عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی:
دانشگاهیان باید یک چارچوب برای ترویج فرهنگ و تمدن ایرانی تعریف کنند
حسن عبدیپور، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در حاشیه برنامه «با کاروان فرهنگ: ویژه نمایشگاه کتاب مسکو» که از شبکه کتاب به طور زنده پخش شد، گفت: دانشگاهیان باید یک چارچوب برای ترویج فرهنگ و تمدن ایرانی تعریف کنند که به نحو جامع به معرفی ادبیات فارسی بپردازد.
وی افزود: یک فعال دانشگاهی در عرصه بینالملل باید مخاطبشناسی و جامعهشناسی داشته باشد و آگاه باشد که کدام ویژگیهای فرهنگی و ادبی برای جامعۀ روس زبان مهم است. باید در تمام حوزههای دانشی فرهنگ و ادبیات، تولیدات و دادههای نوین و کارآمدی برای جامعۀ روسی داشته باشیم. رویکرد دانشگاهیان به مسائل فرهنگی «رویکرد توحیدی» بودهاست و رنگ و بوی اخلاقی داشته باشد. باید روح اخلاق و معنویت مورد اهتمام و جدیت واقع شود؛ زیرا تجربه ثابت کردهاست عمده دلیلی که سبب جذب مردم کشورهایی همچون روسیه به فرهنگ ایرانی گردیده، فرهنگ توحیدی و اخلاقمدار ایرانیان بودهاست.
این عضو هیئت علمی با اشاره به فرصتها و بسترهای روسیه برای معرفی فرهنگ، ادبیات و کتاب در ایران، تأکید کرد: جهانی شدن فرآیندی است که در طی آن، با گسترش ارتباطات، حوزههای مختلف سیاسی، فرهنگی و تمدنی ملل مختلف جنبه فراملی یافته است و به موجب آن، دولتهای ملی به نحو فزایندهای به یکدیگر مرتبط و وابسته میشوند. پدیده جهانی شدن برای کشورها، فرصتها و چالشهای فراوانی به همراه دارد؛ در این بین کشور ایران و روسیه به دلیل ویژگیهای جغرافیایی و تاریخی خاص خود، آن دو را به نوعی شاهراه فرهنگی و تمدنی جهان قرار دادهاست. ما باید از این موقعیت در جهت تحقق اهداف و گشترش همکارهای علمی و فرهنگی خود بهرهبرداری کنیم.
عبدیپور با اشاره به سابقۀ طولانی تمدن و فرهنگ ایران، عنوان کرد: کشور ایران از ظرفیت بسیار بالایی جهت تاثیرگذاری بر روندهای جهانی برخوردار است. جنبههای فرهنگی تمدن ایرانی همواره در جهان نمود و جلوه قابل توجهی داشته است که این امر بیانگر ظرفیت بسیار بالای فرهنگ ایرانی برای حفظ خود و حتی تاثیرگذاری بر فرهنگ دیگر ملل است. مسئلهای که امروزه به نظر میرسد باید مورد توجه خاص دانشگاهیان و مراکز علمی و فرهنگی و حتی تشکلهای مردم نهاد، به عنوان متولیان اصلی امور فرهنگی قرار گیرد، مسئلۀ معرفی و عرضۀ نمودهای فرهنگ ملی بهگونهای نو و قابل فهم و جذاب برای نسل امروزی و پرهیز از هرگونه جزمگرایی و تعصب در امور فرهنگی است.
وی در ادامه گفت: متأسفانه ما در حوزۀ فرهنگ و تمدن، جزیرهای عمل میکنیم و فاقد یک استراتژیک و راهبرد هستیم و ظرفیتهای جهان اسلام را نمیشناسیم. جهاندانی، جهانداری و جهانآرایی سه وظیفۀ یك دانشگاهی و کنشگر حوزۀ فرهنگ و ادبیات است. جوامع شرقی و غربی به دنبال توصیف کامل و صحیح از باورها و تاریخ فرهنگ و ادبیات ایران هستند. در این زمینه درک درستی از فضای ذهنی آنان وجود ندارد.
عبدیپور درباره ظرفیتهای فرهنگی دو کشور ایران و روسیه وگسترش روابط و همکاریهای مشترک در ارتقای سطح تعاملات سیاسی و فرهنگی، تاکید کرد: برای رسیدن به سطح تاثیرگذاری و ارتقای تعاملات سیاسی و فرهنگی باید زیرساختهای آن را فراهم کنیم تا دچار افراط و تفریط نشویم. به نظر من، ما باید همکاریهای خود را در سه سطح آکادمیک، نیمهآکادمیک و عمومی برنامهریزی کنیم. برای این مهم نیازمند دیپلماسی علمی – فرهنگی و عمومی هستیم و باید نیروی متبحر تربیت کنیم. همچنین باید یک کمیتۀ هماهنگی بین مراکز فرهنگی – ادبی برای تولید و نظارت بر آثار در عرصه بینالملل تشکیل دهیم.
وی در ادامه، بیان کرد: ما باید با راهاندازی مجامع و گفتوگوهای فرهنگی و رصد نیاز جامعه هدف متناسب با آن به امر تولید بپردازیم و از تجربه دیگر کشورها استفاده کنیم. همچنین باید زمینه رقابت سالم را ایجاد کنیم و فرصت را در اختیار دیگران قراردهیم و انحصارگرایی را کنار بگذاریم.
عبدیپور در پایان گفت: هر دانشگاه و مؤسسه فرهنگی باید بخشی از نیروهای خود را برای تعاملات بینالمللی تربیت کند و از مهارتها، موفقیتهای مراکز و شخصیتها در عرصۀ تبلیغ بینالملل بهرهمند شوند. همچنین باید در مسئلۀ توزیع از ظرفیتهای نشر و شبکۀ توزیع روسیه استفاده کنیم.
نظر شما