سرویس ادبیات خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): 11 سال از فقدان استاد بزرگ نظامی‌شناس، بهروز ثروتیان می‌گذرد. محققی که طی حیات ادبی‌اش به تصحیح، شرح و ترجمه متونی از شاعران کلاسیک ایران به‌ویژه نظامی اهتمام کرد و دغدغه شرح و تفسیر آثار این شاعر بزرگ را داشت.
وی در ۱۱ مهر ۱۳۱۶ در میاندوآب چشم به جهان گشود. دوران جوانی را تا ۲۴ سالگی در زادگاهش گذراند و پس از آن رشته زبان و ادبیات فارسی را برای تحصیل دانشگاهی انتخاب کرد و چون دانشجوی رتبه اول این رشته در دانشگاه تبریز شناخته شد، مدال درجه یک علمی فرهنگ را به او اعطا کردند. در ۱۳۵۴ توانست مدرک دکتری ادبیات فارسی را از دانشگاه تهران دریافت کند و در دانشگاه استخدام شود. او در ادامه فعالیت‌هایش به تدریس در دانشگاه های تبریز و آزاد کرج پرداخت تا بازنشسته شد.
اهالی ادب، ثروتیان را برجسته‌ترین نظامی‌شناس معاصر می‌دانند که با دقت و اهتمامی ویژه به تصحیح و توضیح مخزن‌الاسرار، لیلی و مجنون، خسرو و شیرین و شرفنامه پرداخت و آثاری گرانبها از جمله «خسرو و شیرین»، «گنج رازها» و «اندیشه‌های نظامی گنجه‌ای» را برای آسان فهم‌کردن اشعار نظامی در اختیار علاقه‌مندان و دانشجویان زبان و ادبیات فارسی قرارداد. وی بارها تأکید کرد که استاد شعر در سطح جهان نه فقط در ایران و زبان فارسی، نظامی است.
وی همچنین دستی در حافظ‌شناسی داشت و «غزلیات حافظ» عنوان یکی از کتاب‌های ثروتیان درباره حافظ است که به نقد و بررسی دستنویس‌ها و نسخ علمی و انتقادی، مشکول‌نویسی کلمات و مقدمه و تعلیقات پرداخته است. اثر دیگر او «ترجمه حافظ به شعر ترکی» است که ثروتیان در این کار دیوان حافظ را به نظم ترکی درآورده است. همچنین کتاب دیگر او با عنوان «شرح غزلیات حافظ» از جمله شرح‌های ممتازی است که تاکنون بر غزلیات حافظ نوشته شده و بر اساس متنی علمی و انتقادی بنا نهاده شده است.
کتاب «شهربند گنجه» دربرگیرنده گزیده مقاله‌ها و یادداشت‌های بهروز ثروتیان درباره نظامی‌گنجه‌ای اثری ارزشمند است که می‌تواند راهگشای محققان در پیمودن مسیر نظامی‌شناسی‌باشد. از جمله مطالب جالب توجه در این اثر می‌توان به بحث درباره تاثیرپذیری نیما از نظامی، نکاتی درباره تصحیح متن و توضیح معنی در آثار نظامی گنجه‌ای، راز و رمز سخن در آثار آیینه غیب نظامی گنجه‌ای، بررسی پنج گنج نظامی گنجه‌ای از دیدگاه هنرهای نمایشی، اسپاهان، اسپهان و سپاهان در آثار نظامی گنجه‌ای، آذربایجان و شمال غرب ایران در آثار نظامی گنجه‌ای، اسکندر در آذربایجان با نگاهی به شرفنامه نظامی، هند و هندو در آثار نظامی گنجه‌ای، دل‌محوری در باغ عرفان نظامی گنجه‌ای، راز عشق لیلی و مجنون در مثنوی لیلی و مجنون نظامی گنجه‌ای، افسانه آدمک‌های آهنی در قصه بانوی حصاری و ارتباط ساقی‌نامه و مغنی‌نامه حافظ با نظامی گنجه‌ای اشاره کرد.
آخرین اثری که پیش از درگذشت ثروتیان منتشر شد، بازنویسی وی بر کتاب «المعجم فی معاییر اشعار العجم»، اثر ارزشمند شمس قیس رازی است. ثروتیان در این اثر تلاش کرده تا با ساده‌تر کردن متن المعجم، به عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع تحقیق و پژوهش در حوزه‌های بیان، بدیع و عروض و قافیه به کمک علاقه‌مندان به شعر فارسی بیاید و بهره‌ای از شیرینی کلام شمس قیس را به آنها از این طریق بچشاند.
این استاد بزرگ ادبیات فارسی هفتم مرداد 1391 در 75 سالگی درگذشت و در طول سال‌های عمرش، به عشق ادبیات فارسی نفس کشید، قلم برداشت، کتاب نوشت و به دیگران طعم شیرین فهم اشعار ادیبان بزرگ ایران زمین را چشاند.
روحش شاد.
شنبه ۷ مرداد ۱۴۰۲ - ۱۰:۵۱
نظر شما