مصطفی محدثی خراسانی در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به اینکه دیوان امام (ره) در شش فصل، غزلیات، رباعیات، قصاید، مسمط، ترجیعبند و اشعار پراکنده ایشان را شامل میشود، عنوان کرد: این مجموعه شامل 150 غزل، 118 رباعی، 35 شعر غزلگونه، قطعه و چند شعر پراکنده، سه قصیده، دو مسمط و یک ترجیع بند است.
این شاعر آیینی کشورمان با بیان اینکه شخصیت امام خمینی (ره) از لحاظ فقهی، سیاسی و انقلابی بسیار مرتفع بوده و این امر سبب شده وجوه دیگر شخصیتی ایشان از جمله بعد ادبی و شاعربودنشان تحت شعاع قرارگیرد، افزود: ایشان نیز تا زمانی که در قید حیات بودند تمایل به نشر اشعار خود نداشتند. در چنین شرایطی وجه ادبی شخصیت امام(ره) و بهویژه شاعرانگی ایشان و مبحث شعر سرودن در زمان حیات امام چندان آشکار نشد. البته ادیبان و شاعران از نحوه نگرش امام و ادبیات ایشان متوجه میشدند که امام به آستان ادبیات توجه دارند.
وی با تاکید بر اینکه شعر امام در گردونه شعر فارسی جایگاه درخوری دارد و قابل طرح است، توضیح داد: شعر امام (ره) از نظر سبک و صبغه، کلاسیک و سنتی است ولی مضامین بهروز را شامل میشود. از نظر سبکی در واقع تلفیقی از سبک هندی و عراقی، البته با ذهن و زبانی امروزی است. در شعر حضرت امام غلبه با نگاه عرفانی است و با توجه به سابقه این گونه شعر که ریشه در سبک عراقی دارد، قالب شعری ایشان متمایل به این سبک شده است.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه قالب مورد علاقه امام غزل و رباعی بوده، تاکید کرد: امام (ره) نگاهی عرفانی به هستی و انسان داشتند. این امر سبب شده که با نگاه خاص عرفانی و عاشقانه خود بسیاری از تابوها را بشکنند و از نمادها و اصطلاحاتی استفاده کنند که بسیاری از فقیهان مخالف بهکارگیری آنها هستند. به عنوان نمونه میتوان به بیت «در میخانه گشایید به رویم شب و روز/ که من از مسجد و از مدرسه بیزار شدم» اشاره کرد که اگر نگاهی سطحی به آن داشته باشیم تعجب میکنیم یک فقیه از مدرسه و مسجد اعلام بیزاری کند و مایل به میخانه باشد ولی وقتی نگاهی عرفانی و ژرف به آن داشته باشیم درمییابیم که ایشان با نماد قراردادن میخانه و مسجد و مدرسه به عمق و حقیقت عرفان اشاره کردهاند.
وی همچنین گفت: این نگاه خاص عرفانی امام (ره) به ادبیات و شعر به جوانان جرات میدهد که به مطالعه و سرایش شعر در حوزه ادبیات عرفانی بپردازند.
محدثی خراسانی افزود: در شعر امام رویکردهای اجتماعی و سیاسی را هم مشاهده میکنیم و امام خیلی خوب توانستهاند تلفیقی بین آموزههای اسلام و عرفان اسلامی با رویکردهای سیاسی و اجتماعی متناسب با مسائل روز برقرار کنند.
یکشنبه ۱۴ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۸:۰۹
نظر شما