به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین اختتامیه دوازدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد با حضور سیدعباس صالحی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محسن جوادی؛ معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیکنام حسینی‌پور؛ مدیرعامل خانه کتاب، حجت‌الاسلام محمدعلی مهدوی‌راد؛ از اعضای هیات علمی جایزه، حجت‌الاسلام سیدهادی خسروشاهی؛ نویسنده و پژوهشگر، مهدی قزلی؛ دبیر اجرایی، محمدرضا شرفی‌خبوشان؛ دبیر علمی جایزه، داوران و اعضای هیات علمی و جمعی از نویسندگان و ناشران، عصر شنبه (23 آذرماه) در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم گفت: یاد جلال آل‌احمد را در 50 سال درگذشتش گرامی می‌داریم. جایزه ادبی جلال به گام دوازدهم رسیده است. تلاش شده در فرایند این جایزه به گونه‌ای عمل شود که از یکسو با شفافیتی که پدید می‌آید اعتمادسازی را ارتقا دهد و اعلام اسامی اعضای هیأت علمی، داوران و نامزدها که در رویه این جایزه بر آن پافشاری شده است در طول این دوره‌ها بر این اساس بوده است. همچنین هیأت داوران در چرخه بسته‌ای نباشد تا امکان تنوع سلیقه‌ها فراهم شود همچنین در بین پیشکسوت‌ها آثار نوقلمان دیده شود.

اگر نگاه عمیق پشتوانه هنر و ادبیات نباشد غیرماندگار است 
سیدعباس صالحی در ادامه بیان کرد: اینها موضوعاتی است که در این جایزه کمک کرده که به اعتمادسازی بیشتری نزدیک شود، البته با آنچه که باید برسد فاصله دارد و باید گام‌های قوی‌تر و محکم‌تری را طی کند. این جایزه با بخش‌های داستان کوتاه، رمان و داستان بلند، نقد ادبی و مستندنگاری که چهار حوزه ادبیات ایران است سبب می‌شود پایش، تحلیل و گفت‌وگو راجع‌به ادبیات ایران غیر از شاخه شعر ایجاد شود. وقتی به دوره‌های قبلی این جایزه و همچنین دوره دوازدهم نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که در حوزه فرهنگ و هنر و در حوزه نویسندگان شاهد دو اتفاق هستیم؛ نخست نویسندگان جوانی که با خلاقیت‌های خود در این حوزه حاضر می‌شوند و حضور این نسل در حوزه ادبیات چشمگیر است. همچنین حضور بانوان ایرانی در دهه اخیر که هر ساله بیش از گذشته از نظر کمی و کیفی وارد این حوزه شده‌اند و شاهد افزایش سهم آن‌ها هستیم.
 
صالحی در ادامه به تنوع در مضامین و تکثر مضامین هم در حوزه داستان و هم در حوزه‌های دیگر که به موضوعات داستانی تبدیل شده اشاره کرد و گفت: این تنوع و تکثر در حوزه مستندنگاری هم بیش از گذشته دیده می‌شود. تجربه موفق مستندنگاری در حوزه دفاع‌مقدس که به همت رادمردانی به نقطه بلوغ رسیده است، امروزه در حوزه‌های دیگر فرهنگی، اجتماعی و سیاسی هم تجربه‌های دلنشینی دارد. در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، زندگی روزمره ما زیر نگاه دوربین و فیلم مستندنگاری قرار گرفته است و تنوع‌ در سبک و شیوه در این حوزه کاملا ملموس است. هم در بخش داستان کوتاه و بلند، هم نقد ادبی و هم در حوزه مستندنگاری در آثاری که خلق می‌شوند سبک‌های متنوعی را می‌توان دید. علاوه بر مستندنگاری گزارشی، مستندنگاری علمی و پژوهشی هم جدی‌تر شده است. در نقد ادبی هم همین‌طور است و تنوع سبک‌ها و شیوه‌ها و روش‌ها محسوس و ملموس است.
 
مشکلات حوزه نشر، تساهل و تسامح ناشران و نویسندگان را کاهش داده است
وی در ادامه بیان کرد: در بخش کیفیت نیز گزارش داوران این دوره در پاره‌ای از این بخش‌ها این بوده که گرچه مشکلات حوزه نشر مشکلات تأسف‌آور و زمین‌گیرکننده‌ای است ولی گفته می‌شود این شرایط سخت سبب شده دقت نویسندگان و ناشران در عرضه آثار هم افزایش یابد و گزیده‌یابی بیشتر دیده می‌شود. تساهل و تسامح ناشران و نویسندگان نیز کمتر شده است و این می‌تواند نعمتی باشد در دل مصیب. همچنین در فضایی که در آثار می‌بینیم علاوه بر تنوع در سبک و مضمون، تنوع در پس‌زمینه‌ها نیز دیده می‌شود چه در داستان‌های کوتاه و چه در داستان‌های بلند و رمان و آثار مستندنگارانه پس زمینه‌های جذاب فراوان‌ترند. و تعلق به بوم‌نویسی و بومی‌نگاری بیشتر شده است.
 
صالحی در ادامه بیان کرد: همچنین توجه به پیوندها و رشته‌هایی که اثر با زندگی اجتماعی و سیاسی دارد و تار و پودی که ما را به زمینه‌ می‌کشاند و ویژگی‌های دیگری که در پس‌زمینه‌های اثر می‌توان دید همه و همه داشته‌هایی است که مایه شکر و مباهات است اما هنوز راه‌های نرفته و کمتر رفته زیاد است.
 
وی در ادامه گفت: فرهنگ و تمدن ایران هم از نظر اقلیمی و هم عمق تاریخی آنقدر سوژه دارد که هرچه کار شود بین آنچه انجام شده با آنچه انجام نشده و باید انجام شود فرسنگ‌ها فاصله وجود دارد. سوژه‌ها موجود منتظر شما هستند که بیایید آن‌ها را کشف کنید و به دیگران منتقل کنید. من به لحاظ سفرهایی که می‌روم به نقاط مختلف ایران دریغ و دردم این است که چقدر سوژه وجود دارد و چقدر روایت کم است به عنوان مثال در سفر اخیر به استان مرکزی با مشاهده ارگ میشیجان در روستای میشیجان دیدم که چقدر پس زمینه و روایت‌های ناب دیده می‌شود که می‌تواند سوژه‌های بزرگی باشد برای روایت‌های بزرگ.
 
جانمایه حوزه هنر، دانش و حکمت و کالبدش تکنیک و مهارت است
صالحی در ادامه گفت: نکته بعدی این است که جانمایه حوزه هنر، دانش و حکمت و کالبدش تکنیک و مهارت است. ممکن است ما از دانش و حکمت کم بگذاریم و به تکنیک بیافزاییم. آثار ماندگار ما زمانی بوده است که حکمت راهبر مهارت بوده است نه مغلوب آن. اگر نگاه عمیق پشتوانه هنر و ادبیات نباشد حتما غیرماندگار است و کمتر موثر خواهد بود.
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در ادامه با بیان اینکه هنر و ادبیات ایران‌زمین حافظ اخلاق و زبان فارسی بوده است، گفت: ادبیات ایران‌زمین نگهبان این دو بال هویت ایرانی یعنی اخلاق و زبان فارسی بوده است. هنر و ادبیات امروز ما اگر بخواهد امتداد تاریخ خود را داشته باشد باید همچنان نگهبان این دو بال باشد مبادا انقطاع و فاصله‌ای بین این دو بال ایجاد شود. فضای تند و سریع مجازی می‌تواند عامه مردم را بی‌بندوبار کند اما از افرادی که در وادی ادبیات کار می‌کنند هرگز پسندیده نیست که این تساهل را داشته باشند. پیش‌رانی آن‌ها در حفاظت از زبان فارسی بسیار مهم است. اگر آن‌ها به تساهل حرکت کنند دیگران بیش از آنچه اکنون هست، این تساهل را پیش می‌برند و از سوی دیگر ماهیت و جان‌مایه اخلاقی ایران زمین که متکی بر حیا و عفت بوده و این دو بال دو بال هنر و ادبیات ایرانی بوده و انتظار می‌رود همچنان ادیبان امروز این دو بال را امتداد دهند.