نامزد چهلمین جایزه کتاب سال در حوزه معماری و شهرسازی:
هدفم مقابله با رویکردهای ترجمهای و تقریری غرب بود/ زیبایی شناختی از منظر اسلام
عبدالحمید نقرهکار گفت: من قصد داشتم با تألیف این کتاب با رویکردهای ترجمهای و تقریری که فرهنگ حیوانپنداری انسانها از طریق فرهنگ غربی ارائه میکنند، مقابله کنم.
کتاب «حکمت اسلامی در خلق آثار هنری معماری و شهرسازی» وی در چهلمین دوره جایزه کتاب سال نامزد شده است. عبدالحمید نقرهکار در گفتوگو با خبرنگار ایبنا درباره این اثر گفت: این کتاب دوازدهمین کتاب تألیفی من است که وارد بازار نشر شده است و مبتنی بر سه نظریهای است که در کرسیّهای نظریهپردازی شورای انقلاب فرهنگی بیان کردم و توسط اساتید برجسته دانشگاه و حوزه بررسی و نقد شده است. از مهمترین نظریههایی که مطرح شد نظریه «نسبت اسلام با فرایندهای انسانی، نظیر خلق آثار هنری، معماری و شهرسازی» است که در این نظریه اثبات کردهام که ساختار و مراحل پنج گانهای که مسبب خلق آثار هنری و معماری میشود، در سه مرحله اول آن مکتب الهی اسلام، منابع و مبانی خطاناپذیر و معصومانهای را ارائه کرده است. در دو مرحله بعد نیز با همین منابع و مبانی میتوان آنها را ارزیابی کرد.
وی در ادامه با واکاوی از مراحل پنجگانه بیان کرد: مرحله اول «ایده هنرمند»، مرحله دوم «انگیزه هنرمند»، مرحله سوم «روش و سبک هنرمند»، مرحله چهارم «مصداق ایجاد شده در هنر» و پنجمین مرحله «ارزیابی اثر هنری بر مخاطبین و هنرمند» است. این مراحل در این نظریه بیان شده و منابع و مبانی آن اثبات شده است.
نقرهکار با بیان اینکه این کتاب بر اساس این نظریه نوشته شده و پنج موضوع اصلی دارد، افزود: مرحله اول «زیبایی شناسی» است که از ابعاد مختلف، انسان شناسی، معبود شناسی، جامعه شناسی، هستی شناسی و شناخت شناسی به صورت تطبیقی و در مکاتب مختلفی با دیدگاه اسلامی اثبات شده است. در مرحله دوم «فلسفه و حکمت هنر» بیان میشود و نشان میدهد که انسان آزاد است اما آزادی مطلق ندارد. آزادی انسان بین دو جبر و دو فرمانده درونی است. انسان یا از عالم بالا الهام میگیرد و تخیل میکند یا از عالم پایین که حس وغریزه نفسانی اوست الهام میگیرد.
نویسنده این کتاب بیان کرد: در مرحله سوم از این نظریه اثبات میکنیم که علاوه بر زیبایی شناسی فلسفه هنر، اسلام راجع به سبک هنری، روش تولید و خلق آثار هنری، اصولی دارد و این اصول اعتقادی هستند و راهحلهایی را برای خلق آثار هنری و مطلوب ارائه میکند. در این کتاب اثبات میشود که اسلام منابع و مبانی خطاناپذیر و الهی را در این سه مرحله ارائه میکند و اثبات میکند که اینها از دست بشر خارج است. به عبارت دیگر این انسانها هستند که خطاپذیر هستند و مکاتب بشری نمیتوانند این مراحل را بدون خطا و اشتباه پشت سر بگذارند. به همین ترتیب خداوند پیامبران را فرستاده است تا بهوسیله آنّها سه مرحله اول در خلق آثار را از همان منابعی که خداوند ایجاد کرده و توسط پیامبران به ما رسیده، استفاده کنیم.
وی افزود: در دو مرحله بعد نقد آثار مدرنیستی و پسامدرنیستی و ساختارشکنی از بعد فرهنگ اسلامی بیان شده است. فرایند میاندانشی که از کلیترین مباحث نظری در اعتقادات و معارف شروع میشود و در نهایت به ارزیابی آثار معارصر ایران و جهان میپردازد.
عبدالحمید نقرهکار با بیان اینکه پس از چهل سال تدریس در مقطع کارشناس ارشد و دکترای در رشتههای شهرسازی و معماری، تلاش کردم تا مباحث زیبایی شناختی را از منظر اسلامی تبیین و تشریح کنم، گفت: من قصد داشتم با تألیف این کتاب با رویکردهای ترجمهای و تقریری که فرهنگ حیوانپنداری انسانها از طریق فرهنگ غربی ارائه میکنند، مقابله کنم.
وی اظهار کرد: رویکرد من در این کتاب با توجه به منابع اسلامی و با توجه به رهنمودهای حضرت امام خمینی (ره)، مقام معظم رهبری، سخنان شهید مرتضی مطهری و شخصیتهای برجستهای مانند آیتالله جوادی آملی گردآوری شده است.
نظر شما