دوشنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۱ - ۲۱:۱۰
مشابهت‌های تاریخی بحران 88 با اتفاقات اخیر در دل کتاب‌های توصیفی و تحلیلی

با گذشت نزدیک به یک دهه از رویدادهای سال 88 و به دلیل اتفاقات اخیر و مشابهت‌های آن نیاز است مروری به رخدادهای آن روزها داشته باشیم. در این کتاب‌شناسی به بعضی از کتاب‌های مهم نگاه شده که هر کدام گوشه‌ای از مسائل 88 را بررسی و تشریح کردند.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، پس از دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در خرداد 1388، نامزدهای شکست‌خورده انتخابات به بهانه‌ «تقلب» اعتراضاتی را آغاز کردند که رفته رفته فضای سیاسی اجتماعی کشور را با فتنه‌ای پیچیده‌ مواجه کرد. فتنه‌ای که سناریو آن ماه‌ها قبل از انتخابات طرح‌ریزی شده بود و همه دشمنان خارجی و معارضان داخلی را امیدوار به براندازی نظام جمهوری اسلامی کرد. سناریوی فتنه 88 در چند مرحله ادعای تقلب، صیانت آرا و آشوب، برنامه‌ریزی شده بود. با گذشت نزدیک به یک دهه از اتفاقات سال 88 و به دلیل اتفاقات اخیر و مشابهت‌های آن نیاز است مروری به اتفاقات آن روزها داشته باشیم. در این کتاب‌شناسی به بعضی از کتاب‌های مهم نگاه شده که هر کدام گوشه‌ای از مسائل 88 را بررسی و تشریح کردند. مبنای این گزارش جست‌وجوی کتاب‌هایی با کلید واژه فتنه 88 و انتخابات 88 در سایت موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران است که از سال 88 تا 1401 به چاپ رسیدند. 

*روز شمار تحولات انقلاب اسلامی انتخابات ۸۸
نويسنده : نعمتی ، لیلا - زيرنظر : نائینی ، علی‌محمد - زيرنظر : اکبرزاده ، محمدجواد - زيرنظر : کریمی ، محمدعرفان - زيرنظر : نعمتی‌وروجنی ، یعقوب - زيرنظر : فردی ، محمد، ناشر مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، تاریخ نشر۱۴۰۱، قیمت ۲,۸۶۰,۰۰۰، محل نشر تهران – تهران، ۱۰۷۸ صفحه - تالیف - چاپ ۱

انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری با «نصاب‌شکنی» بالا در آغاز دهه چهارم و همچنین «فتنه عمیق» پس از آن، به لحاظ ماهیت، عناصر و بازیگران داخلی و خارجی و آثار و پیامدها، واقعه‌ای بود که ملت ایران در طول سه دهه پیش از آن، تجربه نکرده بود. لذا مهم‌ترین و پرحجم‌ترین وقایع این دوره به موضوع انتخابات و حوادث پس از آن اشاره دارد؛ اما همانطور که گفته شد، موضوع اصلی، «انقلاب اسلامی» است به همین جهت علاوه بر انتخابات و وقایع مربوط به آن، سایر وقایع این دوره در حوزه‌های سیاسی، امنیتی-نظامی و اقتصادی و فرهنگی مرتبط با انقلاب و نظام نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

*فتنه‌شناسی در کلام رهبری
نويسنده : سهرابی ، نبی - نويسنده : علیزاده ، محمدجواد - نويسنده : یاقوت‌پور ، محمدحسین - ويراستار : خواجه‌امیری ، مهدی - ويراستار : پوریان ، محمدتقی - ويراستار : بخشی ، حمیدرضا، ناشر دانشکده علوم و فنون فارابی، تاریخ نشر ۱۳۹۹۰۲۰۳، محل نشر تهران – تهران، ۱۵۸ صفحه - تالیف - چاپ ۱

«به اضطراب‌ها و تزلزل‌های درونی، باطنی و روحی که در حوزه باورهای دینی و نظام ارزشی فرد پیدا می‌شود، فتنه می‌گویند». در این کتاب با استناد به بیانات امام خامنه‌ای (مدظله‌العالي) به «مفهوم‌شناسی فتنه»، «بررسی فتنه در تاریخ اسلام»، «ویژگی‌ها و عوامل ظهور فتنه» و «خواص و نخبگان در دوران فتنه» پرداخته می‌شود. در پایان، «بصیرت» به عنوان تنها راه برون‌رفت از فتنه‌ها معرفی می‌شود.

*عبور از فتنه: بازخوانی پرونده یکسال نبرد نرم: بروز فتنه
نويسنده : اخوان ، محمدجواد، ناشر سازمان بسیج دانشجویی، تاریخ نشر ۱۳۹۰۱۰۲۷، قیمت ۱۵۰,۰۰۰، محل نشر تهران – تهران، جلد ۱ - ۱۶۸ صفحه - تالیف - چاپ ۲

در مجموعه سه جلدی «عبور از فتنه»، به بررسی و بازخوانی پروندة یک سال نبرد نرم ایران در انتخابات دهم ریاست‌جمهوری پرداخته می‌شود. در جلد نخست از این مجموعه، به تحلیل زمینه‌ها و علائم بروز فتنه که در حوادث پیش از انتخابات آشکار شد، پرداخته می‌شود. همچنین بررسی فضای منازعات قومی، صنفی و مناقشات گروهی با استفاده از شرایط دوران انتخابات پرداخته شده و نحوة تلاش نظام سلطه برای تبیین این نکته که انتخابات ایران در فضایی غیر دموکرات صورت می‌گیرد، به وضوح بیان و نقش سیاست‌های مداخله‌جویانه در این امر، شرح داده شده است. ضمن آنکه در کتاب، نحوة دسیسه‌گری فتنه‌گران داخلی و نیز در به وقوع پیوستن این فتنه، مورد بررسی قرار گرفته است.

*نقش امام خامنه‌ای در مهار فتنه ۱۳۸۸
نويسنده : غفوری‌سبزواری ، سیدسعید، ناشر موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تاریخ نشر ۱۳۹۵۱۱۱۳، قیمت ۱۴۰,۰۰۰ریال، محل نشر تهران – تهران، جلد - ۳۲۴ صفحه - تالیف - چاپ ۱

کتاب نقش آیت‌الله خامنه‌ای در مهار بحران 1388 به بررسی ابعاد مدیریت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سال 88 می‌پردازد. این کتاب 4 فصل دارد؛ ابتدا طی فصل مطالعات نظری، ضمن تشریح بحران و مدیریت بحران‌های سیاسی امنیتی، مباحث تئوریک آورده شده تا پیش از ورود به موضوع، خواننده درک صحیحی از مفاهیم پایه‌ای مربوطه کسب کند. در ادامه، نیم نگاهی به پیشینه‌ تاریخی ولایت فقیه داشته و جایگاه، اختیارات و شرح وظایف ولی فقیه براساس قانون اساسی جمهوری اسلامی در حل مسائل کلی نظام تجزیه و تحلیل می‌شود. تاریخچه مدیریت بحران‌ها در جمهوری اسلامی موضوع فصل دوم است. و آنچه در فصل سوم با عنوان «واکاوی بحران پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری» آمده روایتی از این مقطع تاریخی است که فضای ذهنی خواننده را برای توجه به ابعاد مختلف مدیریت، تدابیر و اقدامات رهبری آماده می‌سازد.

فصل چهارم تحت عنوان «نقش رهبری در مواجهه و مدیریت بحران ۸۸» در سه بخش تدوین شده است: طی بخش اول، سیاست گذاری و هدایت راهبردی مورد توجه قرار گرفته و با تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود، به هر آنچه از اقدامات حکیمانه‌ مقام معظم رهبری از نظرگاه اقدامات حوزه‌ کلان فهم گردیده، پرداخته شده است. در بخش دوم دو موضوع فتنه و بصیرت بحث شده و به منظور بررسی نقش بصیرت بخشی و روشنگری رهبری 10 متن از بیانات معظم‌له در دوره‌ زمانی سال ۱۳۸۸ با روش تحلیل گفتمان انتقادی به شیوه فرکلاف تحلیل گردیده است. در بخش بعدی برخی اقدامات اجرایی رهبری در دو مقطع قبل و بعد از نماز جمعه ۲۹ خرداد تا فاجعه‌ روز عاشورا برشماری شده است.

*فتنه‌ها: بررسی فتنه‌های نفوذ، رابطه با آمریکا، تحریف شخصیت امام خمینی (ره) ...
نويسنده : محمدی‌نیا ، اسدالله، ناشر سبط اکبر،  تاریخ نشر ۱۳۹۴۱۲۱۲، قیمت ۸۵,۰۰۰، محل نشر قم – قم، ۲۳۶ صفحه - تالیف - چاپ ۱

اين کتاب جهت بالا بردن آگاهي توده مردم براساس بصيرت‌افزايي، شناخت مکتب اصيل حضرت امام خميني (ره) و اهداف سران فتنه در سال ۱۳۸۸ نگاشته شده است. ابتدا واژه فتنه براساس آيات قرآن مفهوم‌يابي شده است. سپس فتنه‌هاي نفوذ، دغدغه‌ها و نگراني‌هاي حضرت امام خميني (ره) در اين باره بيان شده است. در ادامه در خصوص تحريف مکتب امام خميني (ره) صحبت شده است. در فصل بعدي، معناي بصيرت، وظيفه نخبگان، بصيرت امت اسلام، بي‌بصيرتي و ... مطرح شده است. در نهايت نيز به اهداف سران فتنه سال ۱۳۸۸ در کلام رهبر انقلاب اسلامي و رابطه با آمريکا پرداخته شده است.

*اینجا فتنه‌ای رخ داده است
نويسنده : روزی‌طلب ، محمد، ناشر شرکت انتشارات سوره مهر، تاریخ نشر ۱۳۹۳۱۱۱۴، قیمت ۵۰۰,۰۰۰ ، محل نشرتهران – تهران،  ۸۷۲ صفحه - تالیف - چاپ ۱

کتاب حاضر، شامل چهل‌وسه گفت‌وگو و مناظره است که در قالب برنامه‌های «ایران ۸۸»، «رو به فردا»، و «دیروز امروز فردا» از خرداد ۱۳۸۸ تا اواخر ۱۳۸۹ از شبکه سوم سیما پخش‌شده است. البته این گفتارها بخشی از این برنامه‌هاست که ارتباط مستقیمی با فتنه ۸۸ داشته‌اند؛ و الا برنامه‌های جالبی در حوزه ماهواره، حجاب، عفاف و ... نیز وجود داشت که قلم گرفته شد. متن این برنامه‌ها بدون کمترین ویراستاری محتوایی آورده شده و هر جایی که توضیحی لازم بوده در پانوشت آورده شده است. این کتاب به‌مثابه سندی تاریخی از وقایع انتخابات ۱۳۸۸ و بعد آن است.

*دایره‌المعارف فتنه ۸۸: اسناد
گردآورنده : سعیدی ، مهدی - زيرنظر : جوانی ، یدالله
ناشر موسسه فرهنگی هنری صبح حضور امید، تاریخ نشر ۱۳۹۲، قیمت ۱۰۰,۰۰۰ریال ، محل نشر تهران – تهران، جلد ۸ - ۴۵۲ صفحه 

مجموعه دائره المعارف فتنه به‌منظور شناخت اهداف، چگونگی شکل‌گیری‌ و تداوم کودتای سبز و شناخت بازیگران و نقش‌آفرینان فتنة سال ۱۳۸۸ و چگونگی مقابلة نظام اسلامی در مدیریت و مهار این فتنه عمیق، در نه جلد تدوین شده است. کتاب هشتم این مجموعه به اسناد و مدارکی اختصاص دارد که در دورة فتنه انتشار یافته است. مجموعه بیانیه‌ها و اطلاعیه‌های سران فتنه و برخی از بیانیه‌ها و اطلاعیه‌های مهم از دیگر شخصیت‌ها و گروه‌های سیاسی تأثیرگذار، سرفصل‌های اصلی این کتاب است. گزارشی از دادگاه رسیدگی به پرونده اغتشاش‌گران نیز در گفتاری جداگانه ارائه شده است.
 
*نقش انگلیس در فتنه ۱۳۸۸
پدیدآور، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ناشر موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تاریخ نشر۱۳۹۲۰۷۲۰، قیمت۲۵۰,۰۰۰، محل نشر تهران – تهران، ۵۹۲ صفحه - تالیف - چاپ ۲

نویسنده در این کتاب با استناد به اسناد مندرج در مرکز اسناد انقلاب اسلامی، به بررسی دخالت کشور انگلیس در انتخابات دهم ریاست جمهوری و مسائل پس از آن پرداخته است. از این رو نخست با نگاهی اجمالی به اصل مداخله در امور داخلی کشورهای مستقل از منظر حقوق بین‌الملل و کنوانسیون ۱۹۶۱ وین، گذری به مناسبات پرچالش دو کشور ایران و انگلیس قبل و پس از پیروزی انقلاب اسلامی شده است، سپس جایگاه دیپلماسی عمومی بریتانیا در ایران بررسی و به دنبال آن جایگاه تلویزیون بی‌بی سی فارسی در دیپلماسی عمومی انگلیس شرح داده شده است. در پایان نیز به مستندسازی دخالت‌های انگلیس در انتخابات دهم ریاست جمهوری پرداخته شده است. در این بخش مواضع مقامات رسمی انگلیس در سطوح مختلف، عملکردهای رسانه‌های گروهی این کشور و عملکرد سفارت انگلیس در ایران مورد توجه قرار گرفته است.

*رفتارشناسی غرب در فتنه ۸۸
نويسنده : حامی ، ولی‌الله - نويسنده : جعفرپورکلوری ، رشید، ناشر درک نو، تاریخ نشر۱۳۹۱۰۲۱۰، قیمت ۴۰,۰۰۰، محل نشر تهران – تهران، ۲۰۸ صفحه - تالیف - چاپ ۱

کتاب حاضر، به عنوان جلد هشتم از مجموعه بیست جلدی «آنسوی غبار»، درباره گوشه‌هایی از تاریخ سیاسی ایران در مقطع حوادث پس از دهمین انتخابات ریاست جمهوری است. نویسنده در نگاهی تحلیلی، نقش آمریکا را در فتنة سال ۱۳۸۸ تشریح و چگونگی اجرا و میزان موفّقیت آمریکا را در آن برهة زمانی بررسی کرده است. در این مقال نخست، پیشینة تاریخی روابط ایران و آمریکا در قبل و بعد از انقلاب اسلامی ارائه شده و سپس، اهداف آمریکا از اقدامات براندازانه علیه ایران بازگو شده است. همچنین تاکتیک‌های به کارگرفته در این مسیر، معرفی شده است. در پایان نیز افراد، مؤسسات و بنیادهای آمریکایی مؤثّر در براندازی مخملین سال ۱۳۸۸ معرفی شده‌اند. از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد: «جین شارب» (مؤسس انسیتوی آلبرت انیشتین)؛ «خانة آزادی» و «مؤسسة برولینگز». همچنین نقش ارکان نظام جمهوری اسلامی ایران در مقابله با فتنه سال ۱۳۸۸ تبیین شده است.

*جریان‌شناسی فتنه در جمهوری اسلامی ایران
پدیدآور: شعبانی‌سارویی ، رمضان، ناشر، اعتدال،  تاریخ نشر ۱۳۹۰، قیمت۱۲,۰۰۰، محل نشر تهران – تهران، 72 صفحه - تالیف - چاپ ۱

شناسایی «عوامل فتنه» در نظام جمهوری اسلامی ایران و در ادوار مختلف پس از انقلاب است. در این نوشتار سعی شده است به شناسایی نوع و ماهیت فتنه‌های واقع شده پس از انقلاب اسلامی در دوران حیات امام خمینی و پس از رحلت ایشان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و جنس فتنه و پیامدهای فتنه‌های مختلف در ادوار مختلفی مانند دوران جنگ، دوران سازندگی، دوران اصلاحات و دوران به قدرت رسیدن دوباره اصولگرایان تبیین گردد. نویسنده در مورد هر یک از ادوار سیاسی و اجتماعی پس از انقلاب به شناسایی عوامل فتنه و انحراف و عملکرد جریان‌های مخالف و خودی مانند فتنه لیبرال‌ها، فتنه ملی مذهبی‌ها، جریان‌های ضدمذهبی، خط سومی‌ها، خیانت‌های روشنفکران و اصلاح‌طلبان، سکولارها، رادیکال‌ها و جریان‌شناسی فتنه در زمان اصولگرایان پرداخته و ویژگی‌های فتنه در هر یک از این ادوار را بررسی نموده است.

*بی‌بی‌سی فارسی و انتخابات ۸۸ ایران
نويسنده : زابلی‌زاده ، اردشیر، ناشر موسسه خبرگزاری فارس، تاریخ نشر ۱۳۹۰، قیمت ۴۰,۰۰۰ ریال، محل نشر تهران – تهران، ۱۶۰ صفحه - تالیف - چاپ ۱

موضوع کتاب حاضر، بررسی نقش بی‌بی سی فارسی در جریان انتخابات سال ۸۸ است. این پژوهش پوشش مطبوعاتی و گزارش‌های خبری این شبکه خبری را در روزهای انتخابات ایران نقد و تحلیل و سیاست‌های انگلیس در شیوة بازنمایی وقایع جهان و جهت‌دهی برداشت‌های افراد را تشریح می‌کند. نگارنده ضمن تأکید بر جایگاه رسانه در انتخابات و معرفی عناصر ارتباطات سیاسی در نظام جهانی، مدل‌های گوناگون انتشار خبر از منابع خبررسان را توضیح می‌دهد و بر مبنای آن، الگوی خبر پراکنی شبکه بی‌بی‌سی را در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ تشریح می‌کند. بعضی از عنوان‌های بخش‌های کتاب عبارتند از: جریان‌سازی بی‌بی‌سی قبل و بعد از انتخابات؛ رادیکال شدن حوادث و خروج از فضای بحران، سوژه‌های خبری بی‌بی‌سی و شخصیت‌ها در بی‌بی‌سی.

*دادگاه ۸۸: متن کامل کیفرخواست‌های دادستان و دفاعیات متهمان وقایع پس از انتخابات
پدیدآور: موسسه خبرگزاری فارس، ناشر موسسه خبرگزاری فارس، تاریخ نشر ۱۳۹۰۱۱۰۳، قیمت ۵۵,۰۰۰، محل نشر تهران – تهران، جلد ۲ - ۳۶۴ صفحه - تالیف - چاپ ۱

کتاب «دادگاه هشتاد و هشت» مستند بسیار ارزشمندی است از سیر حوادث و اتفاقات قبل و پس از انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری در سال 1388 که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی از آن با عنوان فتنه یاد کردند. خوانندگان کتاب دادگاه هشتاد و هشت به‌طور مشروح از ماوقع دادگاه‌های علنی متهمان حوادث پس از انتخابات مطلع می‌شوند و در آئینه کیفرخواست‌های عمومی و انفرادی متهمان، سیمای دشمن را ملاحظه می‌نمایند و بر این واقعیت تلخ افسوس می‌خورند که چگونه لجاجت و بی‌بصیرتی برخی از خواص لبخند بر چهره کریه دشمن نشاند.

اعترافات و اقاریر متهمان در این دادگاه‌ها اگرچه دل دوستداران انقلاب اسلامی را از این همه ناسپاسی به امام رحمةالله علیه‌ و شهدا، ایثارگران و مردم همیشه در صحنه به درد می‌آورد اما سرشار از عبرت‌هایی است که می‌تواند مایه بصیرت نسل‌ نو در ادامه راه پدران فداکار خویش برای استمرار انقلاب اسلامی تا مقصد نهایی باشد. مطالعه این کتاب غبار فتنه را از مقابل دیدگان کنار می‌زند و چراغ بصیرت در دست می‌نهد تا در کوران غفلت و بی‌بصیرتی خواص، راه را از چاه تشخیص داده مسیر حرکت بر مدار ولایت گم نشود.

مستندسازی حوادث و رخدادهای انقلاب اسلامی و ایجاد نهضت تاریخ‌نگاری انقلاب، امروز به دو جهت از ضروری‌ترین اقدامات فرهنگی در نظام جمهوری اسلامی محسوب می‌شود. اول به‌دلیل آن که شاهد بوده و هستیم که دست‌های مرموزی درصددند با تحریف تاریخ انقلاب زمینه‌های بروز انحراف را در مسیر رو به رشد حرکت ملت سلحشور ایران اسلامی فراهم آورند و گذشته انقلاب اسلامی را زیر سؤال ببرند. دوم نیز به‌علت درس‌ها و عبرت‌های بسیار زیادی که در این حوادث و رویدادها وجود دارد، بازخوانی تاریخ مستند این حوادث بدون هرگونه تحلیل و برداشت، درس‌آموز، عبرت‌برانگیز، مایه افزایش بصیرت و پرهیز از غفلت در ادامه این راه مقدس است.

کتاب دادگاه هشتاد و هشت در پی انجام این رسالت بزرگ است، در لابه‌لای صفحات این کتاب، در متن کیفرخواست‌های عمومی و انفرادی متهمین و اظهارات و اقاریر آن‌ها شواهد بسیار زیادی وجود دارد که ابعاد فتنه بزرگ را افشا می‌نماید و از نیت طراحان و حامیان خارجی آن‌ها پرده برمی‌دارد. مطالعه این کتاب علی‌رغم مرور تلخ‌کامی‌های حوادث پس از انتخابات، بار دیگر شیرینی حضور مثال‌زدنی مردم بصیر و انقلابی را در انتخابات دهم به یاد می‌آورد و نشان می‌دهد دشمنان برای خالی نمودن پشت انقلاب اسلامی از حمایت‌های مردمی به چه میزان سرمایه‌گذاری می‌کنند و حاضر هستند عوامل ریز و درشت خود را برای مقابله با مردم به صحنه آورند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها