به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست هم‌اندیشی گسترش ترجمه و نشر آثار ایرانی-اسلامی در جهان و معرفی طرح حمایتی تاپ صبح امروز (یکشنبه 26 آبان) همزمان با چهارمین روز از بیست‌وهفتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با حضور مدیران سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و جمعی از ناشران در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد.
در ابتدای این مراسم، محمدرسول الماسیه، رئیس مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی در خارج از کشور گفت: انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب فرهنگی بود و به واسطه آن زمینه‌ای ایجاد شد که داشته‌ها و آموزه‌های این انقلاب را به‌شکل گسترده به جهانیان معرفی کنیم.
وی افزود: ما در ایران امروز داشته‌هایی برای عرضه و ارائه به سایر ملل داریم، اما باید بدانیم که خودباوری در سایه انقلاب اسلامی ایران ایجاد شد و مردم احساس کردند باید مبانی آن را به سایر ملت‌ها معرفی کنند.
الماسیه با بیان اینکه اولین هسته‌های ترجمه به زبان‌های خارجی، قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران توسط دانشجویان خارج از کشور شکل گرفت، عنوان کرد: دانشجویان ایرانی و متفکران اسلامی هسته کار ترجمه و نشر را در سال‌های قبل از انقلاب آغاز کردند و بعد از آن نیز ادامه دادند.
وی تاکید کرد: این نهضت 40 سال است که آغاز شده و همچنان ادامه دارد. در این میان مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی نیز فعالیت خود را در این زمینه ادامه می‌دهد.
وظیفه اصلی؛ ارائه تصویر شایسته از ایران است
در بخش دیگری از این نشست، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدمهدی ایمانیپور، دستیار ارشد رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سخنانی به وظیفه اصلی این سازمان اشاره کرد و گفت: ارائه تصویر شایسته از ایران در خارج کشور ماموریت اصلی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است که این فعالیت در دو دسته اقدامات روزمره و اقدامات ماندگار برنامه‌ریزی شده است.
وی افزود: انتشار کتاب از جمله فعالیت‌های ماندگار در این حوزه به‌شمار می‌آید و به همین دلیل شورای عالی انقلاب فرهنگی تشخیص داد که مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی در خارج کشور تشکیل شود.
ایمانیپور در ادامه به وظایف این مجموعه اشاره کرد و گفت: ساماندهی و گسترش ترجمه گنجینه‌های معارف اسلامی و علوم انسانی از زبان‌های فارسی و عربی به سایر زبان‌ها، انسجام‌بخشی، سیاست‌گذاری، حمایت، هماهنگی، نظارت بر امر ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی به زبان‌های دیگر، معرفی و نشر کتاب‌های چاپی و الکترونیکی ترجمه شده در حوزه معارف اسلامی و علوم انسانی و تربیت و مهارت‌افزایی مترجمان متعهد و کارآمد بومی(خارجی) برخی از این موارد است.
وی تاکید کرد: ایجاد انسجام، هماهنگی و هم‌افزایی میان فعالیت‌ها و برنامه‌های دستگاه‌های مختلف دولتی و سازمان‌ها و موسسات غیردولتی، هدایت و نظارت فعالیت‌های مرتبط با ترجمه و نشر معارف اسلامی به زبان‌های دیگر، بسیج امکانات داخل و خارج از کشور برای پاسخگویی به نیاز روبه گسترش جامعه بشری به معارف اسلامی، تلاش برای دستیابی به اقتدار مناسب انقلاب اسلامی در عرصه نشر و توزیع جهانی نیز از دیگر وظایف این مرکز است.
ایمانیپور همچنین به دیدار اخیر جمعی از فعالان نشر با رهبر معظم انقلاب اشاره کرد و گفت: ایشان در این دیدار بر تشکیل فرهنگستانی برای ترجمه و نشر کتاب‌های ایرانی در خارج از کشور تاکید کردند و گفتند که کتاب‌های داخلی باید با دقت ترجمه شود و از سوی دیگر کتاب‌های خارجی نیز با دقت بیشتر و بر اساس نیاز جامعه ایران به فارسی ترجمه شوند.
دستیار ارشد رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با بیان اینکه تعیین اولویت‌ها ضرورتی است که در حوزه ترجمه باید به آن دقت شود، گفت: انتخاب مترجم، چگونگی انتشار و دریافت بازخورد اهمیت ویژه‌ای در ترجمه و انتشار کتاب‌های ایرانی به زبان‌های دیگر دارد که باید به آن توجه کرد.
ضعف ناشران در نمایشگاه‌های خارجی
وی با طرح این موضوع که تاکنون تلاش‌های خوبی انجام شده اما نباید از واقعیت‌ها گریخت؛ زیرا آسیب‌هایی وجود دارد، یادآور شد: اگرچه فرصت‌های خوبی برای نیازسنجی وجود داشت اما نیازسنجی‌های ما کامل نیست تا بدانیم مخاطب ما در خارج از کشور در حوزه معارف اسلامی و علوم انسانی به چه کتاب‌هایی نیاز دارد.
وی تاکید کرد: در حوزه ادبیات کلاسیک تاکنون کتاب‌های زیادی توسط ناشران به زبان‌های خارجی ترجمه شده و حتی ترجمه‌های متعددی از این آثار وجود دارد اما درباره ادبیات معاصر و ایران معاصر انتشار کتاب به حد کافی نبوده است.
ایمانیپور با بیان اینکه ما برای معرفی نظام سیاسی ایران یا مفهوم مردم‌سالاری اثری برای عرضه در دنیای بین‌الملل نداریم، گفت: بسیاری از کتابخانه‌های دنیا، کتاب‌های جدید ناشران و نویسندگان ایرانی را ندارند و عموم کتاب‌هایی که در منابع آنها وجود دارد متعلق به قبل از انقلاب یا اوایل پیروزی انقلاب اسلامی ایران است و کتاب‌های جدید ما به دست آنها نرسیده است.
وی همچنین درباره آسیب‌های دیگری که در حوزه ترجمه کتاب‌های فارسی به زبان‌های دیگر وجود دارد، عنوان کرد: بسیاری از ترجمه‌هایی که در گذشته انجام شده، ضعیف هستند چون توسط دانشجویان یا طلاب خارجی ترجمه شده‌اند و خوانش خوبی ندارند. همچنین کیفیت توزیع و انتشار این آثار به خوبی در جهان چندان وجود ندارد؛ زیرا ما ارتباطات جهانی در شبکه توزیع نداریم.
ایمانیپور با اشاره به حضور کمرنگ و بی‌اثر ناشران ایرانی در رویدادهای بین‌المللی، افزود: من سه دوره در نمایشگاه کتاب فرانکفورت حضور داشتم و شاهد بودم که ناشران ایرانی به‌صورت غیرحرفه‌ای در این رویداد حضور دارند و فقط کتاب فارسی عرضه می‌کردند و در اصل آنها با تفکر نمایشگاه کتاب تهران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت حضور پیدا می‌کنند که به نظرم باید اصلاح شود.
دستیار ارشد رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی همچنین به طرح تاپ اشاره کرد و گفت: این طرح، نوعی طرح حمایت به‌شمار می‌آید تا از کتاب‌هایی که مورد نیاز مخاطب است اما در بازار داخلی مورد پذیرش نیست حمایت کند و نمونه این طرح در کشورهای مختلف برای حمایت از کتاب‌هایی که باید ترجمه شوند، اجرا می‌شود.
وی با دعوت از ناشران بخش‌های مختلف برای مشارکت در این طرح، گفت: ناشران خصوصی به کمک اجرایی شدن این طرح بیایند و در زمینه مخاطب‌شناسی، نیازسنجی و انتشار کتاب‌های مناسب با محیط بین‌المللی به ما کمک کنند و سازمان نیز از آنها حمایت خواهد کرد.
به بخش خصوصی اعتماد کنیم
در بخش دیگر این نشست، محمدرضا اربابی، رئیس انجمن صنفی مترجمان تهران در سخنانی با بیان اینکه اکنون طرح‌های مختلفی در زمینه حمایت از ترجمه‌های آثار ایرانی اجرا می‌شود، گفت: زمانی که گرنت و حوزه هنری در زمینه ترجمه آثار ادبیات و کلاسیک فعالیت می‌کنند، چرا طرح تاپ باید بار دیگر به سراغ این حوزه برود و انرژی و ظرفیت خود را صرف این کار کند؟
وی افزود: در این زمینه می‌توان فارغ ار مباحث نظری و برگزاری جلسات مختلف، کارهای نیمه‌تمام که پیش از این درباره آن بحث شده است را به مرحله اجرایی رساند.
اربابی همچنین به ظرفیت‌های موجود در بخش خصوصی برای ترجمه آثار اشاره کرد و گفت: ما به‌دلیل عضویت در فدراسیون جهانی مترجمان این ظرفیت را داریم که در حوزه ترجمه آثار مختلف به نهادهای دولتی کمک کنیم و به نظرم دولت نیز باید به ظرفیت‌های موجود در این بخش اعتماد کنند.
وی یادآور شد: ما در بخش خصوصی مترجمان زبده و کارآزموده‌ای داریم که می‌توانیم برای بسیاری از کارها به آنها اعتماد کنیم تا یک کار جامع ملی اثرگذار شکل گیرد.
بخش خصوصی ظرفیت‌های ارزشمندی دارد
در بخش دیگر این نشست، سیدسعید میرمحمدصادق، معاون فرهنگی موسسه خانه کتاب نیز در سخنانی گفت: ما در موسسه خانه کتاب طبق سیاستی که پیش گرفته‌ایم، برنامه‌ریزی کردیم تا در برنامه‌ها و اقدامات خود از ظرفیت موجود در انجمن‌ها و ناشران به‌ویژه در بخش خصوصی استفاده کنیم و طی این یک‌سال به نتایج خوبی دست یافته‌ایم.
وی ادامه داد: اکنون ما با حدود 8 صنف مرتبط با حوزه نشر و کتاب مثل انجمن صنفی مترجمان، انجمن صنفی ویراستاران، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان و... در ارتباط هستیم و علاوه بر آن با 50 انجمن علمی مورد نیاز وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز قرارداد همکاری بسته‌ایم تا از ظرفیت‌های آنها در کارهای خود استفاده کنیم.
میرمحمدصادق با اشاره به همکاری‌هایی که با این انجمن‌ها انجام می‌شود، گفت: در موسسه خانه کتاب بستر مناسب برای فعالیت این گروه‌ها فراهم شده و بر اساس تفاهم‌نامه و قراردادها همکاری ما در زمینه برگزاری جلسات نقد و بررسی کتاب فراهم شده است.
به گفته وی، کاربردی کردن پژوهش‌های علوم انسانی یکی دیگر از این اقدامات است که توسط جمعی از دانشجویان و پژوهشگران این حوزه انجام می‌شود و در اینجا اعلام می‌کنم موسسه خانه کتاب این آمادگی را دارد که طبق اعلام نیاز مناطق مختلف، ظرفیت توسعه این همکاری‌ها وجود دارد.
وی با بیان اینکه از زمانی که با بخش خصوصی همکاری کردیم، پیشرفت خوبی در فعالیت‌های خانه کتاب داشته‌ایم، عنوان کرد: این امکان در موسسه خانه کتاب وجود دارد که بر اساس نیازهایی که وجود دارد، مباحث را به دانشجویان و پژوهشگران هر حوزه منتقل کنیم و آنها نیز به خوبی کار را پوشش دهند.
خلأ موجود در کتاب‌های ترجمه شده را جدی بگیریم
محمدجواد خرسندی، مدیرکل فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت (ع) در بخش دیگر این نشست گفت: من معتقدم باید نهادی در کشور وجود داشت که بر ترجمه کتاب‌ها از دو سو نظارت می‌کرد؛ زیرا ما برای ترجمه برخی کتاب‌ها به زبان فارسی آسیب‌های زیادی می‌بینیم و کتاب‌ها متناسب با نیاز جامعه نیست.
وی افزود: مجمع جهانی اهل بیت (ع) تاکنون 2 هزار عنوان کتاب به 58 زبان در سراسر جهان ترجمه و توزیع کرده است اما در کنار آن شاهد هستیم که هر نهاد و تشکلی بر اساس اولویت‌های موضوعی خود کار را پیش می‌برد.
خرسندی با اشاره به فعالیت مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی گفت: به نظرم این مرکز باید به فعالیت ناشران و مترجمان فعال در این حوزه سمت‌وسو بدهد و با شناسایی خلأهای موجود در این حوزه به دنبال رفع خلأها باشد.
وی با بیان اینکه در ترجمه آثار باید به سلیقه طیف‌های مختلفی از مخاطبان توجه شود، تاکید کرد: به نظرم در پروسه ترجمه کتاب‌های ایرانی باید به آثاری توجه شود که در دنیا برای اطلاع‌رسانی خلأ داریم، به‌عنوان مثال در حوزه‌های شیعه‌شناسی یا پاسخ به شبهاتی که کمتر به آن پرداخته شده است.
اپلیکشین طرح تاپ راه‌اندازی شود
در بخش دیگر این نشست محمدباقر انصاری، رئیس موسسه بوستان کتاب در سخنانی به انتشار 800 عنوان کتاب از آثار این انتشارات به زبان‌های خارجی اشاره کرد و گفت: این کتاب‌ها به زبان‌های عربی، ترکی استانبولی، فرانسه و اردو ترجمه شده‌اند که اقبال خوبی نیز از آنها شده است.
وی همچنین درباره طرح تاپ، عنوان کرد: با توجه به محدودیت بودجه در این طرح، معتقدم که باید آسیب‌شناسی و بازخوانی مجددی در فعالیت‌های این طرح شکل گیرد و به دنبال راهکارهای عملیاتی باشیم تا کار به شکل صحیح انجام شود.
انصاری با بیان اینکه طرح تاپ باید در قالب‌های سایت، اپلیکیشن یا برنامک نیز فعالیت کند، افزود: در این سامانه‌ها باید کتاب‌های برگزیده با حمایت از مترجمان کشور و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی ترجمه شود و به جای اینکه به ناشر خصوصی ارز بدهیم به مترجم و ناشر داخلی این مبالغ را بدهیم.
وی به ترجمه این انتشارات در طراحی برنامک کتابخوان اشاره کرد و ادامه داد: در نسخه اندروید و آیواس این برنامه حدود 50 کاربر حضور دارند و 150 عنوان کتاب به زبان‌های انگلیسی، عربی، ترکی استانبولی و روسی قرار دارند.
علی نادری، مدیر نشر فاتحان و رئیس هیات مدیره مجمع ناشران دفاع مقدس نیز در سخنانی گفت: مظلومیت ایران و انقلاب اسلامی در جهان خیلی زیادی است و حتی بعد از 40 سال هنوز ایران برای بسیاری از مردم جهان شناخته شده نیست.
وی افزود: در این زمینه باید این خلأها و کمبودها برای ترجمه کتاب‌ها و آثار خوب ایرانی شناسایی شود و این آثار در اولویت ترجمه قرار گیرند.
رونمایی از 10 عنوان کتاب
در پایان این مراسم از 10 عنوان کتاب که تحت حمایت طرح تاپ به تازگی منتشر شده‌اند، رونمایی شد. کتاب‌های «پله پله تا ملاقات خدا» به زبان پشتو، «الهی‌نامه عطار نیشابوری» به زبان ژاپنی،«تحولات سیاسی و اجتماعی ایران معاصر» به زبان ترکی استانبولی، «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» به زبان اردو، «قصه‌های مجید» به زبان صربی، «تاریخ هنر ایران» به زبان بلغاری، «تمدن ایران» به زبان چینی، «فرهنگ لغات قرآن» به زبان اردو، «ایران کما شاهدنا» به زبان عربی و «برخی از نظریه‌های اجتماعی و اقتصادی در توصیه‌های پیامبر اکرم (ص)» به زبان عربی عناوین این آثار بودند.
یکشنبه ۲۶ آبان ۱۳۹۸ - ۱۳:۵۱
نظرات