندیش، استاد تاریخ دانشگاه شیراز و عمادالدین شیخ‌الحکمایی، پژوهشگر مؤسسهٔ باستان‌شناسی دانشگاه تهران. این کتاب با با همکاری نشر کازرونیه و شرکت پتروشیمی بندر امام منتشر شده است. «تاریخ خلیج فارس (بنادر و جزایر ایران)» تألیف محمدحسین سعادت کازرونی (زادهٔ ۱۲۸۲ ق در نجف و درگذشتهٔ ۱۳۵۴ ق در شیراز) است. این کتاب دومین اثر او پس از کتاب تاریخ بوشهر (انتشار ۱۳۹۰ ش) است. به رغم گذشت حدود یکصد سال از تألیف این کتاب، نظر به اشراف نویسنده به تاریخ و فرهنگ ایران، نگاه نو و حضور جدی او در عرصۀ فرهنگ و سیاست، این اثر همچنان می‌تواند برای تاریخ خلیج فارس و جزایر آن و حتی برنامه‌ریزی‌های فرهنگی و اقتصادی در حوزۀ جنوب ایران مهم باشد. یگانه نسخۀ این اثر که متعلق به کتابخانۀ علی‌اصغر حکمت بوده است اکنون در کتابخانهٔ مرکزی دانشگاه تهران نگه‌داری می‌شود.

جلد اول «الرِسالة المُعینیّة (الرِسالةُ المُغنیة) و حلّ مشکلات معینیه» اثر خواجه نصیرالدین طوسی. این اثر در بر دارندۀ متن مصحَّحِ فارسی با تصحیح و تحقیق سجاد نیک‌فهم خوب‌روان و فاطمه سوادی و دو پیش‌گفتار پروفسورجمیل رجب، رئیس کرسی تاریخ علم در جوامع اسلامی دانشگاه مگ‌گیل و دکترحسین معصومی همدانی، استاد مؤسسۀ حکمت و فلسفۀ ایران، است. جمیل رجب، در این کتاب که به عنوان دومین اثر در مجموعۀ «متون و پژوهش‌هایی در تاریخ علم» مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب منتشر شده است، در مقدمۀ خود نخست به چاپ عکسی از این رساله در سال ۱۳۳۵ اشاره کرده و می‌نویسد: «تا جایی که من اطلاع دارم، و به دلایلی که در ادامه می‌آید، این دو اثر تا حدود یک ربع قرن، پس از چاپ مرحوم دانش‌پژوه، مهجور ماند. دلیل نخست اینکه هر دو اثر به گونه‌ای ادبی تعلق دارند به نام هیئت که به‌طور کلی تحت‌الشعاع متون نجوم عملی قرار داشت. دلیل دوم این‌که ادعا شده، آثار علمی فارسی از اهمیت کم‌تری برخوردارند، چون صرفاً ترجمه یا تحریری از آثار عربی هستند. بنابراین غیرمنتظره به نظر می‌رسید که خلاقانه‌ترین نظریات نجومی خواجه بسیار پیش‌تر از آن‌که در آثار عربی دیده شوند، در این دو رسالۀ فارسی ظاهر شده‌اند».

موسسه میراث مکتوب همچنین چاپ دوم یکی از نسخه‌های مهم دیوان حافظ را عرضه کرده است؛ این دستنویس کهن‌ترین نسخۀ شناخته‌شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره ۵۱۴۹ در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می‌شود و شامل ۴۳۵ غزل، ۱ ترجیع بند (بندی از آن)، ۲۶ قطعه، ۴ مثنوی و ۱۱ رباعی است. مهم‌ترین امتیاز این دستنویس، وجود دیباچۀ محمد گلندام (جامع دیوان حافظ) در آن است و تاکنون قدیم‌ترین نسخه از این دیباچه است که شناخته شده. غزلیات در نسخه نورعثمانیه به ترتیب الفبای قوافی تنظیم یافته و از این نکته معلوم می‌شود که از همان ازمنۀ قریب به دوره حافظ غزلیات او بر اساس قوافی سامان یافته بوده است. مقایسه و مقابله نسخه نورعثمانیه با دیگر نسخه‌های کهن حافظ، تفاوت‌هایی را در ضبط و قرائت برخی از کلمات نشان می‌دهد و تشابهاتی را نیز مشخص می‌کند.

سی و پنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از نوزدهم اردیبهشت ماه آغاز و تا روز بیست و نهم در محل مصلی امام خمینی (ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.

اطلاعات کامل نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران را اینجا بخوانید

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها