کتاب «مترجم خائن نیست» شامل مجموعهای از مقالات رضا قیصریه به همت انتشارات کتاب خورشید به چاپ رسید.
این کتاب در سه بخشِ «حدیث نفس: گفتوگوها»، «نقد ادبی: ترجمه و تالیف» و «نقد هنری: ترجمه و تالیف» گردآوری شده است. قیصریه در فصل نقد هنری سینمای ایران، تئاتر ایتالیا، سینمای ایتالیا و سینمای آمریکا را مورد بررسی قرار داده و در آثار تالیفی و ترجمهای به تحلیل و واکاوی آن میپردازد.
قیصریه در یادداشتی درباره ماهیت ترجمه مینویسد: «مترجم خائن است. این یک ضربالمثل معروف ایتالیایی است. احتمالا اشاره دارد بر تفاوتهای ساختاری زبان در ارتباط با روند شکلگیری تاریخی آنها، که در واقع دلیلی است تا گفته شود ارزشهای دقیق ادبی قابلانتقال از طریق ترجمه به زبان دیگر نیست، بهویژه در ترجمه آثار کلاسیک... اگر ترجمه را کاری هنری درنظر بگیریم و برخوردار از جنبههای ابتکاری که به پژوهشی کلی در جنبههای گوناگون متن نیاز دارد، آنوقت این ضربالمثل تا حد زیادی کمرنگ جلوه میکند؛ چراکه مترجم بیشتر در فکر کمکردن فاصله میان زبان مبدا و زبان مقصد خواهد بود، تا اینکه به خیانت دست بزند. ترجمه اصولا بانی و آفریننده فضاهای نوین است، بهتر بگویم فضاهای خلاقیتپذیر. فضاهایی که تاثیرات متقابلی را در هر دو زبان میگذارد و حتی باعث نوآوریهایی هم میشود، وگرنه چگونه میتوان توجیه کرد تاثیرات آثار متفاوت ادبی بر یکدیگر را.»
قیصریه مترجم بیش از چهلوپنج عنوان کتاب از دو زبان ایتالیایی و انگلیسی به فارسی است که میتوان به عناوینی همچون «پروانه و تانک» از ارنست همینگوی(نشر اتفاق)، «کافه زیر دریا» از استفانو بنی(انتشارات کتاب خورشید)، «گوساله دریایی» از آلبرتو موراویا(کتاب خورشید)، «کلاغ آخر از همه میرسد» از ایتالیو کالوینو(کتاب خورشید)، «شش شخصیت در جستجوی نویسنده) از لوئیجی پیراندلو(نشر نیلا)، «تپههای سبز آفریقا» از ارنست همینگوی(کتاب خورشید)، «روز جغد/ یک داستان ساده» از لئوناردو شاشا(کتاب خورشید)، «درگذشت پیکلز مک کارتی» از ارنست همینگوی(نیلا)، «سرگذشت یک غریق» از گابریل گارسیا مارکز(نیلوفر)، «خاطرههای ما» از لوئیجی پیراندلو(نیلا)، «تو که منو میشناسی کالو» از آلبرتو موراویا(نیلا)، «پروفسور بوبوس» از الکسی فایکو(نیلا)، «نداهای درون» از ادواردو د فیلیپو(قطره)، «شب عید میلاد در خانهی کوپی یللو» از ادواردو د فیلیپو(قطره)، «نقاب برکش بناپارت» از لئوناردو شاشا(مشکی)، «کلمهی مادر» از آلبرتو موراویا(نیلا)، «مرد همراه» از مارکو لودلی(نیلا)، «شب پیش از پیاده شدن» از ارنست همینگوی(نیلا)، «جنگ نوین ظهیرالدوله» از فرانسیسکو سوریانو، «لغتشناسی» از لئوناردو شاشا(نیلا)، «وقتی مجبوری سرت را به دیوار بکوبی» از آلبرتو موراویا(نیلا)، «روز نحس» از میخاییل زوشنکو(نیلا)، «مدهآ» از اوریپید(نیلا)، «آدمکشها» از ارنست همینگوی(نیلا)، «من که حرفی ندارم» از آلبرتو موراویا(کتاب خورشید) اشاره کرد.
این عضو هیئت علمی بازنشسته گروه زبان ایتالیایی، نگارش رمانهای «کافه نادری» (انتشارات ققنوس) و «در ستایش ۷۷ سالگی» و مجموعهداستانهای «هفت داستان» (انتشارات ققنوس)، «چهار داستان» و «داستانکها» را در پرونده کاری خود دارد. قیصریه همچنین ترجمه چند مجموعهداستان و مقاله از فارسی به ایتالیایی -ازجمله «سه قطره خون» صادق هدایت- را برعهده داشته است. قیصریه در سال 1372 جایزه قلم زرین مجله گردون را برای کتاب «هفت داستان» کسب کرد.
در معرفی ناشر آمده که «مترجم خائن نیست» دربرگیرنده مقالات تئاتر، سینما و ادبیات رضا قیصریه است که طی سالیان دراز در مطبوعات مختلف منتشر شده است. مجموعهای متشکل از نقدهای ادبی و هنری، چه در قالب ترجمه و چه در قالب تألیف.
رضا قیصریه بیش از هشتاد عنوان مقاله ترجمه و تألیفی در نشریات معتبر فیلم، سینما و ادبیات؛ کلک، بخارا، گلستانه، روزنامه شرق، اعتماد ملی و ... نوشته است. از اواخر دهه شصت تا اواخر دهه نود استاد دانشگاه در رشته زبان و ادبیات ایتالیایی بوده و به پاس کوششهای فراوانش در ترویج فرهنگ و هنر و ادبیات ایتالیایی، در سال ۲۰۰۴ جایزه وزارت فرهنگ را از رییسجمهور ایتالیا دریافت کرده است.
کتاب «مترجم خائن نیست» نوشته رضا قیصریه، در 564 صفحه، با شمارگان 300 نسخه، به قیمت 156 هزار تومان، در قطع رقعی، جلد شومیز و از سوی انتشارات کتاب خورشید در دسترس علاقهمندان قرار گرفت.
نظر شما