به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ کتاب «آیین گل؛ مراسم محرم خرم‌آباد لرستان (۱۴۰۱-۱۳۶۳)» به تصویرگری حجت‌اله سپهوند و با مقدمه سید فرید قاسمی از انتشارات خانه فرهنگ و هنر گویا در یک نوبت با ۵۰۰ تیراژ به چاپ رسیده است. این کتاب با موضوع محرم، شعائر و مراسمات مذهبی مردم لرستان در قالب تصویر است.
تصاویر حجت‌اله سپهوند به‌عنوان تصویرگر این کتاب نشان از عِرق ملی و مذهبی نسبت به آیین‌های مذهبی و ارادت به امام حسین (ع) را دارد. در ابتدای کتاب سپهوند مقدمه‌ای از خاطرات دوران کودکی به همراه مادر و پدرش در ماه محرم را یادآور می‌شود و به آیین‌ها و مراسمات پرشور ماه محرم در خرم‌آباد لرستان به همراه مردمان صادق و بی‌ریا اشاره‌ای دارد.
حجت اله سپهوند در قسمتی از کتاب می‌گوید: «سال‌های کودکی و نوجوانی‌ام مملو از خاطرات تصویری همشهریانی است که صادقانه و بی‌ریا برای مظلومیت امام حسین (ع) و خاندان ستم‌دیده‌اش اشک ماتم می‌ریختند. آنان نوای غم‌افزای ساز، سُرنا و دُهُل سر می‌دادند، زنجیر می‌زدند، پیشاپیش دسته‌ها عَلَم حسینی بلند می‌کردند، چلچراغ می‌آوردند، روضه و چهل منبر بر پا می‌داشتند، تعزیه‌خوانی و ماتم سُرایی می‌کردند و..»
سپهوند عکاس و تصویرگر این کتاب در چنین فضای پر شوری به ثبت خاطرات لحظه‌ای از مراسمات آیینی پرداخته است و همان‌طور که خود در مقدمه گفته، تصاویر این کتاب شامل بیش از سه دهه عکاسی از مراسمات مُحرم در زادگاهش، خرم‌آباد لرستان بوده است.
کتاب حاضر علاوه بر اینکه بیانگر خاطرات تصویرگر و بازآفرینی لحظه لحظه‌های ماه محرم در خرم‌آباد لرستان است، حکایت از آیین سنتی این استان را دارد. آیین گِل، به‌عنوان مراسمی شناخته شده است که در بسیاری از شهرها و روستاها، وقتی کسی عزیزی را از دست می‌دهد، خاک قبر او را بر سروصورت خود می‌ریزد و به نقل از تصویرگر «عزاداری برای امام حسین (ع) جان‌سوزتر از هر عزیزی است. ما از خاک آمده‌ایم و به خاک هم باز می‌گردیم.»
نویسنده این کتاب، در مقدمه از پیشینهٔ آیین عزاداری محرمِ خرم‌آباد لرستان و آغاز مراسمات سوگواری امام حسین (ع) در تاریخ اسلام و به قدمت آداب‌ورسوم این سوگواری‌ها در شهرهای ایران اشاره کرده است.
به گفتهٔ نویسنده: «هر چه از پژوهش در این کتاب به دست آمده به ما نشان خواهد داد که هیئت عزاداران پشت بازار و هیئت درب دلاکان، پیشینهٔ دیرینه‌تری از آنچه بر پرده‌های خود می‌نویسند؛ دارند.»
بنا بر آنچه مؤلف در این مقدمه آورده است عزاداری‌های محرم در دو سه سال پایانی دورهٔ پهلوی اول ممنوع بود و عزاداری‌ها عموماً در باغ‌ها و روستاهای حومه شهر برگزار می‌شد.
این کتاب می‌تواند به‌عنوان کتاب جامع در باب تاریخ عاشورایی خرم‌آباد لرستان شناخته شود؛ چرا که در این زمینه به اطلاعات بسیار خوبی از مراسمات مذهبی ماه محرم خرم‌آباد لرستان و پیشینهٔ برگزاری مراسمات و آیین‌های ماه محرم از سال ۵۷۰ ق تا سال ۱۴۰۱ خورشیدی پرداخته است.
آیین گِل به عنوان یکی از مهم‌ترین مراسم‌های عاشورای خرم‌آباد لرستان، آذرماه ۱۳۹۱ در فهرست میراث معنوی ناملموس کشور ثبت ملی شد.
«آیین گل؛ مراسم محرم خرم‌آباد لرستان (۱۴۰۱-۱۳۶۳)» به تصویرگری حجت اله سپهوند و با مقدمه مؤلف سید فرید قاسمی در یک نوبت با ۵۰۰ تیراژ به چاپ رسیده است. این کتاب در ۱۸۵ صفحه تمام‌رنگی، سال ۱۴۰۲ از انتشارات خانه فرهنگ و هنر گویا منتشر شده است.
نظر شما