از سویی دیگر با افزایش صنعتی شدن بسیاری از کشورها و انتشار بیش از اندازه کربن دی‌اکسید تولید شده حاصل از فعالیت‌های انسانی، این ماده به غلظت بی‌سابقه‌ای در اتمسفر کره زمین در چند سال اخیر رسیده است و همین عامل باعث شده بسیاری از دانشمندان آینده‌ای چون عصر سوزان را برای نسل بشر پیش‌بینی کنند.
به همین روی جمعآوری و ذخیره دی اکسید کربن حاصل فعالیت‌های انسانی برای اغلب کشورها امری مهم وضروری به شمار می‌آید.
در این راستا کتاب «فناوری جمعآوری و ذخیره کربن دی‌اکسید» نوشته ایمان خلیلی‌نژاد به دنبال شناساندن فناوری‌های نوین جمعآوری کربن و ذخیره‌سازی آن به عنوان یک راهکاری جدید در این حیطه است. از آنجایی که در دنیای صنعتی تغییرات چشم‌گیری در زمینه محیط‌‌زیست در حال وقوع است، تاثیرپذیری از این تغییرات هم در زندگی بشر بارز و آشکار شده است.
چندی پیش خبرگزاری مهر به نقل از نشریه Proceedings of the National Academy of Sciences خبری را در این باره منتشر کرده بود که گرگ رو پژوهشگر دانشگاه کالیفرنیا در سانتاکروز و مجری این تحقیقات اعلام کرد؛ «ما نه تنها شیوه‌ای را برای از جمعآوری و ذخیره‌سازی دی اکسیدکربن از جو یافته و می‌توانیم H2 ارزشمند را تولید کنیم بلکه می‌توانیم با این شیوه نوین به نجات اکوسیستم دریایی کمک کنیم. در واقع وقتی دی اکسیدکربن به جو آزاد می‌شود بخش قابل توجهی از آن توسط اقیانوس‌ها بلعیده و موجبات اسیدی شدن اقیانوس‌ها را فراهم می‌آورد.»
این پژوهشگران می‌گویند؛ «وقتی چنین سیستم‌هایی با برق تجدیدپذیر و مصرف مواد معدنی فراوان در زمین و محلول‌های نمکی کار خود را آغاز کند می‌تواند دی اکسیدکربن اضافی موجود در جو را با ظرفیت بالا و سرعت مناسب جمعآوری و ذخیره‌سازی کند.»
خلیلی‌نژاد (نویسنده) در این اثر تلاش کرده است در نه فصل تمام زمینه‌های اصلی فناوری و جمعآوری و ذخیره‌سازی کربن به عنوان مباحث و اصول پایه در قالبی رسا و روان در این اثر درج کند.
مروری بر فصل‌ها
گفتنی است در فصل اول بیانی مختصر از چرایی و اجرا و پیاده‌سازی این نوع فناوری آورده شده است. فصل دوم به معرفی انواع سازوکارهای شیوه‌های جمعآوری می‌پردازد. در فصل سوم انواع روش‌های مهندسی جداسازی تشریح شده است. در فصل چهارم تکنیک فشرده‌سازی و انواع روش‌های انتقال دی اکسیدکربن به مخزن ذخیره پرداخته است. در فصل پنجم شیوه‌های ذخیره‌سازی کربن در مخازن معرفی شده‌اند و در فصل ششم نحوه انتخاب مخزن ذخیره مناسب توضیح داده شده است.فصل هفتم به معرفی مخاطرات ذخیره‌سازی برای انسان و زیستبوم اختصاص یافته است.فصل هشتم به معرفی مختصر فناوری‌های بازبینی و پایش مخزن ذخیره پرداخته و در نهایت در فصل نهم اقتصاد فناوری جمعآوری و دخیره کربن بیان شده است.
نزدیک به نیم دهه می‌شود که از توجه به جمعآوری کربن در کشور ما می‌گذرد، بر اساس برخی گزارش‌ها و اطلاعات رسانه‌ای مشخص شد که این طرح در برنامه ششم توسعه گنجانده شده است.
در این‌باره گزارشی از امکان‌سنجی ذخیره کربن در ایران از سوی شانا منتشر شده است که در این گزارش آمده است؛ «این طرح با توجه به پیگیری موضوع کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای از جمله جمعآوری، انتقال و ذخیره‌سازی دی اکسیدکربن در برنامه ششم توسعه شرکت ملی نفت با حمایت مدیریت برنامه‌ریزی تلفیقی این شرکت دنبال می‌شود. منابع عمده انتشار گاز دی اکسیدکربن، دودکش نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌های نفت و گاز (بزرگترین منابع انتشار) و همچنین واحدهای فرآورش گاز (مخازن نفت و گاز ترش) هستند. بر همین اساس جداسازی گاز دی اکسیدکربن هزینه کمی دارد و می‌توان به جای رها کردن در اتمسفر آن را در سازندها و ساختارهای مناسب زیرزمینی مانند چاه‌های نفت و گاز تزریق کرد.»
برگی از کتاب
در بخشی از کتاب می‌خوانید؛ «نیروگاه‌های زغال سنگی ابتدایی‌ترین نوع کارخانجات تولید انرژی در اروپا و آمریکای شمالی در قرن هجدهم میلادی بودند. چیزی از قرن نوزدهم نگذشته بود تا اینکه نیروگاه‌ها و کارخانجاتی که از نفت و گاز برای تولید انرژی استفاده می‌کردند پدیدار شدند...»
کتاب «فناوری جمعآوری و ذخیره کربن» در 240 صفحه، به شمارگانیک‌هزار نسخه و به قیمت پنجاه هزار تومان از سوی انتشارات ارشدان راهی کتاب‌فروشی‌ها شد.
نظر شما