جامعه ادبیات ایران در سالی که گذشت چهرههای سرشناس و تاثیرگذاری را در حوزه داستاننویسی، شعر، نقد ادبی و ترجمه از دست داده است که در این گزارش به آن میپردازیم.
منصور اوجی
منصور اوجی شاعر سرشناس و دارای نشان درجه یک هنری در حوزه ادبیات در سن 84 سالگی، بعد از یک دوره تحمل بیماری درگذشت. اوجی در حالی در هفته شیراز از دنیا رفت، که «شیراز» یکی از بنمایههای اصلی شعری او بود و در سال 1398 نیز مجموعه شعرهای او با عنوان «کجاهای جهانهای شیراز» منتشر شد. آخرین کتاب وی با عنوان «یک عمر شاعری» نیز برنده جایزه کتاب سال استان فارس شده است. وی که از تأثیرگذاران شاعران شعر نیمایی در ایران بوده، بیش از 30 مجموعه شعر را در پرونده کاری خود دارد که آثاری همچون «کوتاه مثل آه»، «شعرهایی به کوتاهی عمر» و «حالی است مرا» از آن جمله به شمار میآید.
قاسم آهنینجان
قاسم آهنینجان، شاعر خوزستانی که پس از ماهها تحمل بیماری سرطان در سن 63 سالگی درگذشت. بنابر گفته مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان به ایبنا، «مرحوم قاسم آهنین جان مدتی با بیماری سرطان فک درگیر بود و پیگیریهای زیادی برای درمان وی انجام شد و تا همین اواخر با هم در ارتباط بودیم اما پیشرفت بیماری شدید بود و همزمان چند بیماری را با هم داشت که امکان انتقال وی به تهران را غیر ممکن کرد؛ تا اینکه پس از مدتی بستری در بیمارستان سرانجام امروز به لقا الله پیوست.»
حمید علیدوستی
حمید علیدوستی شهرکی که در نوزدهمین جشنواره قلم زرین(تیرماه 1400)، موفق به کسب عنوان برتر بخش داستان بزرگسالان برای رمان «بُرشکن» شده بود، تنها بعد از دریافت این جایزه بر اثر عارضه قلبی و در سن 51 سالگی در بیمارستان آیتالله کاشانی شهرکرد دار فانی را وداع گفت. رمان «بُرشکن» و کتاب «وضعیتهای نمایشی در شاهنامه فردوسی» که هردو از سوی انتشارات سوره مهر به چاپ رسید، از آثار این نویسنده و از مدرسان دفتر شهرکرد انجمن سینمای جوان به شمار میآید.
مجتبی گلستانی
مجتبی گلستانی؛ نویسنده، منتقد ادبی و مترجم حوزه فلسفه، و فارغالتحصیل رشته فلسفه اخلاق در مقطع دکتری در سن 39 سالگی و پس از دو هفته تحمل بیماری کرونا، در بیمارستان فیروزآبادی شهر ری دیده از دنیا فرو بست. «واسازی متون جلال آلاحمد» و «درآمدی تصویری بر اخلاق» از آثار اوست.
محمد سرور رجایی
محمد سرور رجایی؛ شاعر و نویسنده برجسته فارسی زبان معاصر، به دلیل ابتلا به کرونا در بیمارستان میلاد تهران درگذشت. وی که متولد 1348 کابل بود، از سال 1373 به ایران مهاجرت کرده و مدیریت خانه ادبیات افغانستان و مدیریت دفتر شعر و داستان افغانستان در حوزه هنری را برعهده گرفت. کتابهایی همچون «در آغوش قلبها: اشعار و خاطرات مردم افغانستان درباره امام خمینی»، «از دشت لیلی تا جزیره مجنون»، «ماموریت خدا: هفت روایت از احمدرضا سعیدی، شهید ایرانی جهاد اسلامی افغانستان»، «گرگهای مهربان کوه تخت: داستانی از افغانستان» و «سفیدتر از آفتاب: گزیدهی شعرهای حیدری وجودی» از آثار رجایی به شمار میآید.
آذرتاش آذرنوش
آذرتاش آذرنوش؛ مترجم، مولف، استاد دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، محقق در زبان و ادبیات عرب و مدیر بخش ادبیات عرب در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، نخستین ایرانی بود که درجه دکتری در رشته زبان و ادبیات عرب را کسب کرد. از آثار او میتوان به کتابهای «آموزش زبان عربی»، «راههای نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی»، «فرهنگ مصطلحات» (مجمع اللغات)، «تاریخ ترجمه از عربی به فارسی: ترجمههای قرآن»، «تاریخ ادبیات عرب»، «تاریخ زبان و فرهنگ عربی» و «فرهنگ معاصر عربی به فارسی» اشاره کرد.
رودابه کمالی
رودابه کمالی، نویسنده ادبیات کودک و نوجوان و متولد سال ۱۳۵۰ در تهران، پس از مدتی مبارزه با بیماری سرطان، در سن 50 سالگی دیده از جهان فرو بست. او با سروش نوجوان (۱۳۶۹ تا ۱۳۸۰)، «آفتابگردان»، فصلنامه «انشاء و نویسندگی» و «همشهری داستان» همکاری داشت. راهاندازی انتشارات مؤسسه منظومه خرد نیز از جمله دیگر فعالیتهای اوست. کمالی همچنین در سال ۱۳۸۰ برنده جایزه «رشد» شده بود. «کارگاه انشا» (۹ جلد)، «قصههای مهرک و سبزک»، «اسبی که هیچکس نمیدید» و «قصههای حیوانکی» از جمله کتابهای اوست.
هوشنگ چالنگی
هوشنگ چالنگی؛ شاعر سرشناس و پیشکسوت خوزستان، در سال 1320 در مسجدسلیمان دیده به جهان گشود. وی از شاعران حلقه «شعر دیگر» بود که مجموعههای «آنجا که میایستی»، «نزدیک با ستاره مهجور»، «زنگوله تنبل»، «آبی ملحوظ» و «گزینه اشعار» از آثار او به شمار میآید. چالنگی آبان 1400 بر اثر سکته قلبی درگذشت.
جهانگیر خسروشاهی
جهانگیر خسروشاهی، از نویسندگان تاثیرگذار در حوزه ادبیات دفاع مقدس، در سن 60 سالگی به علت عارضه قلبی دار فانی را وداع گفت. وی که فعالیتهای فرهنگی خود را از ابتدای انقلاب اسلامی شروع کرده بود، از سال 1368 همکاری با حوزه هنری را آغاز کرد. حضور در مجله سوره، دو دوره عضویت در شورای بررسی کارگاه قصه و رمان حوزه هنری، عضویت در پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، همکاری با گروه تلویزیونی جهاد سازندگی و گروه تلویزیونی روایت فتح از فعالیتهای فرهنگی خسروشاهی است. وی در سال 1377 بهعنوان داور جشنواره فیلم دفاع مقدس و در سالهای 1377، 1379، 1383 بهعنوان داور جشنواره انتخاب کتاب دفاع مقدس حضور داشته و در سال 1383 نیز داوری انتخاب کتاب دفاع مقدس دفتر ادبیات داستانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را عهدهدار بوده است. مجموعههای داستان کوتاه «خلفههای وحشی (۱۳۷۰)»، «باغ باور (۱۳۷۳)»، «بیرون قلعه امن نیست (۱۳۷۶)»، «خیابان رؤیت (۱۳۷۹)»، «به کلی سری (۱۳۸۱)»، همچنین داستانهای بلند «نفر پانزدهم (۱۳۶۱)»، «صخرهها و پروانهها (۱۳۶۹)» و دو رمان «زخمدار (1374)» و «رویای داغ (1383)» ازجمله آثار بهجای مانده از جهانگیر خسروشاهی است.
سعید تشکری
سعید تشکری، نویسنده، منقد ادبی، كارگردان تئاتر و نمایشنامهنویس پس از سالها تحمل بیماری MS، بعد از تزریق خون در آخرین مراجعه خود به بیمارستان رضوی، به حالت اغما رفت. وی مورد عمل جراحی قرار گرفت اما به دلیل شدت خونریزی، دیده از جهان فرو بست. تشکری متولد سال 1342 در قوچان بود. ورود او به عرصه هنر از سال 1348 با شرکت در کلاسهای خلاق داستاننویسیِ کانون پرورش فکری کودک و نوجوان رقم خورد و در سال 1357 به دانشکده هنرهای زیبا راه یافت و در رشته ادبیات نمایشی فارغالتحصیل شد. سعید تشکری در سال 1378 به عضویت کانون ملی منتقدان تئاتر و در سال 1380 به عضویت کانون جهانی تئاتر ITCA درآمد و از سال 1363 تاکنون هم زمان با خلق آثار هنری به تدریس در حوزه ادبیات نمایشی و داستان نویسی پرداخته بود. حضور پررنگ او در مطبوعات با چاپ مقالاتی پرمخاطب در حوزه ادبیات و هنر گره خورده بود. او در سال 1392 با جدا شدن از عرضه تئاتر، به فضای داستان نویسی ورود کرد و با خلق آثار برجستهای چون مفتون و فیروزه، رمان مفقوده انقلاب اسلامی را به نگارش در آورد. بیش از ۴۰ کتاب از سعید تشکری منتشر شده است. پیکر او در رواق حضرت زهرا(س) در حرم مطهر رضوی به خاک سپرده شد.
محمد رحیم اخوت
محمد رحیم اخوت، داستاننویس پیشکسوت اصفهانی، بعد از تحمل سالها بیماری فراموشی و کهولت سن، در ۷۶ سالگی دارفانی را وداع گفت. وی متولد آذر ۱۳۲۴ در اصفهان بود که رمانهای «تماشا»، «نامها و سایهها» و «نمیشود» از آثار او به شمار میآیند. فضای نوشتههای این داستاننویس معاصر، اکثراً اصفهان است. نشانهشناسی اصفهان و اشاره به تاریخ قاجار و معاصر در داستانهای او وجود دارد.
یعقوب یادعلی
یعقوب یادعلی، نویسنده و فلیمساز سرشناس، شامگاه سوم اسفندماه، در سن 51 سالگی به دلیل ایست قلبی در شهر بوستون درگذشت. وی عنوان بهترین رمان اول دوره پنجم جایزه هوشنگ گلشیری را برای رمان «آداب بیقراری» به دست آورد. کتابهای «آداب بیقراری»، «آداب دنیا»، «آمرزش زمینی» و «حالتها در حیاط» از آثار در حوزه رمان و مجموعه داستان است.
نظر شما