حمید غفاری مدیر چاپخانه و انتشارات نورحکمت در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به وضعیت فعالان چاپ و نشر در این‌روزها گفت: شرایط پیش‌آمده به‌دلیل شیوع کرونا، برای همه صنوف است و فعالان چاپ و بسته‌بندی هم مثل آن‌ها درگیر شده‌اند، اما مساله اینجا است قبل از کرونا مشکلات دست‌اندرکاران این حوزه کم نبود. هم مشکلات اقتصادی و هم بحث واردات و مواد اولیه و نرخ ارز، تقریبا صنعت چاپ و نشر را به زانو در آورده بود.
 
وی ادامه داد: وضعیت هر روز هم بدتر می‌شد؛ زیرا مواد مصرفی عمدتا وارداتی است و ارزبری دارند؛ از کاغذ بگیرید تا مرکب. زمانی که چاپخانه‌دار سفارش کار از مشتری می‌گیرد باید قیمتی به او بدهد و این قیمت در خیلی از موارد وابسته به مواد اولیه مصرفی وارداتی است.
 
غفاری با بیان اینکه در بسیاری از مواقع خیلی از مواد را در نوسانات محاسبه نمی‌کردیم، عنوان کرد: قیمت زینک یا مرکب جزو این مواد بود که درصد نامحسوسی داشت و مشکلی در قیمت نهایی کار به‌وجود نمی‌آورد، اما متاسفانه طی یکی–دو سال اخیر قیمت‌ها به‌روز و حتی لحظه‌ای تغییر می‌کرد که این موضوع آسیب‌های زیادی به همکاران ما در قیمت‌گذاری‌ سفارش‌ها وارد کرد.
 
وی در این زمینه توضیح داد: گاهی چاپخانه‌دار یک قرارداد امضا می‌کند اما روز بعد به دلیل نوسان قیمت‌ها در بازار، متوجه می‌شود که نمی‌تواند مواد اولیه را تامین کند. این موضوع لطمه زیادی به کار چاپخانه‌دار وارد کرد.
 
غفاری با طرح این موضوع که توقف واردات یکسری از مواد اولیه نیز به گرانی کالاها در بازار منجر شدند، گفت: به‌عنوان مثال قیمت مرکب طی پنج – شش ماه گذشته دو تا سه برابر شد و این موضوع دست چاپخانه‌ها را برای کار کردن و سفارش گرفتن بست و ما با کاهش سفارش و کار روبه‌رو شدیم.
 
مدیر چاپخانه نور حکمت تاکید کرد: به دنبال آن ناشران و سایر مشتریان کارهای چاپی نیز در سفارش کارهای خود متوقف شدند و منتظر پایین آمدن قیمت مواد اولیه ماندند که این موضوع نیز آسیب دیگری به دست‌اندرکاران این حوزه وارد کرد.

آسیب کرونا به چاپ و نشر
غفاری در ادامه با بیان اینکه شیوع بیماری کرونا و محدودیت‌های اخیر لطمه کاری زیادی به صنف چاپ و نشر وارد کرد، گفت: این وضعیت مخصوصا به ناشران لطمه زیادی زد زیرا مجبور هستند تعطیل باشند. از سوی دیگر چاپخانه‌ها هم که در دقیقه ۹۰ قرار شد در ایام تعطیلی، باز بمانند هم در انجام کار، دست تنها هستند.
 
وی ادامه داد: الان که چاپخانه‌دار قصد خرید کاغذ و مقوا دارد، بنگاه‌های خرید و فروش کاغذ تعطیل‌اند. به عنوان مثال در روز گذشته سه تن از مشتریان ما به دنبال مقوای پشت‌چسب‌دار بودند، اما چون مغازه‌ها تعطیل بودند، نتوانستند کاغذ و مقوای مورد نیاز خود را تامین کنند.
 
غفاری با اشاره به وضعیت کسب و کار چاپخانه‌ها در ایام محدودیت و قرنطینه توضیح داد: با وجود اینکه چاپخانه‌ها مشغول فعالیت هستند اما با چیزی حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد ظرفیتشان می‌توانند کار کنند که این موضوع اصلا به‌نفع چاپخانه‌دار نیست و جبران‌ناپذیر است؛ زیرا شرایط کاری را برای ادامه فعالیت‌هایشان سخت می‌کند.
 
وی با بیان اینکه برخی از همکاران چاپخانه‌دار ما طی این دو هفته تعطیل کرده‌اند، گفت: فقط تعطیلی مهم نیست؛ موضوع این است که کارگر چاپخانه‌ای که دو هفته از چهار هفته ماه را بیکار است، باید چه بکند؟  همکاری گفت که کارگران از مرخصی‌های خود استفاده کنند اما کارگران اصلا مرخصی نمی‌گیرند و ترجیح می‌دهند هر روز سرکار باشند و حتی اضافه کار بایستند تا هزینه‌های زندگی خود را تامین کنند.
 
غفاری یادآور شد: البته باید در نظر داشته باشیم که بسیاری از این صنوف از جمله ناشران و چاپخانه‌داران بعد از دو هفته تعطیلی که سرکار می‌روند با یک رکود کاری روبه‌رو هستند و مد‌ت‌ها زمان می‌برد تا کارها روی غلتک بیفتد. زیرا بازار باید به تعادل و قیمت‌ها به تناسب برسد.
 
وی با بیان اینکه بخش کتاب مدت‌های مدیدی است که درگیر رکود کاری شده است، عنوان کرد: هزینه‌های زندگی به‌حدی در این مدت بالا رفته است که کتاب تقریبا از اولویت خرید و زندگی مردم خارج شده و استمرار این موضوع لطمات فرهنگی جدی به جامعه وارد می‌کند.
 
غفاری در این زمینه افزود‌: بعد از مدتی، وقتی کتاب از ضروریات زندگی مردم نباشد، کم‌کم و به‌مرور از خانواده‌ها دور می‌شود و مسئولان فرهنگی باید با اجرای طرح‌های مختلف زمینه‌ای ایجاد کنند که فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در خانواده‌ها نهادینه شود.
 
وی با رد این موضوع که گرانی کتاب عامل اصلی نخریدن آن است، گفت: وقتی کتاب را با دیگر کالاهای مختلف مقایسه می‌کنیم، شاهد هستیم که قیمت بالایی ندارد و حتی به نسبت قیمت کتاب‌ها در خارج کشور نیز قیمت مناسبی دارد، در این میان فکر می‌کنم پایین بودن مخاطبان کتاب و مشکل توزیع کتاب نیز به مسائل و حواشی این حوزه دامن زده است.
 
غفاری تاکید کرد: ناشری که کتاب‌‌هایش را در تیراژ ۵۰۰ نسخه چاپ کرده، نمی‌تواند کتاب‌هایش را بفروشد؛ به این دلیل که نیاز به کتابخوانی در جامعه وجود ندارد و اولویت‌های دیگری قبل از کتاب وجود دارد که فرصت و فراغ بالی برای مطالعه نیست و افراد وقتی بعد دو شیفت کاری به منزل می‌رسند امکان مطالعه ندارند.
 
وی با بیان اینکه کتاب‌های درسی و کمک درسی و دانشگاهی که ضرورت دارد بازار خود را دارند، ادامه داد: به‌نظرم باید حمایت جدی از سوی دولت انجام شود تا فرهنگ کتابخوانی در قالب‌های مختلف در میان خانواد‌ه‌ها ترویج شود و مطالعه به عنوان یک ضرورت به‌شمار آيد.
 
غفاری در ادامه صحبت‌های خود ورود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به مساله تامین مواد اولیه چاپ و نشر را یک ضرورت دانست و گفت: وقتی کاغذ، زینک یا مرکبی به کشور وارد شده اما ماه‌های زیادی در گمرک مانده است و به دلیل بروکراسی اداری امکان ترخیص آن نیست باید دولت ورود پیدا کند و با یک حرکت اورژانسی و جهادی برای رفع مشکلات اقدام کنند تا مواد اولیه به دست بازار برسد.
 
وی در پایان خاطرنشان کرد: صنعت چاپ فقط جنبه تولیدی و اقتصادی ندارد بلکه با صنایع فرهنگی مثل کتاب و سایر صنایع بسته‌بندی ارتباط مستقیم دارد و زمانی که مواد اولیه آن موجود نباشد صنایع وابسته آن هم آسیب می‌بینند.