مدیر کل دفتر مطالعات و برنامهریزی فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با ارسال پیامی درباره تاثیرگذاری برگزاری فعالیت جام باشگاههای کتابخوانی کودک و نوجوان در ایام کرونا گفت: تـداوم ایـن برنامه، بـه صورت مجازی، از سـوی دبیرخانه، تلاشـی بـرای غنی کـردن اوقـات فراغت کـودکان ونوجوانـان، تقویـت روحیه اجتماعی خانـواده ها مـی باشـد که ایـن تهدیـد را بـه فرصـت تبدیـل کـرده اسـت.
دراین گـزارش بـه اجمال، سـعی شـده با ارائـه اطلاعات آمـاری، تاثیـر کمـی و کیفـی برنامههـای ترویـج کتابخوانــی بــر مبنــای فعالیتهــای جــام باشگاههای کتابخوانی تببین شود. تاکنـون بیـش از 22 هـزار باشـگاه در مجمـوع فعـال هسـتند و همچنیـن20 هـزار تسـهیلگر در ایـن فرایند، داوطلبانـه فعالیـت دارند و 1820 شـهر و روسـتا در این رقابت فرهنگی مشـارکت داشـته انـد. تخصیـص رقم قابل توجـه یارانـه50 درصدی تـا سـقف شـصت هـزار تومـان بـه همه اعضـا باشـگاهها با حمایـت معاونت امـور فرهنگی نیز وجهـی دیگـر از آمـار را آشـکار میکنـد. بـا نگاهی اجمالــی بــه آمارهــا میبینیــم، از حیــث کمــی دســتآوردهای مهمــی رقــم خــورده اســت، امــا صرفـاً بـه کمیت فعالیتهـا نظرنداشـتیم و از طـرق مختلـف سـعی کردیـم بـه افزایـش سـطح کیفــی فعالیتهــای باشــگاههای کتابخوانــی کـودک و نوجـوان کمـک کنیـم.
از آن جملـه بـا بررسـیهای میدانـی، انجـام پژوهشهـای علمی تاثیـر فعالیـت باشـگاههای کتابخوانـی کـودک و نوجـوان مـورد ارزیابـی کیفـی قـرار گرفته اسـت و ســعی کردیــم هــر ســال ایرادهــا را اصـلاح و حرکــت باشــگاهها در مســیر کیفیســازی و شــکوفایی باشــد. همچنیــن در ادوار مختلــف برگـزاری جـام باشـگاههای کتابخوانـی و پیـش از آن فعالین ترویـج کتابخوانـی،تسـهیلگران در مناطــق مختلــف کشــور در فراینــد کتــاب وکتابخوانــی ضعــف داشــتند. امــا در ایــن ســالها بــا برگــزاری کارگاههــای آمــوزش تسـهیلگران برنامهریـزی خـلاق و مستندسـازی و… بـرای فعالان فرهنگی، مروجـان کتابخوانی، تسـهلیگران کمک کردیـم ضعفهای موجـود در ایـن عرصـه تـا حـدود زیـادی برطـرف شـود.
بـا ارزیابــی آثــار رســیده در دوره چهــارم جــام باشــگاههای کتابخوانــی کــودک و نوجــوان شــاهد رشــد چشــمگیر در زمینــه برنامهریــزی خــلاق و همچنیــن مستندســازی فعالیتهــا و اقدامهـا هسـتیم. ایـن اتفـاق متأثـر از برگـزاری کارگاههــای یــاد شــده اســت. تنــوع در آثــار و برنامههــای رســیده، همچنیــن الگوبــرداری باشـگاهها از یکدیگـر، رشـد و تعالـی ایدههـای خلاقانــه در ترویــج کتابخوانــی، اســتمرار فعالیتهــا و برنامههــای کتابخوانــی، انجــام فعالیتهـای متعـدد و متنوع فرهنگـی و هنری بــا محوریــت کتــاب و کتابخوانــی از دیگــر تاثیرهـای ایـن رویـداد اسـت و بازتـاب آن را بـه وضـوح میتـوان در آثـار رسـیده دیـد.
همچنیـن نکتـه مهـم دیگـر طراحـی و تدویـن برنامههـای مشـترک فرهنگـی بـا همـکاری نهادهـای دیگـر اســت. از آن جملــه میتــوان بــه همــکاری بــا سـازمان زندانهـای کشـور بـرای گسـترش و رواج فعالیتهــای کتابخوانــی در زندانهــای کشــور و همچنیـن ایجـاد باشـگاههای کتابخوانـی در مهدکودکها و..اشاره کرد.
بــا اجــرای جــام باشــگاه هــای کتابخوانــی درسراسرکشــورکه اقدامــی داوطلبانــه ومردمــی اســت و بــا برگــزاری کارگاه هــای آموزشــی مــی تــوان فهرســت وار؛ بــه رشــد کمــک بــه افزایــش سـرانه مطالعه میـان کـودکان و نوجوانان، تقویت فرهنـگ گفتوگـو، اسـتدلال و مهـارت دربحث و قــدرت تحلیــل و تفکــر انتقــادی در کــودکان و نوجوانـان، آشـنایی بچههـا با محیطهـای مرتبط بـا کتاب همچون کتابفروشـی، کتابخانه و تبدیل فضاهـای عمومـی موجـود به فضاهایی مناسـب بـرای مطالعه فـردی و گروهی، گسـترش فرهنگ همـکاری و مشـارکت در انجـام یـک کار گروهی، پیشــرفت تحصیلــی از راه برنامــه هــای سـرگرمکننده میـان کـودکان و نوجوانـان، کمک بــه تأســیس و تقویــت کتابخانههــای کوچــک کلاسی، مهدکودکی، کانونی، آپارتمانی، محلهای، مسـجدی و…،ارتبـاط بین اهل قلـم و کودکان و نوجوانـان، کمـک بـه گسـترش تبلیـغ و معرفی کتـاب نیـزاشـاره داشـت تشـکیل نهادهـا و … شـایانی کند.
بـراسـاس پژوهـش انجـام شـده درباره تأثیرهــای فرهنگــی و اجتماعــی رویدادهـای ترویـج کتابخوانـی، ایـن موضـوع مهـم مـورد توجـه قـرار گرفـت که تـا چه انـدازه رویدادهـای فرهنگـی در احیـاء و بهرهگیـری از ظرفیتهــای بومــی، محلــی بــرای ترویــج برنامــه هــای کتابخوانــی بــوده اســت؟ مشـاهده شـد کـه 60 درصـد مشـارکتکنندگان در پژوهــش اســتفاده از ظرفیتهــای بومــی و محلــی بــرای ترویــج کتابخوانــی را زیــاد دانســتند. منظــور از توجــه بــه ظرفیتهــای بومـی درترویـج کتابخوانـی توجـه بـه آداب و سـنن، بازیهـا و ویژگـی هـای محلـی در هـر روسـتا و منطقـه اسـت کـه میتواند بـه تقویت و گســترش برنامههــای ترویــج کتابخوانــی کمــک کنــد.
توجــه بــه متغیــر خالقیــت و نـوآوری در ترویـج برنامههـای کتابخوانـی نیز مـورد پرسـش و بررسـی قـرار گرفتـه اسـت کـه 57 درصـد معتقدبودنـد در پیشبـرد برنامههای ترویــج کتابخوانــی از شــیوهها و ایدههــای خلاقانـه و جذاب و متناسـب با علائـق کودکان و نوجوانهــا بهــره گرفتــه شــده اســت. ایــن مهــم محقــق نمیشــد مگــر بــا مســاعدت و همـکاری و همراهـی نهادهـای گوناگـون از جمله؛ آمــوزش و پــروش، نهادكتابخانههــای عمومــی كشــور، كانونهــای فرهنگــی هنــری مســاجد، کانــون هــای پــرورش فکــری و تشــكلهای مردمــی ترویــج كتابخوانــی، شـهرداریها و… در پایـان، توضیـح ایـن نکتـه نیــز ضــروری اســت کــه در مراســم پایانــی چهارمیـن دوره جـام باشـگاههای کتابخوانـی، عــلاوه بــر معرفــی برگزیــدگان و تقدیریهــای بخشهــای مختلــف ایــن رقابــت، بــرای نخســینبار از فعالتریــن مدرســه، فعالتریــن كتابخانـه، فعـال تریـن كانـون فرهنگـی هنری مســاجد، فعالتریــن كتابــدار و فعالتریــن دبیرخانه اسـتانی و شهرسـتانی هم تقدیر شـد.
نظر شما