به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «علوم انسانی در ایران؛ چالش‌ها و موانع توسعه آن» توسط لیلا سنگی عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی نوشته شده و انتشارات سپهر دانشگاه این کتاب را در 192 صفحه آن را منتشر کرده است.

سنگی درباره کتاب گفت: این کتاب برآمده از رساله دکترای من است. من سعی داشتم موانع توسعه علوم انسانی را با تاکید بر منابع جهاد دانشگاهی بررسی کنم. اما استاد راهنمای من گفت که ورود نکنیم به جهاددانشگاهی و این کتاب را در حوزه علوم انسانی کار کنیم. ما اگر بتوانیم علوم انسانی را یک مقداری بهبود ببخشیم می‌تواند خیلی تاثیرگذار باشد. و این مسیر از شناخت انسان می‌گذرد.

وی افزود: بسیاری از چالش‌هایی که امروز مشاهده می‌کنیم برآمده از جامعه ناشاد است. عصبانیت خفته در رفتار ما یکی از نمونه‌های این چالش‌هاست. شاید این عصبانیت‌ها به دلایل اقتصادی شکل گرفته باشند اما با یک نگاه به آن‌ها متوجه می‌شویم که انسان‌ها قدرت تحمل یکدیگر را ندارد که این عصبانیت خفته وجود دارد. متاسفانه همینکه خودمان را همیشه برحق می‌دانیم نیز یکی از چالش‌هاست. ما مدام در حال قضاوت کردن یکدیگر هستیم.  

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی درباره سهمی که علوم انسانی در پیشرفت جوامع می‌تواند داشته باشد گفت: از دیدگاه اندیشمندان، مقدمه توسعه هر کشوری توجه ویژه به علوم انسانی است. در اکثر کشورهایی که مشاهده می‌کنیم توسعه‌ای اتفاق افتاده، اول از همه ریشه‌های علوم انسانی در آن‌ها تقویت شده است و به صورت کلی شناخت انسان، زمینه توسعه آن کشورها را فراهم کرده است. هرچقدر بیشتر بتوانیم روی انسان کار کنیم و توانمندی‌ها و ویژگی‌هایش را بهتر بشناسیم قاعدتا می‌توانیم به جامعه خود کمک بیشتری کنیم و مسیر توسعه را هموارتر سازیم.

وی درباره تاثیرگذاری‌ نهادها در شکل‌گیری آینده جامعه بیان کرد: در تعریف نهادها که در شاخه‌های مختلفی از علوم صورت گرفته است، هر بخشی از جامعه را که مورد بررسی قرار دهیم بیشتر در قالب نهادها هستند. این نهادها می‌توانند در قالب یک سازمان یا اداره باشد یا حتی می‌تواند این نهادها در قالب فرهنگ باشند. حتی می‌توانیم بگوییم نهاد می‌تواند در قالب یک خانواده باشد. این‌ها همگی نهاد هستند یعنی ساختارهایی که باعث ایجاد یک جامعه می‌شوند.

سنگی افزود: نهاد خانواده می‌تواند تاثیر بسیار زیادی داشته باشد که در موارد مختلفی نمود پیدا می‌کند فرض کنید تصمیماتی که برای ادامه تحصیل فرزندان اتخاذ می‌َشود چقدر می‌تواند در نوع نگرششان به آینده شغلی اثرگذار باشد. تمام این موارد تحت تاثیر نهادها هستند.

این استاد دانشگاه به معایب و اثرات منفی نهادگرایی اشاره کرد و گفت: متاسفانه این موضوع دیده می‌شود که برخی نهادها برای حفظ قدرت دست به هر کاری می‌زنند و ممکن است حتی مقابل نهادهای دیگر قرار بگیرند و سعی در حذف آن‌ها بکنند. این موضوع در جنگ‌ها مثلا جنگ جهانی دوم نیز وجود داشت که برخی نهادها برای حفظ قدرت خودشان دست به هرکاری زدند. وقتی به اوایل جنگ جهانی دوم نگاهی می‌اندازیم می‌بینیم که هیتلر با استالین پیمان دوستی می‌بندد؛ دو نگاه کاملا متفاوت. جالب اینجاست که همان وقت استالین با چرچیل در مخاصمه است اما دو سال بعدش، با هم دوست می‌شوند.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی در رابطه با چالش‌های موجود در حوزه علوم انسانی بیان کرد: وقتی صحبت از چالش‌ها می‌شود و قصد می‌کنیم که موانع را توضیح دهیم، باید به موارد زیادی اشاره کنیم. ممکن است این چالش‌ها چالش‌های اقتصادی باشند. ممکن است مشکلات فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی تبدیل به موانع علوم انسانی شوند. عمق این مسائل نیز گاهی بسیار زیاد است. من اگر بخواهم تنها به بخش کوچکی از مشکلات فرهنگی اشاره کنم باید به همین نگاهی که غالبا به علوم انسانی وجود دارد اشاره کنم.

سنگی ادامه داد: من سال 1375 دیپلم گرفتم که یعنی سال 1371 وارد دبیرستان شدم. اولا اینکه هیچ استعدادیابی‌ای برای اینکه هر فرد چه رشته‌ای را باید بخواند انجام نمی‌شد. صرفا یک جریانی در جامعه شکل می‌گرفت و والدین ما را به همان سمت سوق می‌دادند. یادم هست آن زمان، علوم تجربی روی بورس بود. یادم هست هم خانواده و هم مدرسه به دلیل خوب بودن نمراتم به من گفتند باید پزشک بشوی. کسی از من نپرسید آیا اصلا به این رشته علاقه دارم یا خیر. من وقتی با دیدن خون حالم دگرگون می‌شود قطعا به درد رشته‌های تجربی یا پزشکی و پرستاری نمی‌خورم. متاسفانه جامعه ما به رشته‌ها نگاه اقتصادی دارد و ممکن است مدام توصیه کنند که فرزندانشان رشته‌هایی را انتخاب کنند که از نظر اقتصادی درآمد زا باشد. ساختار سیاسی کشورمان علی‌الظاهر به شکلی عمل می‌کند که این روش‌ها همچنان ادامه دارند.

وی به کتابی که در دست کار دارد اشاره کرد و گفت: به تازگی کتابی را نوشته‌ام تحت عنوان «سرمایه اجتماعی زنان و مجلس شورای اسلامی». این کتاب در حال حاضر در مرحله داوری است و در یکی دو ماه آینده توسط نشر جهاددانشگاهی منتشر خواهد شد.