به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، صبح امروز در قالب همایش ملی پژوهش در دفاع مقدس، مراسم اختتامیه دومین دوره دوسالانه جایزه شهید قاسم سلیمانی برگزار شد. در این مراسم جمعی از چهره‌های علمی و فرهنگی حوزه دفاع مقدس حضور داشتند و سردار حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، علی‌محمد نائینی، رئیس مرکز اسناد و تحقیقات و دفاع مقدس و محسن پرویز، دبیر علمی این رویداد صحبت کردند. همچنین از سوی امیر سرتیپ نبی سهرابی، جانشین رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس پیام سردار سرلشکر باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح برای حاضران و دست اندرکاران این رویداد قرائت شد. 

همچنین در پایان این مراسم از برگزیدگان این دوره از جایزه شهید قاسم سلیمانی در هفت بخش تقدیر شد.


دفاع مقدس با جنگ‌های قبلی قابل قیاس نیست
سردار حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این مراسم با بیان اینکه مقاطعی در تاریخ کشورها وجود دارد که در زمان متوقف نمی‌شوند، گفت: بعضی حوادث هستند که تاثیر ماندگار و ابدی دارند. مانند حادثه عاشورای سال 61 هجری قمری که اگر چه کوتاه بود و بستر جغرافیای محدود رخ داد اما اثرات آن سال‌هاست که در اعماق وجود انسان‌های آزادی‌خواه وجود دارد و آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

وی با بیان اینکه بعضی شخصیت‌ها گاه زنده می‌مانند و معارفی که می‌آفرینند در کالبد جامعه تکثیر می‌شود، ادامه داد: دفاع مقدس در یک مقطع هشت ساله رخ داد اما در آن هشت سال متوقف نماند. دفاع مقدس با جنگ‌های قبل خود قابل مقایسه نیست و الگوبرداری از حرکت‌های قبلی نکرد و همه تجربیات آن متعلق به همان فضاست.

فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تاکید کرد: دفاع مقدس یک باور جدید و یک تفکر و اندیشه و نظریه جدیدی را به جهان اثبات کرد. اینکه چگونه می‌توان بر ائتلاف قدرت‌های جهانی در اوج نابرابری غلبه کرد.

نابرابری محسوس در جنگ عراق با ایران 
وی با بیان اینکه این نابرابری از نظر سیاسی، اقتصادی و عملیات روانی، قدرت فنی، علمی و صنعتی بود، ادامه داد: با وجود این نابرابری قدرت ضعیف‌تر بر قدرت قوی‌تر غلبه پیدا کرد. دفاع مقدس یک مقیاس جهانی جنگ بود علیه یک ملت که در آن حصر سیاسی، اقتصادی، عملیات روانی، تسلط اطلاعاتی و همبستگی قدرت‌ها در جنگ را داشتیم.

سردار سلامی با اشاره به اینکه فرانسه در جنگ تحمیلی مدرن‌ترین موشک‌ها و هواپیماها را در اختیار عراق قرار داد گفت: آمریکا هم با کمک اطلاعاتی در این جنگ تحرک‌ نیروهای ایران را به عراق گزارش می‌داد و شوروی هم جنگ افزار زمینی و هوایی رژیم بعث را تامین می‌کرد. همچنین اعراب مرتجع نیز قدرت اقتصادی جنگ را برای صدام تقویت می‌کردند.

در بخش دیگری وی با بیان اینکه -در آن مقطع- قدرت‌های جهانی قیمت نفت را کاهش داده بودند به طوری که صادرات نفت برای ایران صرفه اقتصادی نداشته باشد، گفت: در این فضا ملت موفق شد خطوط دشمن را بشکند و دشمن را فراری دهد و در هر عملیات قدرت قوی‌تری نسبت به آینده بسازد.


رزمندگان قاعده خود را در جنگ ساختند 
سردار سلامی در ادامه گفت: رزمندگان در دفاع مقدس قاعده نبرد خود را ساختند و از روح ایمان الهام گرفتند.

فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تاکید کرد: جنگ فراتر از زمان و مکان است و –آموزه‌هایش- قابل انتقال؛ هیچ ملتی از تاریخ خود منقطع نیست.

در ادامه سردار سلامی به یادآوری قحطی تحمیلی انگلیس در جنگ جهانی دوم علیه ایران پرداخت و اشغال خاک ایران توسط قوای متفقین را مورد اشاره قرار داد و اینکه شرکت نفت ایران- انگلیس نفت را غارت می‌کردند. سپس او به طرح این موضوع پرداخت که اهمیت دارد جوانان تاریخ را بدانند و فلسفه آن را بشناسند و فهم تاریخ به شناخت ما از آینده کمک می‌کند.

وی گفت: نگارش تاریخ جنگ صرفا برای بیان واقعیت‌های آن زمان نیست بلکه راهی برای آینده است و از دل تاریخ باید بیاییم تا راه آینده را جست‌وجو کنیم.

سردار سلامی با اشاره به اینکه تن دادن به خواسته دشمن ضامن پیروزی ما نیست، درباره اهمیت و درس گرفتن از تاریخ گفت: اینکه رهبری می‌گویند دفاع مقدس را مطالعه کنیم فقط برای مطالعه خاطرات نیست هرچند مطالعه خاطرات باعث تلطیف روح می‌شود.

سردار سلامی: ارزش‌های دوران دفاع مقدس ثابت هستند
فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همچنین با بیان اینکه ارزش‌ها و باورهای ما از دوران دفاع مقدس ثابت هستند گفت: اما روش‌ها تغییر می‌کند و تاکتیک‌ها عوض می‌شوند و ابزارها نو خواهند شد.

وی با بیان اینکه رکن موفقیت در آگاهی و ایمان است و پژوهشگران آگاهی می‌بخشند، خطاب به دست اندرکاران دومین دوره دوسالانه جایزه شهید سلیمانی و پژوهشگران حوزه دفاع مقدس گفت: دفاع مقدس را بشناسانید و دشمن را معرفی کنید؛ کار پژوهش یک زمینه جهاد و دفاع است.


جایزه شهید سلیمانی مهم‌ترین رویداد پژوهشی حوزه دفاع مقدس 
علی‌محمد نائینی، رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در بخشی از صحبت‌های خود با گرامی‌داشت یاد شهدای دفاع مقدس و نظام جمهوری اسلامی و تسلیت به مناسبت دهه فاطمیه و گرامیداشت هفته پژوهش با بیان اینکه دو سالانه اول در سال این رویداد (۱۳۹۹) با حضور سردار دکتر باقری رئيس محترم ستاد کل نیروهای مسلح برگزار شد گفت: این جشنواره مهم‌ترین رویداد علمی پیرامون دفاع مقدس و جبهه مقاومت است که به صورت دوسالانه برگزار می‌شود. با توجه به نقش و جایگاه پژوهش قرار شد، بررسی پژوهش‌های دفاع مقدس و جبهه مقاومت مستقل و مکمل دوسالانه انتخاب کتاب دفاع مقدس باشد.

وی با اشاره به اینکه دومین دوسالانه با فراخوان آثار در ۹ حوزه مختلف از پانزدهم دی‌ماه سال ۱۴۰۰ آغاز شد، تاکید کرد: آثار پژوهشی شامل کتب، نشریات و رساله های دانشگاهی است که توسط داوران متخصص در شش حوزه ارزیابی شده است؛‌ فرآیند داوری مراحل مختلفی داشت. بعد از فراخوان، آثار دریافت و در دبیرخانه با توجه به شرایط اولیه بررسی شد. سپس آثار در اختیار گروه‌های علمی قرار گرفت. هر اثر حداقل توسط دو داور متخصص ارزیابی گردیده است. نتایج حاصل از ارزیابی از گروه های داوری به شورای علمی سپرده شده و در نهایت آثار منتخب مشخص گردید.

در ادامه سردار نایینی گفت:‌ به طور قطع پژوهش در مورد حوادث مهم تاریخی و تاریخ‌ساز، همچون دفاع مقدس و جبهه مقاومت، فرهنگ مقاومت و روحیه‌ملی را تقویت و پیشرفت در همه عرصه‌های علمی را در پی خواهد داشت، پژوهش به معنای مرزبانی از تاریخ و میراث فرهنگی کشور است. هر چه اهتمام به تولید پژوهش عالمانه و مستند بیشتر باشد، آثار ادبی و هنری و روایت‌های شفاهی، معتبرتر خواهد بود.

چگونه معارف جنگ تبیین می‌شود؟‌
رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپس با بیان اینکه امروز در جنگ شناختی و جنگ روایت، پژوهشگران در خط مقدم مقابله با تحریف، روايت‌های جعلی و مخدوش هستند، افزود:‌ تبیین مبانی و معارف انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و جبهه مقاومت فقط با تولید محتوای معتبر، مستند و پژوهش ممکن است. در تالیف و تدوین آثار ادبی، هنری و روایت شفاهی از دفاع مقدس و جبهه مقاومت باید پژوهش را اصل قرار دهیم. پژوهشگر باید از منابع دست اول، عالمانه و محققانه روایت معیار و مستند را کشف کند.

وی خاطر نشان کرد:‌ خوشبختانه امروز هم پژوهشگران باتجربه و موفق داریم و هم منابع بی مانندی از اسناد جنگ که حاصل مجاهدت راویان در دوران دفاع مقدس است و در اختیار پژوهشگران قرار دارد. علاوه بر گنجینه اسنادی، تاریخ شفاهی فرماندهان جنگ و روز شمارهای دفاع مقدس دو گنجینه دیگر در اختیار پژوهشگران است.

سرداز نائینی همچنین گفت:‌ تبیین نقش و اهمیت تفکر و پژوهش، گفتمان‌سازی پیرامون پژوهش و دفاع مقدس، کشف، شناسایی و شبکه‌سازی پژوهشگران، ترویج روحیه و فرهنگ پژوهش، انتقال تجربه، خودباوری و اعتماد به نفس، پژوهش محور کردن روایت‌های شفاهی، آثار ادبی و هنری، افزایش توجه و حساسیت جامعه علمی، هدف های این جشنواره می باشد.


وضعیت پایان‌نامه‌های حوزه دفاع مقدس مطلوب نیست!
در بخش دیگری وی با بیان اینکه برای نیل به جایگاه مناسب در عرصه پژوهش‌های دفاع مقدس و جبهه مقاومت نیازمند نقشه راه و هدفگذاری راهبردی، راهبرد و هدف‌های عملیاتی هستیم، اظهار داشت: تشکیل بانک اطلاعاتی پژوهشگران، ایجاد مکانیزم مناسب برای ثبت عملکرد پژوهشی، ترویج و تقویت آثار پژوهشی، جهت‌دهی به فعالیت‌های علمی و دانشگاهی، به روز کردن منابع و خدمات اسنادی، برجسته کردن نقش دانشگاه‌ها، حمایت از پایان‌نامه‌های دانشجویی در مقطع تحصیلات تکمیلی، برپایی کارگاه‌های پژوهش آموزی، تربیت پژوهشگران جوان، اولویت‌بندی پژوهش‌ها، و مهم تر از همه حاکمیت روحیه و تفکر بسیجی در پژوهشگران، نهادهای پژوهشی و دانشگاه ها می‌توانند جایگاه پژوهش را ارتقاء و مرزهای علم و دانش را در این حوزه توسعه دهد.
 
وی تاکید کرد: بررسی وضعیت ثبت پایان‌نامه‌های مقطع تحصیلات تکمیلی با موضوع و کلید واژه «دفاع مقدس» در پایگاه اطلاعات علمی کشور، حاکی از آن است که به‌رغم روند رو به‌ رشد طی ده ساله اخیر، وضعیت موجود قابل قبول نیست و ساز و کارهای موجود برای تشویق، راهنمایی و حمایت از کار علمی در موضوع دفاع مقدس و جبهه مقاومت در دانشگاه ها کافی نیست. در فاصله ده ساله اخیر، در دانشگاه‌های کشور حدود ۳ هزار پایان‌نامه و رساله در موضوعات مختلف «دفاع مقدس» دفاع و به ثبت رسیده است.

وی گفت:‌در حالی که رهبر معظم انقلاب اسلامی مکرر نسبت به ترجمه آثار بومی و آشنا کردن مخاطبان خارجی با کتاب‌های دفاع مقدس تأکید کرده‌اند لکن در حوزه ترجمه آثار بومی دفاع مقدس و جبهه مقاومت با نهضت ترجمه و مطالبه رهبری، فاصله بسیار زیاد است.  آثار ترجمه شده خارجی در بازار کتاب فراوان است ولی متاسفانه با بی تفاوتی و غفلت در مورد ترجمه آثار بومی مواجهیم.

در بخش پایانی صحبت‌ها سردار نائینی ضمن تشکر از پدید آورندگان ۵۰۰ اثر جدید پژوهشی که در یک دوره دوساله تولید شدند گفت: امیدواریم با مجاهدت جامعه علمی و پژوهشی، مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها، ناشران، مراکز اسنادی و رسانه‌ها، شاهد تقویت بیشتر فرهنگ پژوهش و پژوهشگری در حوزه دفاع مقدس و جبهه مقاومت باشیم.


فراموشی پژوهشگران و نویسندگان بر موضوع تاثیرگذاری
محسن پرویز، دبیر علمی دومین دوره دوسالانه جایزه شهید سلیمانی با بیان اینکه خیلی از آثار حوزه دفاع مقدس و پژوهشی این حوزه تاثیرگذاری بر فرهنگ عمومی جامعه را فراموش کرده‌اند گفت:‌در این حوزه پژوهش‌های زیادی صورت نمی‌گیرد. 

وی افزود: اینکه بخواهیم به‌گونه‌ای رفتار کنیم که فرزندان‌مان همان جوری با دفاع مقدس آشنا شوند که ما آشنا هستیم نیازمند پژوهش است. در این خصوص آموزش و پرورش کمک کند و افرادی در پژوهش‌ها کمک کنند که ببینند نگاه کودکان امروز به دفاع مقدس چگونه است. 

پرویز سپس برای نیل به چنین اهدافی گفت: نیازمند همکاری همه نهادها هستیم نه فقط نیروهای مسلح؛‌ فعالیت نظامی به تنهایی اکتفا نمی‌کند و فعالیت پژوهشی ضرورت دارد. 
وی با اشاره به اینکه در این دوره دوسالانه جایزه شهید سلیمانی آقایان شجاعی، زارعی، پیری، کاموس و کامور بخشایش کلیه آثار را بررسی کردند و آقای حسن علایی دبیر اجرایی این رویداد بود افزود: بعضی از کارها بسیار سطحی و ساده بودند و به شکل گردآوری کم تاثیر نوشته شده بودند. 

امکان‌پذیری پیوند دفاع مقدس و کارهای دانشگاهی
دبیر علمی این رویداد تاکید کرد: امکان پیوند حوزه دفاع مقدس با کارهای علمی و دانشگاهی وجود دارد. به عنوان مثال آلمان در جنگ کشور عراق را با مواد شیمیایی تجهیز کرد و جای سوال است که چقدر کار علمی و حقوقی برای این موضوع انجام شده است!؟

پرویز سپس با بیان اینکه کار پژوهشی در دانشگاه‌ها باید انجام شود و قدردانی از همه کسانی که در این رویداد دو سالانه شرکت کردند ابراز امیدواری کرد در دوره بعدی پایان‌نامه‌های دکترا چند برابر شوند. 


پیام سرلشکر باقری به دومین جایزه شهید سلیمانی
در بخش دیگری از مراسم سردار سرتیپ نبی سهرابی، جانشین رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس پیام سردار سرلشکر پاسدار محمد باقری را قرائت کرد.

این پیام بدین شرح است:
«بسم الله الرحمن الرحيم 
حمد و سپاس خداوند علیم و بصیر را که فرصتی مقدر فرمود تا دومین دوره دوسالانه انتخاب آثار پژوهشی دفاع مقدس و مقاومت ، برگزار و به افق‌های بلند این عرصه اندیشیده و با شناخت فرصت‌ها و ظرفیت‌های سرشار و قدرتمند نرم‌افزاری و سخت‌افزاری زمینه‌ساز توسعه ترویج و تبیین هرچه بیشتر فرهنگ و آرمان‌های تمدن‌ساز شهیدان و حماسه‌سازان هشت سال دفاع
مقدس باشیم.

دفاع‌مقدس، ثمرۀ آموزه‌ها و باورهای دینی و تمدنی برگرفته از تجربه تاریخی ملت بزرگ ایران در طول مبارزات ضد‌استعماری و ضد‌استبدادی قرن‌های گذشته است که راهی نوین در حیات سیاسی - اجتماعی مردمان این مرز و بوم و گنجینه‌ای بی‌نظیر و تمام‌ناشدنی و ذخیره‌ای گران‌بها برای آینده پیش رو است و الگویی روشن برای همه آزادی‌خواهان و مجاهدان در تمام سرزمین‌ها و دوران‌ها خواهد بود.

از این روی، هر گامی در مسیر ثبت و ضبط، توصیف و تحلیل، ترویج و تبیین این رویداد مقدس و انقلابی و فهم و بیان اندیشه آفریننده آن، از مهم‌ترین و مبارک‌ترین اقدامات در راستای اعتلاء و سربلندی ملت ایران به شمار می‌رود. بدیهی است نیل به چنین هدفی بزرگ و بلند عزم راسخ و اراده قوی پژوهشگران و محققان دفاع مقدس را می‌طلبد تا در سایه یافته‌ها، تحلیل‌ها و نظریه‌پردازیهای آنان، گزاره های راهنما و ثمرات ماندگار شجره طیبه دفاع مقدس تجلی یابد. 

بر مسئولان و دست‌اندرکاران عرصه دفاع مقدس فرض است در راستای تاکیدات و مطالبات فرمانده معظم کل قوا حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) با بهره‌گیری از تجارب گران‌سنگ و ارزنده برای رونق و گسترش مطلوب‌تر پژوهش‌ها و مطالعات جنگ تحمیلی هشت ساله، زیست بوم پژوهشی کارآمد و متفاوت از گذشته، تعریف و فراهم سازند تا ضمن تشریک مساعی نهادهای فعال، اشتراک‌گذاری اسناد در اختیار، گفت‌و‌گو و تعامل با اندیشمندان، حمایت‌های مادی و معنوی هدفمند از پژوهش‌ها و پژوهشگران، پذیرای یافته‌های آنان باشند.

فرصت را مغتنم شمرده ضمن تشکر صمیمانه از تمامی پژوهشگران پرتلاش حوزه دفاع مقدس و مقاومت آنان را به جهادی نو در عرصه تبیین معارف و آموزه‌های سال‌های حماسه و ایثار دعوت نموده تا اندیشه و الگوی مبارزه و جهاد مقدس رزمندگان اسلام را به زبان ساده و روشن برای نوجوانان و جوانان این مرز و بوم و شیفتگان فرهنگ مقاومت در سراسر جهان ارائه و از تحریف و فراموشی آن جلوگیری نمایند. 

در پایان از برگزارکنندگان دومین دوره دوسالانه انتخاب آثار پژوهشی دفاع مقدس و مقاومت - جایزه شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی - کمال قدردانی را داشته و به برگزیدگان و تقدیر شوندگان این جایزه ارزشمند نیز صمیمانه تبریک می‌گویم.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح
سرلشکر پاسدار محمد باقری»
 

در پایان این مراسم برگزیدگان دومین دوره دو سالانه جایزه شهید قاسم سلیمانی، در 5 بخش کتاب، رساله دکترا، فصلنامه‌ها و مجلات، مراکز پژوهشی و پژوهشگران با حضور جمعی از فرماندهان سپاه و مقامات لشکری معرفی شدند و مورد تقدیر قرار گرفتند. (لیست برگزیدگان را اینجا ببینید.)